.png "عصر ایران")
۰۶ آذر ۱۴۰۳
به روز شده در: ۰۶ آذر ۱۴۰۳ - ۲۱:۵۲
حمله اسرائیل به شعب موسسه قرض‌الحسن (فیلم) « استعفا کرد » یا « استعفا داد »؟
استعفا در باب استفعال است یعنی طلب معافیت وقتی شخص از مقام مافوق می‌خواهد او را از ادامه خدمت معاف کند. بنابر این باید با فعل «کرد» بیاید. اما این تمام داستان نیست. چون در مقابل این دیدگاه هم وجود دارد که آنچه در عربی است عینا در فارسی لازم‌الاجرا نیست و استعفا فارسی شده و با "استعفاء" در عربی متفاوت است زیرا همزۀ پایانی آن را انداخته‌ایم.
عصر ایران- هر بار که خبری دایر بر استعفا یا کناره‌گیری مقامی منتشر می‌شود این بحث به لحاظ فنی و دستوری درمی‌گیرد که «استعفا کرد» درست است یا «استعفا داد»؟
استعفا در باب استفعال است یعنی طلب معافیت وقتی شخص از مقام مافوق می‌خواهد او را از ادامه خدمت معاف کند. بنابر این باید با فعل «کرد» بیاید. اما این تمام داستان نیست. چون در مقابل این دیدگاه هم وجود دارد که آنچه در عربی است عینا در فارسی لازم‌الاجرا نیست و استعفا فارسی شده و با استعفاء در عربی متفاوت است زیرا همزۀ پایانی آن را انداخته‌ایم.
کما این که ما در فارسی حرف آخر کلمۀ «نعناع» یعنی «ع» را انداخته‌ایم ومی‌گوییم نعنا و نادرست هم نیست و روی بطری های عرق نعنا هم این گونه نوشته شده یا می گوییم نعنایی و نمی گوییم نعناعی یعنی به قول عرب زبان ها تفریس یا فارسی سازی صورت گرفته است. یا «ی» در پایان «ماجری» به الف تبدیل شده و ماجرا را یک کلمه می دانیم نه «ما» به معنی "آنچه" و «جری» یعنی جریان داشت و کاملا فارسی شده است.
استعفا هم در اصل "استعفاء" بوده و همان گونه که در فارسی همزۀ آخر را که بخشی از کلمه است از کلمه ای مثل "انشاء" انداخته‌ایم و می‌گوییم "انشای من" وقتی فارسی شده دیگر در باب استفعال نیست تا فعل «داد» نادرست باشد.
کسانی که از تعبیر «استعفا داد» استفاده می‌کنند جدای اشاره به افتادن همزه و تبدیل به «استعفا» در اینجا منظور را "ارایه دادن استعفانامه" می‌دانند و می گویند استعفا داد یعنی "استعفانامه خود را ارایه داد" منتها چهار کلمه بعدی - با احتساب «را» - حذف شده است.
احتمالا خواهید پرسید حالا استعفا کرد بهتر است یا استعفا داد؟ پاسخ این است که "استعفاء کرد" درست تر است چون آنچه درباب استفعال است استعفاء است نه استعفا. اما اگر بنویسیم استعفا داد چه بسا برخی متوجه ظرافت قضیه نشوند و ما را به زبان‌نادانی و کم‌سوادی و عوام‌زدگی متهم کنند از این رو احتیاطا به همکاران توصیه می‌کنیم بنویسند استعفا کرد.
سال‌ها قبل کسی پیشنهاد کرده بود «ز» و «ض» و «ذ» و «ظ» را به یک صورت بنویسیم تا نوآموزان ما حیران و سرگردان نشوند که در انضباط و اذیت و آزار و مریض از کدام حرف استفاده کنند. این اما شدنی نبود چون رابطه ما با متون کهن را می گسست و متوجه ریشه کلمه هم نمی‌شدیم. راهکار بهتر بهره از واژگان پارسی است. وقتی به جای "ظلم" بگوییم "ستم" دیگر جای تردید هم باقی نمی‌ماند با کدام ز است چون اصلا ز ندارد که ز باشد یا ض یا ظ یا ذ!
با این فرمول در این قضیه هم اگر به جای "استعفا کرد" یا حتی "استعفا داد" بگوییم کناره‌گیری کرد یا کناره گرفت نیمی از مشکل حل می‌شود!
با این همه در نظر داشته باشیم که بسیاری از واژگان عربی در پارسی جامۀ پارسی پوشیده‌اند. به خصوص وقتی پای همزه در میان باشد که اگر در پایان کلمه باشد حذف می‌شود مثل استعفا یا استثنا یا اقتضا یا استدعا که در اصل همزه داشته‌اند و بی‌همزه پارسی شده یا اگر در میانۀ کلمه باشد به ی تبدیل می‌شود مثل مسایل و مصایب. البته در همه کلمات نمی‌توان همزه را به ی تبدیل کرد و هم‌چنان در "خائن" یا "قائم" باقی است اگر چه اندک‌اندک در کلماتی چون رئیس این اتفاق در حال رخ دادن است.
جمله آخر برای جلب رضایت مخاطبانی که می‌گویند آخر مشکل مملکت ما مگر این است؟ قیمه و قورمه باید گوشت داشته باشد حالا با قاف نشد با غین! وزیر ورزش هم باید ورزش همگانی را توسعه بدهد یا می داد. حالا قبلا دونده بوده یا نه اهمیتی ندارد چه استعفا کرده باشد، چه استعفا داده باشد چه در آستانه استیضاح، استعفائانده باشندش!/م.خ
لینک کوتاه: کپی لینک
۵۰۰ میلیون تومان بلوکه کنید تا صاحب خودرو وارداتی شوید بلینکن: توافق آتش‌بس در لبنان به زودی نهایی می‌شود کارشناس امنیتی آمریکایی: سیاست فشار حداکثری علیه ایران دوباره شکست خواهد خورد پیش‌بینی یک استاد روابط بین‌الملل: ترامپ آخرین میخ را بر تابوت نظم لیبرال جهانی می‌کوبد عراقچی: بدون اقدامات قاطع برای توقف اشغالگری اسرائیل، صلح ممکن نیست روسیه: انگلیس به فهرست تحریم‌ها اضافه شد تجلیل از ایرج رامین‌فر ؛ درود بر بانیان چنین مراسمی ... نتانیاهو امشب موضع خود درباره آتش‌بس را اعلام می‌کند توافق آتش‌بس؛ اسرائیل در آستانه یک شکست راهبردی؟ «هدیه دیجیتال سپینو» بانک صادرات ایران برترین محصول فناورانه جشنواره دکتر نوربخش ۱۴۰۳ شد مرحلۀ اصلی رزمایش ایران و جمهوری آذربایجان فردا اجرا می‌شود برنامه «زینبیه» به میزبانی ژیلا صادقی از شبکه سه به مناسبت ایام فاطمیه بازگشت بی‌سروصدای سفیر آلمان به تهران مارادونا و افسوس‌های ما... دستگیری عاملان قطع درختان در الوند؛ دادستان قزوین هشدار داد
یا رشته حقوق از از شما فرار میکنه، یا شما از حقوق.
ولی قبول کنیم نعناع درست است و نه نعنا ، عدم آگاهی سبب شده این حرف از اسم نعناع حذف شود .