عصرایران؛ رضا غبیشاوی - یکی از ویژگیهای امروز ایران بحث و جدل درباره مسائل "بدیهی" است. موضوعاتی که در دیگر کشورهای بالا و پایین جهان، بدیهی به شمار میآیند در کشور ما تبدیل به معضل و مسأله میشوند و حکومت هم با همه عِده و عُده از حل آن ناتوان میماند و خلقالله میماند چه بگوید و چه بکند. بالاخره این هم در نتیجه عملکرد برخی مسوولان باکفایت است که از هر موضوع ساده و کم اهمیتی، مشکل و مسأله ای میسازند حلناشدنی.
یکی از این مسائل به واقع خندهدار را می توان داستان "آیفون 14" دانست. گوشی موبایل که هر جای جهان با پرداخت قیمت روز میتوان خرید و در جیب گذاشت و استفاده کرد اینجا به داستان طول و درازی تبدیل شده که آدمی میماند شوخی است یا جدی.
در ابتدا بگویم که من نویسنده ضمن تقدیر از زحمات مرحوم استیو جابز و اظهار تقدیر در برابر پیشرفتهای علمی شرکت اپل، تاکنون نه گوشی آیفون خریدهام و نه رغبتی به داشتن این گوشی دارم تا خدای ناکرده این متن گلایه یک آیفونی یا آیفون باز از کمبود جدیدترین مدل این موبایل نباشد.
دولت ایران واردات جدیدترین و به روزترین مدل گوشی آیفون 14 را ممنوع کرده است. نه تجاری و قانونی و نه از طریق واردات مسافری. در جدیدترین خبر هم رئیس اتحادیه فروشندگان تلفن همراه تهران گفته است: "تا این لحظه چون آیفون ۱۴ به صورت تجاری وارد نشده، خرید و فروش آن ممنوع است. دولت تاکنون اجازه ثبت سفارش آیفون ۱۴ را به کسی نداده. دولت اعلام کرده که به این کالا اجازه ورود نمیدهد اما برخی از مسافران آیفون ۱۴ را به صورت مسافری وارد کرده که عموماً حق گمرکی هم پرداخت نکردهاند". او همچنین گفته است گوشیهای واردات مسافری نیز ریجستر نمیشوند.
* برخی ها ممکن است بگویند مگر ممنوعیت فروش آیفون 14 کجای مسائل و مشکلات این کشور است که باید به آن توجه داشت و به آن پرداخت. یا این موضوع مگر مشکل و مسأله چند درصد از ملت ایران است که باید به آن اهمیت داد؟ پاسخ این است که داستان آیفون 14 نمونهای از مشکل ایران امروزی است.
داستان آیفون 14 نشانهای کوچک از مشکل بزرگی است که هم اکنون تقریبا همه ساختارهای تصمیمسازی و تصمیمگیری را درگیر خود کرده است. ساختاری که از آیفون 14 مسأله و مشکل بسازد به قدر یقین از دیگر موضوعات ساده و پیش پاافتاده هم مسأله خواهد ساخت. برخی از مشکلات اساسی فعلی نیز ناشی از همین رویکرد و رویه است.
* آیفون 14 فقط یک گوشی تلفن همراه نیست بلکه نمونهای از پیشرفت بشری است. منع آشنایی مردم ایران با این ابزار پیشرفته، نوعی خودتحریمی و انزواطلبی است. همانطور که اگر جلوی ورود کامپیوترها و تجهیزات پیشرفته را در حوزه های مختلف بگیریم خودزنی کردهایم و خود آسیب خواهیم دید نگاه "لوکسمآبانه" به ابزارهای جدید ارتباطی هم مصداق خودآزاری است. یکی از بدترین منعها، ممنوعیت ابزارهای ارتباطی و اعمال محدودیت علیه آنهاست.
* چرا و به چه دلیل کسی نمیتواند به صورت قانونی در ایران، آیفون 14 بخرد و استفاده کند؟ آیفون 14، سلاح یا مادۀ مخدر نیست که شامل محدودیت های حقوقی و کالای خطرناک باشد. آیفون 14 یک نوع گوشی تلفن بیسیم است و تمام. اینکه دولت میگوید ارزبری دارد هم بیشتر به عذربدتر از گناه میماند. دولت کشور 80 میلیونی که ناتوان از واردات و استفاده یک گوشی موبایل باشد چگونه درباره ریز و درشت عالم سخن میگوید و مدعی است؟
* هر ایرانی حق دارد در کمال آزادی و در چارچوب قانون، گوشی موبایلی را که دوست دارد بخرد و استفاده کند. دولت ها در مسیر تسهیل و خدمت رسانی به مردم خلق شدهاند. دولت ها آمده اند تا مردم راحت تر، آرامتر و بهتر زندگی کنند نه این که شرایط را بر مردم سخت و غیرعادی سازند. آن دولتی که شرایط مردم را بهتر و راحت تر نکند حتما در مسیر صحیح حرکت نمی کند.
اگر امروز به بهانه ای من درآوردی و ناموجه جلوی واردات آیفون 14 گرفته میشود و بخشی از بودجه و انرژی و وقت و ... دولت و مردم صرف این منع و ممنوعیتهای مشابه میشود نه تنها حق و حقوق اولیه مردم نقض میشود بلکه میتواند زنگ هشداری برای دیگر محرومیتها باشد.