هم‌پیمانی خطرناک ایران و روسیه برای غرب

   آیا تحریم های آمریکا علیه ایران و روسیه به طریقی خطرناک (برای غرب) نتیجه معکوس می دهد؟

     به گزارش عصرایران، این سوالی است که "آریل پترویکس" و "رایان وایت" تلاش کرده اند با نگارش مقاله ای مشترک در وبگاه " ریسپانسیبِل استیت کرافت" به آن پاسخ بدهند.

   بر اساس نظر این دوتحلیلگر، غرب احتمالا با تحریم همزمان ایران و روسیه یک خطای راهبردی انجام داده و به ایجاد شراکت بی‌ثبات‌کننده‌ای کمک کرده است که مهار آن پس از شروع به کار آن دشوار خواهد بود.

   در ادامه این مقاله آمده است:

   واشنگتن به طور فزاینده‌ای به تحریم‌های اقتصادی روی آورده است تا نگرانی‌های امنیتی خود را با روسیه و ایران برطرف کند، اما این تلاش‌های جداگانه به‌جای تقویت امنیت منطقه‌ای و ایالات متحده، به گونه‌ای تاثیر معکوس داشته است.

    در ایران، تحریم های ایالات متحده با موفقیت اقتصاد تهران را مختل کرده است، اما به طور ناخواسته مقاومت داخلی در برابر مذاکرات جاری ایجاد کرده و مانع از تلاش های دیپلماتیک برای محدود کردن برنامه هسته ای مورد مناقشه این کشور شده است.

   به طور مشابه، تحریم‌ها علیه روسیه نیز که پس از تهاجم این کشور به اوکراین در ابتدا تولید ناخالص داخلی این کشور را کاهش داد، اما از آن زمان به مسکو انگیزه داده تا متحدان و بازارهای جدیدی پیدا کند، در نتیجه قدرت تحریم‌ها را کاهش داده و روابط کرملین با شرکای مایل به تضعیف تلاش‌های غرب برای منزوی کردن آن را افزایش داده است.

    بنابراین، تحریم های جداگانه آمریکا و غرب علیه ایران و روسیه، به طور ناخواسته به دو کشور که مهم‌ترین تهدیدهای واشنگتن هستند، انگیزه داده است تا همکاری‌های اقتصادی و امنیتی خود را افزایش دهند.

ایران

   دولت ترامپ با خروج یکجانبه از برجام، تحریم‌های جامع علیه برنامه هسته‌ای ایران را در سال ۲۰۱۸ تمدید کرد و آن‌ها را در سال‌های ۲۰۱۹ و ۲۰۲۰ گسترش داد، میلیاردها دلار از دارایی‌های خارجی ایران را بلوکه کرد، درآمد صادرات نفت ایران را به‌طور چشمگیری کاهش داد و اقتصاد این کشور را موقتا وارد رکود کرد.

   اما این فشار به جای اینکه جمهوری اسلامی را به زانو درآورد، ناخواسته قدرت سیاسی داخلی تندروهای تهران را تقویت کرد و حمایت عمومی از فعالیت‌های هسته‌ای پرخطر ممنوع شده بر اساس برجام را افزایش داد.

   یک نظرسنجی در سال 2021 که توسط مرکز مطالعات بین‌المللی و امنیتی دانشگاه مریلند انجام شد، نشان داد که سه‌چهارم مردم ایران از فعالیت‌های رو به رشد هسته‌ای کشورشان حمایت می‌کنند، حمایتی که مواجهه با فشار بین المللی را برای تهران آسان‌تر کرده است.

   نتیجه این است که از زمان اعمال مجدد تحریم‌ها، ایران ذخایر اورانیوم بسیار غنی‌شده خود را افزایش داده، توانایی‌های غنی‌سازی خود را برای تولید سوخت بیشتر گسترش داده و رهبری میانه‌روتر در تهران را با تندروهایی که تمایل کمتری برای سازش با واشنگتن ندارند، جایگزین کرده است.

   فضای سیاسی ایران و مقاومت فزاینده آن در برابر تحریم‌ها، از طریق افزایش همکاری‌های دوجانبه و انرژی، توافق بر سر مسیرهای ترانزیتی و تجاری جدید و انتقال فناوری نظامی که تحریم‌ها را دور می‌زند و تلاش‌های آمریکا را در هر دو جبهه تضعیف می‌کند، فضایی مطلوب هم برای بهره‌برداری روسیه ایجاد کرده است.

روسیه

    مدت کوتاهی پس از سرگیری آخرین دور مذاکرات گروه 5 بعلاوه یک (ایالات متحده، بریتانیا، بریتانیا، فرانسه، چین و روسیه به اضافه آلمان) با ایران در وین، روسیه به اوکراین حمله کرد و شروع یک بحران ظاهرا نامرتبط بین طرف های کلیدی برجام شد. سپس ایالات متحده یک تلاش بین المللی را با حمایت 40 کشور از سراسر جهان برای اعمال تحریم های گسترده و دردناک علیه مسکو رهبری کرد.

   ترکیب تحریم‌های یکجانبه و چندجانبه سازمان ملل متحد علیه روسیه در ابتدا باعث کاهش 11 درصدی تولید ناخالص داخلی روسیه و کاهش قابل توجه ارزش روبل شد. این تلاش‌ها در ابتدا به دلیل سرعتی که متحدان غربی به طور دسته جمعی مخالفت خود را با تهاجم نشان داده بودند و احتمالا تلاش‌های جنگی روسیه را با مشکل مواجه کرده بودند، مورد استقبال قرار گرفت.

   با این حال، پس از گَزِش اولیه تحریم‌ها در فوریه، روسیه توانسته است اقتصاد خود را به طور قابل ملاحظه‌ای تثبیت کند - روبل در حال حاضر ارزش سابق خود را بازیافته است - و درآمدهای نفتی روسیه (با ارزش‌ترین صادرات این کشور)، تا حدی با دور زدن محدودیت های تحریم ها، به وضع سابق بازگشته است.

   مسکو تلاش کرد از موقعیت خود در مذاکرات ایران و اهرم اقتصادی منطقه‌ای خود برای کاهش تاثیر تحریم‌های جدیدی که برای بحران اوکراین با آن مواجه بود، استفاده کند. روسیه خواستار "ضمانت‌های کتبی" از ایالات متحده شد مبنی بر اینکه همکاری مسکو با ایران تحت تاثیر تحریم‌هایی که روسیه برای عملیات‌هایش در اوکراین با آن روبه‌رو بود، نخواهد شد.

   شراکت با ایران نه تنها به تلاش‌های روسیه برای مقابله با تحریم‌ها کمک می‌کند، بلکه منافع امنیتی مسکو را نیز تامین می کند. تهاجم نظامی روسیه علیه اوکراین با تلفات فزاینده، برای مسکو پرهزینه‌تر از آنچه پوتین پیش‌بینی کرده بود، شده است. از سوی دیگر با کوچک شدن فهرست شرکای بالقوه خود، روسیه به طور فزاینده ای برای تقویت روابط با سایر کشورهایی که دارای منافع مشترک هستند، تشویق می شود.

   شراکت خطرناک تهران- مسکو برای غرب

   در حالی که همکاری، حتی همکاری هسته ای، بین تهران و مسکو تازگی ندارد، اما در سال های اخیر اهمیت کمتری داشته است. در واقع، کمک روسیه به تحریم‌های 1+5 علیه ایران در سال 2012 طبق گزارش‌ها نقش کلیدی در اجرای برجام داشته است. اما سابقه تاریخی خوبی نیز وجود دارد که نشان می‌دهد روسیه به طور کامل به توافق هسته‌ای بین‌المللی با ایران متعهد نیست و تغییر فشارهای ژئوپلیتیکی می‌تواند باعث شود که ایران در حال گسترش سلاح‌های هسته‌ای در تضاد با واشنگتن را به یک ایران همکار دوست غرب ترجیح دهد.

   به عنوان مثال، اطلاعات ایالات متحده ارزیابی کرد که روسیه در دهه 1990 و اوایل دهه 2000، فناوری هسته‌ای با کاربرد دوگانه (یا قابل استفاده برای ساخت سلاح) را به ایران تحت پوشش انرژی غیرنظامی، از جمله ساخت رآکتور هسته‌ای بوشهر تامین کرده است. روسیه همچنین در بهترین حالت در مورد برجام در هنگام امضای آن در سال 2015 رفتاری دوگانه پیشه کرد.

   محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه پیشین ایران در نوار صوتی فاش شده گفته: "روسیه نمی‌خواست این توافق به نتیجه برسد، زیرا عادی‌سازی روابط ایران با غرب به نفع مسکو نیست." در ماه مارس سال جاری هم روسیه بار دیگر نشان داد که تعهدش به ایران غیرهسته ای تنها تا زمانی که از نظر سیاسی مصلحت باشد، پابرجاست.

   اکنون که تحولات اخیر، روسیه و ایران را در تیررس تحریم‌های آمریکا قرار داده است، این دو به دنبال راه‌های جدیدی برای همکاری هستند که نظارت آمریکا و محدودیت های بین‌المللی را دور می‌زند، اهرم‌های واشنگتن را در هر دو جبهه تضعیف می‌کند و به روسیه مسیری برای برچیدن برجام می‌دهد.

   همکاری در حال ظهور تهران و مسکو در ماه های اخیر به طور فزاینده ای آشکار شده است. این دو در اواخر ماه مه توافقنامه ای را امضا کردند که همکاری های انرژی بین دو کشور را گسترش داد. تجارت دوجانبه تنها در سه ماهه اول سال 2022 بیش از 10 درصد رشد داشته است. دو طرف همچنین در مورد افزایش همکاری های خود در زمینه انرژی هسته ای با پیروی از همان مدل نیروگاه بوشهر که توسط روسیه ساخته شده است، گفتگو کردند.

  سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه در ماه گذشته در جریان سفر خود به تهران خاطرنشان کرد که هر دو کشور با تحریم‌های گسترده ایالات متحده مواجه هستند و همکاری بیشتر می‌تواند با "نفوذ منفی خط خودخواهانه ایالات متحده و اقمارش" مقابله کند.

   ابعاد نظامی این روابط اکنون آشکارتر شده است، زمانی که ظاهرا ایران در ماه ژوئیه با ارائه چند صد هواپیمای بدون سرنشین با قابلیت حمل تسلیحات به روسیه موافقت کرده که نشان می‌دهد همکاری مورد نظر لاوروف به بخش‌های غیرنظامی صلح‌آمیز محدود نخواهد شد.

   شراکت بین مسکو و تهران بر اساس عزم متقابل برای مخالفت با نفوذ غرب می تواند تهدیدی جدی برای منافع امنیتی آمریکا و غرب، به ویژه در خاورمیانه، از جمله اشاعه هسته ای باشد. خطر این است که تحریم هایی که واشنگتن به طور فزاینده ای برای مقابله با این تهدیدات امنیتی به کار می گیرد، ممکن است در واقع مسیرهای جدیدی را ایجاد کند که به طور ناخواسته منافع آینده واشنگتن را تضعیف کند.

   تحریم‌ها به آغاز شراکت بی‌ثبات‌کننده‌ای بین روسیه و ایران کمک کرده‌ که خنثی کردن آن دشوار خواهد بود.

2024 چه سالی بود/ پاسخ روزنامه‌نگار مشهور به پرسش‌های مخاطبان/ ایلان ماسک تیشه به ریشه توییتر زد

بیشتر بخوانید:

فایننشال تایمز: ایران به دنبال بهره برداری از شکاف بزرگ بین روسیه و غرب است

نسخه روسی "مستر و ویزا کارت" به زودی در ایران فعال می شود

مقام روس: نتیجه تحریم‌ها رشد ۷۰ درصدی تجارت میان ایران و روسیه بوده

روسیه: با توجه به تحریم‌های غرب به دنبال کریدور‌های لجستیکی از ایران هستیم

ببینید| پشه‌ای که دست پوتین را رو کرد

منابع غربی: روسیه برای احیای برجام روزشماری می کند/ فرصت فروش نفت تحریمی روسیه با همکاری ایران

تماشاخانه

قهوه ترک یا اسپرسو کدام برنده واقعی هستند؟ دو سبک، دو تجربه (فیلم)

آنچه از بم برجای ماند / ۲۱ سال بعد، هنوز برخی زخم‌ها باز هستند (فیلم)

فیلم های دیگر