پیمان معادی؛ بوسنده، پوشنده یا گوینده؟!

   عصر ایران؛ مهرداد خدیر- روزنامۀ دولتی ایران (که از بدو تولد تا سال 84 از سازندگی و اصلاحات، دفاع و حمایت می‌کرد و از 84 تا 92 به تبعِ آقای احمدی‌نژاد منتقد سازندگی و اصلاحات شد و از 92 با روی کار آمدن آقای روحانی و تغییر تیم مدیریت، دوباره حامی اعتدال شد و از 1400 به تبع دولت آقای رییسی بار دیگر اصول‌گرا شده) از پیمان معادی بازیگر سینمای ایران انتقاد کرده که چرا نظر سیاسی یا اجتماعی خود را در جشنوارۀ کن ابراز کرده است.

   روزنامۀ دولت که هویت مستقل رسانه‌ای ندارد - چون خط و ربط آن بستگی به این دارد که چه کسی رییس جمهوری باشد - نوشته است: ‌«چگونه بدون طی فرایندهای قانونی در کشور و با کسب چه مجوزی خود را نمایندۀ ایران قلمداد کرده‌اند، در ارتباط با مسائل سیاسی اظهارنظر کرده‌ و شروع به طرح سخنانی می‌‌کنند که به نظر می‌‌رسد کوچک‌ترین اطلاعی درباره‌شان ندارند؟»

   این یادداشت در تأیید یا تکذیب محتوای سخنان پیمان معادی نیست اما اولا حق او می‌داند که مثل هر شهروند دیگر نظر بدهد، ثانیا با هر متر و معیار پیمان معادی برای اظهار نظر ذی‌صلاح‌تر است تا کسانی که در ارگان تبلیغاتی مطلب می‌نویسند.

   روزنامۀ دولت نوشته «اخبار هفتاد و پنجمین جشنواره بین‌المللی فیلم کن در حالی برگزار می‌‌شود که تعجب شمار زیادی از مخاطبان ایرانی را برانگیخته است.»

   می‌توان پرسید کی و کجا «شمار زیادی از مخاطبان ایرانی» تعجب کرده‌اند یا تعجب خود را ابراز داشته‌اند؟ نکند خودشان را به معنی شمار زیادی از مخاطبان ایرانی می دانند. ضمن این که جشنوارۀ جهانی برای مخاطبان جهانی است نه تنها مخاطبان ایرانی!

   عوامل تعجب رسانۀ تبلیغاتی دولت اینهاست:

«رفتارهای عجیب و گاه زننده از برخی بازیگران در خارج از کشور، مدل‌های عجیب لباس‌های برخی بازیگران ایرانی حاضر شده در جشنواره و سخنان سطحی».

   این نوشته اگرچه توضیح نمی‌دهد رفتار عجیب و زننده کدام است اما می‌توان حدس زد بوسۀ نوید محمد زاده بر چهرۀ همسر خود – فرشتۀ حسینی- در منظر دیگران را مد نظر دارد.

   خود او توضیح داده و ممکن است هر یک از ما هم نظری داشته باشیم که طبعا در قضاوت ما دربارۀ رفتار او یا خود او اثر می‌گذارد (اگرچه نویسندۀ این سطور تنها به بازی‌های هنرمندان توجه دارد نه به اکت‌های بیرونی‌شان یا آنچه در اینستاگرام  می‌گذارند)  اما الزاماً آنچه برای خبرنگار ارگان مکتوب زننده است برای دیگران ممکن است نباشد هر چند برای خیلی‌ها شاید باشد.

   دوم، مدل لباس است. خوب چه کار کنند؟ انتظار دارند ترانۀ علیدوستی در فستیوال هنری هم مانتوی بخشنامه شده در ادارۀ قند و شکر  فلان شهرستان را بر تن کند و آیا زنان ایران از دبستان تا دبیرستان و از دانشگاه تا اداره و از 6 سالگی تا 60 سالگی و از خیابان تا رخت‌خواب سریال‌های تلویزیونی یک مدل مانتو را باید بر تن داشته باشند و لابد شورای فرهنگ عمومی در این زمینه هم باید ورود کند که در کن، کی چی بپوشد یا نپوشد؟ (ما را بگو چه خوش‌خیال بودیم با قیمت روغن و تخم مرغ دست از سر خلق الله برمی‌دارند).

   آخر چقدر باید بد سلیقه باشی و آراستگی و وقار ترانۀ علیدوستیِ کتاب‌خوان و زبان‌دان و  زیباییِ در عین سادگی و دور از ادا و اطوارِ او را نبینی یا ندانی فرزند یکی از بهترین و بااخلاق‌ترین بازیکنان تاریخ فوتبال ایران است و پدر و دختر هر دو دور ازحاشیه.

   دردشان اما جای دیگر است. نه بوسه است نه مدل لباس. حرف است. بله، حرف. اگر همان آقای «بوسنده» سخنی باب میل می‌گفت یا همان خانم به زعم اینان نامتعارف «پوشنده» حرف مقبول‌شان را بر زبان می‌آورد،  کاری به بوسنده و پوشنده نداشتند و «چرخنده» ارزیابی می‌شدند.

   منظورشان فحوای سخنان بازیگر، نویسنده و کارگردان ایرانی است. چون پیمان معادی در نشست خبری فیلم «برادران لیلا» درباره وضعیت اقتصادی امروز ایران گفته است:

  «آدم‌هایی در ایران مجبورند به مسائل اقتصادی و تورم واکنش داشته باشند. درصدی از آ‌دم‌ها در ایران اگر یخچال خانه‌شان خراب بشود، طبقه اجتماعی‌شان عوض می‌شود. یعنی هزینه تعمیر یک یخچال می‌تواند طبقه اجتماعی شما را ببرد پایین‌تر و این آدم‌ها به ناچار مجبورند اخبار سیاسی را به لحاظ مسائل معیشتی دنبال کنند.

  شما برای اینکه سبد کالا و رفاه خانواده‌ات را تا سر ماه تأمین کنی هر روز باید ببینی رئیس‌‌جمهورهای امریکا و فرانسه چه گفتند. همه تئوریسین شده‌اند اما چون نمی‌توانند در این مباحث عمیق بشوند در سطح می‌مانند و این کار را برای زندگی در ایران سخت می‌کند و تصمیمات آدم‌ها ممکن است ویرانگر باشد. چیزی که از نظر تورم در ایران دارد اتفاق می‌افتد برای خیلی‌ها قابل درک نیست. چون شاید این اتفاق از جنگ بدتر ویرانگرتر است و امیدوارم یک اتفاقی بیفتد.»

  نویسندۀ این سطور هم نظرات مختلف را نقل و نقد می‌کند اما ارگان دولت باید بی‌طرف باشد و نباید نسبت به یک هنرمند موضع بگیرند و خط و نشان بکشند.

    پیمان معادی بیش از بسیاری دیگر از بازیگران و کارگردانان اهل خواندن و نوشتن است و نگاه سیاسی و اجتماعی دارد و اتفاقا مثل خیلی از سلبریتی‌های دیگر نیست تا به فقدان اطلاعات سیاسی متهم شود و اصلا سلبریتی به مفهوم مبتذل کلمه نیست. کن هم یک فستیوال روشنفکری است و اگرچه نمی‌توان منکر تأثیر سیاست بر آن شد و این یادداشت هم در پی انکار آن نیست اما صریح و روشن می توان گفت:

  اول: اگر در بین بازیگران چند نفر در اظهار نظر سیاسی و اجتماعی محق‌تر باشند یکی بی‌گمان پیمان معادی است چون فقط بازیگر نیست و کارگردان و نویسنده هم هست و تنها یک فیلم او (بمب، یک عاشقانه) نشان می‌دهد تا چه حد از دهۀ 60 شناخت داشته در حالی که احتمالا نویسندۀ مطلب روزنامۀ ایران دهۀ 60 را درک نکرده باشد.

  دوم: نقد بازی و گفتۀ بازیگر در رسانه‌ها و از جمله همین تارنما معمول است. اما «ایران» به گواه آرشیو آن دیگر یک رسانه به مفهوم مصطلح کلمه نیست. ارگان تبلیغاتی اس. اگر دولت برجام سر کار باشد مدح برجام می گوید و اگر مخالفان برجام لعن آن را. نقد اخیر اما این شایبه را ایجاد می‌کند که دولت و وزارت ارشاد نسبت به هنرمندان بر اساس علایق و سلایق‌شان موضع دارند در حالی که وزارت ارشاد در تلاش است این ذهنیت را رفع کند و چتر حمایتی بگستراند.

  سوم: این نوشته نشان می‌دهد آقایان نمی‌خواهند و نمی‌توانند شکسته شدن انحصار را باور کنند. این دنیا با دنیایی که آنان در آن سِیر می‌کنند از زمین تا آسمان تفاوت دارد.

  چهارم و نهایتا «نمایندۀ ایران» به این معنی نیست که از یک جایی رسما نمایندگی گرفته باشد. هر ایرانی صاحب نام در هنر و ورزش و عرصه های دیگر که در محفلی عمومی و جهانی بدرخشد نمایندۀ ایران است. چه علی دایی در مراسم قرعه کشی در دوحۀ قطر باشد و چه پیمان معادی و اصغر فرهادی در کن فرانسه و چه مهدی طارمی در پورتوی پرتغال.

  تصور ارگان تبلیغاتی دولت اما انگار این است که تنها نمایندگان رسمی ایران و سفرا و کارمندان وزارت خارجه را باید نمایندۀ ایران دانست و مشکل‌شان این است که آن قدر که نمایندگان غیر رسمی می‌درخشند و مورد توجه‌اند رسمی‌ها نیستند و این پرسش به وجود می‌آید اگر علی دایی و عادل فردوسی‌پور و پیمان معادی و اصغر فرهادی نمایندگان افکار عمومی ایرانیان‌اند آن دیگران چه می‌گویند و شاید نوعی رشک برانگیزد. پس، مشکل با بوسنده و پوشنده نیست. با گوینده است. با حرف. با سخن. با نظر! 

   بامزه‌تر این که می‌گویند این حرف‌ها را می‌زنند تا محبوب شوند. همین یعنی اعتراف به این که نظر مردم در این سخنان بیشتر بازتاب دارد تا تبلیغات و ادعاهای مدعیان که بام تا شام از جانب مردم سخن می‌گویند.

بیشتر بخوانید:

افعی تهران، راسکولنیکُف و احساس منحصر به فرد بودن

حمله تند روزنامه دولت به پیمان معادی: چرا در "کن" حرف سیاسی زدی؟!

روایت هنرمندانۀ نوستالژی دهۀ 60 در «بمب؛ یک عاشقانه»

ببینید | پاسخ نوید محمدزاده به بوسه روی فرش قرمز کن: زنمه ، دوست داشتم ماچش کنم

نخل طلایی کن به «مثلث غم» رسید/ جایزه منتقدین برای برادران لیلا

تماشاخانه

داستان طلسم عجیبی که در آن هفت گربه مرده یک تیم آرژانتینی را بیچاره کرد / ماجرای نفرین هفت گربه چه بود؟ (فیلم)

تبحر شگفت انگیز روباه قرمز در طبیعتی سخت / جدال بر سر یک ماهی (فیلم)

فیلم های دیگر