در حسرت فهم رسانه و روزنامه نگاری

عصرایران ؛  رضا غبیشاوی  - بزرگترین مشکل رسانه و روزنامه نگاری در ایران، ناتوانی در فهم معنی این دو است. با وجود اینکه رسانه و روزنامه نگاری در ایران نزدیک به دو قرن سابقه دارند اما امروزه با همه تحولات علمی و ارتباطی ، همچنان در این ناتوانی درجا می زنیم.

با اینکه اولین روزنامه 186 سال قبل در ایران منتشر شد (کاغذ اخبار) اما به مانند دیگر ابزارها و پدیده های مدرن چون دانشگاه و پارلمان، معنی و مفهوم آن وارد نشد و پشت مرزهای ذهنی باقی ماند.

همچنان در ایران،‌ نگاه به رسانه و روزنامه نگاری، فعالیت تبلیغاتی است. یعنی یا تبلیغات ماست یا آنها. در حالی که فعالیت رسانه ای، تبلیغات نیست بلکه ماموریت آن اطلاع رسانی واقعیت هاست. تبلیغات به دنبال کوچک نمایی و بزرگ نمایی است اما روزنامه نگاری واقع نمایی است.

تبلیغات، حقوق و منافع کارفرما و نهادهای بالادستی را دنبال می کند اما روزنامه نگاری، حقوق و منافع مردم / عمومی را پیگیری می کند. تبلیغات با نادیده گرفتن واقعیت ها به دنبال حمله و انتقام و گمراهی و انحراف در اطلاع رسانی است اما رسانه بر محور واقعیت به دنبال کشف حقیقت است.

تبلیغات بر انتشار حداقلی،‌ جهت دار و‌ ناقص اطلاعات استوار است اما رسانه و روزنامه نگار بر انتشار حداکثری، کامل، منصفانه و بی طرفانه تاکید دارد. تبلیغات، ابزاری است برای منافع کارفرما و نهاد بالادستی و رسانه ابزاری است برای منافع مردم و عمومی. تبلیغات متعهد به یک نظر است و رسانه پایبند به واقعیت.

تبلیغات وظیفه توجیه تصمیمات و رفتار مسوولان را دارد و رسانه مسوول بازخواست مسوولان است. تبلیغات تنها از نیمه روشن حمایت می کند و رسانه به دنبال شفاف سازی و روشن سازی کامل است. تبلیغات، مستقل و بی طرف نیست اما رسانه با استقلال و بی طرفی شناخته می شود. تبلیغات اوج سوگیری است و رسانه به دوری از سوگیری افتخار می کند.

تبلیغات، بالا به پایین است و رسانه جریان اطلاع رسانی عمومی است. تبلیغات، مستقل نیست اما اعتبار رسانه و روزنامه نگاران حرفه ای به استقلال  است. به همین دلیل در جهان، مردم به رسانه بیش از تبلیغات اعتماد می کنند. به همین دلیل بسیاری تلاش می کنند به نام رسانه و در قالب فعالیت رسانه ای، تبلیغات کنند اما این چیزی را تغییر نمی دهد چرا که نه نام بلکه محتوا تعیین کننده است.

وضعیت رسانه و روزنامه نگاران بهبود نخواهد یافت مگر اینکه معنی و مفهوم آن را درک کنیم؛ مگر اینکه رسانه و فعالیت روزنامه نگاری را با فاصله از تبلیغات به رسمیت بشناسیم و انتظار داشته باشیم.

بیشتر بخوانید:

چگونه رسانه قوی داشته باشیم؟  / ایران نیازمند خودکفایی رسانه ای

مخفی کاری وزیر دفاع امریکا و مسئله اطلاع رسانی

  صداوسیما، استقلال حرفه‌ای و جایگاهی که قدر نمی‌داند

اتفاق مثبت در اطلاع رسانی حادثه پمپ بنزین ها / تمرین جلوگیری از خشم افکارعمومی

تماشاخانه

وقتی لاک‌ پشت سبز عروس دریایی را مانند اسپاگتی می بلعد (فیلم)

نمایی از اعزام روحانیون به روستاها برای تبلیغ یک نامزد خاص/ حرف و قسم پایانی مرد روستایی تکان دهنده است (فیلم)

فیلم های دیگر