ابتکار متفاوت کارآفرین ایرانی برای صادرات محصولات کشاورزی

وله بار تجارب تجاری کارآفرینانی همانند روزبه پیروز، سرشار است از درس های آموزنده برای کارآفرینان. در بخش دوم گفتگویی که با عضو هیات موسس صندوق فیروزه داشتیم از وی درباره انگیزه های ورود به حوزه کشاورزی و تسهیل صادرات محصولات مختلف سوال کردیم.

ورود صندوق ها به حوزه هایی مثل کشاورزی را باید به فال نیک گرفت. صندوق فیروزه در زمینه کشاورزی، ابتکار عمل را به دست گرفته و سعی کرده است در این زمینه پیشرو دیگران باشد. تاسیس سامانه گلشن آرا توسط این صندوق را می توان اولین تلاش یک صندوق برای تسهیل صادرات محصولات کشاورزی دانست.

آغاز چند اتفاق خوب برای کشاورزان

روزبه پیروز در تشریح بیشتر این موضوع اظهار داشت: در حوزه کشاورزی دو موضوع و معضل اصلی وجود دارد. مورد اول به صادرات مربوط می شود. طبیعی است که کشاورزان ما در صورت دسترسی به بازارهای جهانی می توانند محصول خود را با قیمت بسیار بالاتری به فروش برسانند. از طرف دیگر این موضوع به حال مملکت هم مفید است چون سبب ارزآوری می شود.

چه خوب است که علاوه بر صادرات نفتی بتوانیم از حوزه های دیگر هم درآمدآفرینی ارزی داشته باشیم. مشکل اینجاست که صادرات، الزامات خاص خودش را دارد. در رابطه با این الزامات باید گفت که بسته بندی باید مناسب باشد؛ به کنترل کیفیت بها داده شود و کالای صادرشده از نظر نوع، اندازه، سطح کیفیت و ملاک های دیگر؛ طبقه بندی شود. این در حالی است که کشاورزان این الزامات را در اختیار ندارند پس یک سامانه صادراتی به وجود آوردیم. بهترین ماشین آلات و تجهیزات را از اروپا وارد و نصب کردیم.

در این سامانه چند اتفاق می افتد. اولا محصولات با دقت بالا، طبقه بندی می شوند و برای مثال سیب های مرغوب و ممتاز، جدا می شوند. در مرحله اول محصول در فرمتی شیک و زیبا بسته بندی می شود. نظیر این بسته بندی را در سوپرمارکت های اروپایی مشاهده می کنید. سطح بسته بندی با استانداردهای واردکنندگان خارجی انطباق دارد. در عین حال؛ واحد فروش گلشن آرا، واردکنندگان کشورهای دیگر و بالاخص واردکنندگان کشورهای همسایه را شناسایی می کند. بعد از ارتباط گیری با واردکنندگانی از روسیه، امارات، عراق و ... شروع به صادرات می کنیم. بدیهی است که کشاورز نمی تواند این مرحله از کار را به راحتی انجام دهد. در عمل موانع صادرات را از بین می بریم. به امید خدا راه صادرات محصولات کشاورزی را هموار می کنیم.

تحلیل دقیق نیازهای بازار

وی افزود: در حوزه کشاورزی، کثرت واسطه ها، موضوع بسیار مهمی است. این موضوع باعث بالا رفتن قیمت برای مصرف کننده و کاهش درآمد کشاورز می شود. در گلشن آرا؛ کشاورزان محصولات خود را به طور مستقیم عرضه می کنند و واسطه ها حذف می شوند. این سامانه را در یک منطقه نسبتا محروم راه اندازی کرده ایم. یکی از اهداف اولیه ما اشتغال آفرینی و ایجاد تحول اقتصادی است. درآمدآفرینی بیشتر کشاورزان آنها را به ادامه کار تشویق می کند. این اتفاق در منطقه کرمان و جیرفت در حال وقوع است و انگیزه سرمایه گذاران و کشاورزان مضاعف می شود. حسن دیگر سامانه آن است که سبب اطلاع از نیازهای بازار می شود. پیش بینی کشاورزان درباره حجم نیاز بازار به فلان محصول می تواند اشتباه باشد و ما این معضل را در سال های اخیر به وفور تجربه کرده ایم. ممکن است تعداد زیادی از کشاورزان پیاز بکارند اما در نهایت محبور می شوند محصول خود را دور بریزند.

این موضوع تلخ باعث زیان دهی کشاورز می شود. گلشن آرا امکان رصد و پیش بینی دقیق نیازهای بازار را فراهم می آورد.اگر ارتباط میان گلشن آرا و کشاورزان منطقه تقویت شود می توان از تکرار این تجربه تلخ جلوگیری کرد. این سامانه، عمده محصولات را پوشش می دهد. مشاهده میدانی نحوه انجام کار در سامانه واقعا لذبتخش است.

تمرکز اشتباه روی محصولات آب بر

عضو هیات مدیره صندوق تامین سرمایه فیروزه تصریح کرد: معتقدم نگاه ما به بخش کشاورزی باید از چند بعد، راهبردی باشد. باغ های ما به نسبت کوچک هستند. باغ کوچک به معنای افزایش هزینه هاست. باغ های کشور باید تجمیع شود تا هزینه نهایی کاهش پیدا کند. بزرگتر شدن باغ ها راه را برای مکانیزه شدن هموار می کند. نکته دیگر آن است که باید کشاورزی را به مسیری سوق داد که نیاز کمتری به آب داشته باشد. بخش زیادی از بحران آب کشورمان به همین موضوع مربوط می شود. متاسفانه روی محصولاتی تمرکز می شود که مصرف آب بالایی دارند. این نوع کشاورزی، مناسب کشور کم آب ما نیست. باید به سوی محصولاتی حرکت کرد که در عین نیاز کمتر به آب؛ قیمت جهانی بالاتری دارند. نکته سوم آن است که به دنبال فروش جهانی محصول باشیم؛ و این هدفی است که ما از طریق گلشن آرا، سعی در تحقق آن داریم. حداقل به 50 سامانه مشابه دیگر نیاز است تا سراسر کشور پوشش داده شود و میان کشاورزان و خریداران جهانی، پل زده شود.

وی گفت: کار را به صورت آزمایشی شروع کرده ایم. در صورت موفقیت و سوددهی، قصد داریم این سامانه مفید را در نقاط دیگر کشور توسعه دهیم. توصیه من به کشاورزان آن است که به صورت جدی به آینده فکر کنند. نباید چند ماه را صرف کشت و پرورش محصولی مثل گوجه فرنگی یا سیب زمینی کرد و تازه بعد از اتمام کار به صادرات آن فکر کرد. این نگاه، جواب نمی دهد. از ابتدا باید دید نیازهای بازارهای صادراتی چیست؟ تعامل با سامانه هایی مثل گلشن آرا سبب می شود که کشاورز به یک حوزه اشباع شده وارد نشود. باید با برنامه ریزی پیش رفت. سامانه گلشن آرا نخستین سامانه صادراتی و الگویی مناسب برای کشاورزان کشور ما است. از همه کشاورزان منطقه و همجوار دعوت می کنیم سامانه را از نزدیک ببیند و با مدیریت شرکت صحبت و تعامل داشته باشند تا انشالا یک ارتباط مفید و آینده دار شکل بگیرد.