امیرحسین زارع می‌تواند بروس بومگارتنر ایران شود

   عصر ایران؛ جمشید گیل - مدال طلای امیرحسین زارع در مسابقات جهانی کشتی (2023) اگرچه فی‌نفسه اهمیت به‌سزایی دارد، ولی آینه‌ای است در برابر آیندۀ کشتی آزاد ایران در وزن فوق سنگین (125 کیلوگرم).

   زارع امسال دومین مدال طلایش در مسابقات جهانی را کسب کرد ولی نکتۀ مهم‌تر این است که او از سال 2021 تا به حال، در مهم‌ترین رویدادهای کشتی جهان، ایران را صاحب مدال کرده است. زارع در سال 2021 مدال برنز المپیک را کسب کرد. دو ماه بعد مدال طلای مسابقات جهانی را بدست آورد. در سال 2022 نیز در مسابقات جهانی مدال برنز گرفت و امسال مجددا طلای جهانی را به چنگ آورد.

کشتی آزاد ایران در وزن فوق سنگین همیشه ناکام بود تا اینکه رضا سوخته‌سرایی در سال 1978 ایران را صاحب مدال نقرۀ مسابقات جهانی کرد. سوخته‌سرایی یکی از بدشانس‌ترین کشتی‌گیران ایرانی بوده؛ چراکه دوران اوج کشتی او مصادف شد با تحولات و سیاست‌های پس از انقلاب.

ایران در سال 1979 در مسابقات جهانی شرکت نکرد و در سال 1980 نیز المپیک مسکو را تحریم کرد. در نتیجه سوخته‌سرایی دو مدال مسلم را از دست داد؛ دو مدالی که یکی از آن‌ها می‌توانست طلا باشد.

رضا سوخته‌سرایی در برابر علاءالدین بیلدریم، کشتی‌گیر ترکیه/ اکتبر 1977

در 1981 که ایران مجددا در مسابقات جهانی کشتی شرکت کرد، سوخته‌سرایی علیرغم دو سال دوری از سطح اول کشتی جهان، مجددا مدال نقرۀ جهانی را کسب کرد. در سال 1983 ایران مجددا در مسابقات جهانی کشتی شرکت نکرد. یکسال بعد هم مسابقات المپیک لس‌آنجلس (1984)  را تحریم کردیم و در سال‌های 1986 و 1987 هم کشتی ایران در مسابقات جهانی غایب بود.

سوخته‌سرایی تا سال 1990 کشتی گرفت و حتی طلای بازی‌های آسیایی سئول را در سن 41 سالگی کسب کرد. اما در طول دهۀ 1360 چهار بار شانس حضور در مسابقات جهانی و المپیک را از دست داد. او در جهانی 1983 و المپیک 1984 می‌توانست مدعی مدال طلا باشد و در سال‌های 1986 و 1987 شانس کسب مدالی به غیر از طلا را داشت.

همین شرایط شامل حال علیرضا سلیمانی هم شد. سلیمانی نیز به دلیل غیبت ایران در مسابقات جهانی 1986 و 1987، فرصت‌های مناسبی را از دست داد و در المپیک 1988 هم، در اوج آمادگی، در حالی که عضو تیم کشتی آزاد ایران بود و ماه‌ها در کنار سایر اعضای تیم تمرین کرده بود، از حضور در مسابقات المپیک منع شد.

در مجموع دهۀ 1360 دهۀ سیاهی برای کشتی آزاد ایران، به ویژه در وزن فوق سنگین بود. با این حال علیرضا سلیمانی در سال 1368 (1989) اولین طلای ایران در مسابقات جهانی در وزن 130 کیلوگرم را کسب کرد؛ طلایی که دیگر تکرار نشد تا اینکه امیرحسین زارع در مسابقات جهانی 2021 با پیروزی بر گنو پتریاشویلی گرجستانی در فینال، آن را تکرار کرد.

علیرضا سلیمانی پس از غلبه بر بروس بومگارتنر در فینال مسابقات جهانی 1989

  یک سال پس از قهرمانی زارع در مسابقات جهانی 2021، اعلام شد که طلای المپیک 2012 نیز به دلیل دوپینگ نفرات اول و دوم، متعلق به کمیل قاسمی است؛ طلایی که اگرچه در تاریخ افتخارات کشتی ایران ثبت شده، اما چندان طعم طلا ندارد.

  کارنامۀ کشتی آزاد ایران در وزن فوق سنگین، تا قبل از ظهور امیرحسین زارع، غنای چندانی نداشت. در مجموع 10 مدال جهانی و المپیک داشتیم که فقط یکی از آن‌ها طلا بود (سلیمانی، 1989). اما از وقتی که امیرحسین زارع برای ایران کشتی می‌گیرد، اولا چهار مدال پیاپی در فوق سنگین جهانی و المپیک کسب کرده‌ایم، ثانیا نیمی از این مدال‌ها طلا بوده.

البته در دومین سال حضور زارع در تیم ملی ایران، اعلام شد که برنز المپیک کمیل قاسمی طلا شده. بنابراین الان تاریخ کشتی آزاد ایران در وزن فوق سنگین در مدال‌های زیر خلاصه می‌شود:

طلای المپیک (2012): کمیل قاسمی

طلای جهانی (1989، 2021 و 2023): علیرضا سلیمانی و امیرحسین زارع

نقرۀ المپیک (2004، 2016): علیرضا رضایی و کمیل قاسمی

نقرۀ جهانی (1978 و 1981، 1998، 2009، 2014)  رضا سوخته‌سرایی و رسول خادم و فردین معصومی و کمیل قاسمی

برنز المپیک (2020): امیرحسین زارع

برنز جهانی (2003، 2006 ) علیرضا رضایی و فردین معصومی

علیرضا رضایی، پس از شکست در فینال المپیک آتن، 2004

حضور کشتی ایران در مسابقات جهانی یا المپیک، از سال 1948 آغاز شده است که سال برگزاری المپیک لندن بود. در واقع ما طی 76 سال فقط 14 مدال در وزن فوق سنگین کسب کرده‌ایم. اگر امیرحسین زارع در سه سال اخیر موفق به کسب چهار مدال جهانی و المپیک نشده بود، 10 مدال داشتیم طی 76 سال!

اهمیت امیرحسین زارع فقط در کسب این چهار مدال مهم در سه سال اخیر نیست. نکتۀ مهم‌تر این است که او 23 ساله است (کمی هم کمتر البته. زارع متولد 27 دی 1379 است). بنابراین اگر این جوان قدرتمند هوشمند، دچار غرور و حواشی و سیریِ زودهنگام نشود، دست کم تا هفت سال دیگر می‌تواند مدعی کسب مدال در مسابقات جهانی و المپیک باشد. مدال‌هایی که احتمال دارد حتی نیمی از آن‌ها طلا باشد.

ماجرا را به این صورت هم می‌توان دید: کشتی آزاد ایران تا قبل از ملی‌پوش‌شدن امیرحسین زارع، طی 72 سال 7 مدال جهانی و المپیک در وزن فوق سنگین کسب کرده بود، اما طی 4 سال اخیر 4 مدال جهانی و المپیک بدست آورده است.

در حقیقت این جوان آملی، جواهری است که کشتی ایران باید عمیقا قدردان او باشد. او آیندۀ کشتی آزاد ایران در وزن فوق سنگین است. چه بسا بتواند ده سال دیگر نیز در سطح اول مسابقات کشتی دنیا حضور داشته باشد و کارنامۀ فقیر کشتی آزاد ایران در وزن فوق سنگین را غنایی چشمگیر ببخشد.

او تا همین جا هم کاری کرده کارستان. امیرحسین زارع چه بسا بتواند بروس بومگارتنر کشتی آزاد ایران باشد. بومگارتنر آمریکایی از 1983 تا 1996 تقریبا هر سال مدال جهانی و المپیک گرفت (منهای سال 1991). او با 13 مدال جهانی و المپیک، همراه الکساندر کارلین، پرمدال‌ترین کشتی‌گیر در تاریخ کشتی مردان است.

بروس بومگارتنر

با این حال بومگارتنر اولین مدالش (جهانی 1983) را در 23 سالگی گرفت ولی زارع دو مدال اولش (المپیک 2020 و جهانی 2021) را در 21 سالگی گرفته و الان که 23 ساله است، 4 مدال جهانی و المپیک دارد. در واقع زارع در سن 23 سالگی، سه مدال بیشتر از 23 سالگی بروس بومگارتنر دارد و این بسیار امیدوارکننده است برای کشتی ایران.

از سیزده مدال جهانی و المپیک بومگارتنر، فقط 5 مدال او طلا است. باقی مدال‌هایش 4 نقره و 4 برنز است. بومگارتنر همان کشتی‌گیری است که در فینال مسابقات جهانی 1989 چهار بر صفر از علیرضا سلیمانی جلو بود و نهایتا 5 بر 4 مغلوب پهلوان ایرانی شد.

بومگارتنر با 5 طلا، جزو نوابغ تاریخ کشتی نیست ولی از حیث ثبات و استمرار، در اوج قلۀ تاریخ کشتی مردان است. پس از بومگارتنر و کارلین، الکساندر مدوید و والنتین یوردانف با 12 مدال در رتبۀ دوم بیشترین مدال‌آوران تاریخ کشتی قرار دارند. پس از این دو نفر نیز، ماخاربک خادارتسف با 11 مدال در رتبۀ سوم قرار دارد.

والنتین یوردانف، نابغۀ کشتی بلغارستان، بر سکوی اول

نکتۀ جالب اینکه در بین نامدارانِ پرمدال، کارلین مثل امیرحسین زارع اولین مدالش را در سن 21 سالگی کسب کرده (المپیک 1988) ولی مدوید اولین مدالش را در سن 25 سالگی، با تساوی مقابل غلامرضا تختیِ 32 ساله و برنده‌شدن به دلیل اندکی وزن کمتر نسبت به تختی، بدست آورده است (مسابقات جهانی 1962).

به هر حال، امیرحسین زارع جدا از اینکه باید مراقب خودش باشد و درگیر حاشیه‌های موفقیت‌سوز نشود، به نظر می‌رسد باید استراتژی "کسب مدال" را در پیش بگیرد و چنان به مدال طلا چشم ندوزد که مدال‌ نقره یا برنز به چشمش نیاید و به دلیل از دست رفتن یک طلای حساس (مثلا در المپیک سال آینده) دچار افت پایدار شود و در سال‌های بعدی، دستش از مدال‌ نقره یا برنز هم کوتاه بماند.

   او می‌تواند بروس بومگارتنر کشتی آزاد ایران باشد و چه بسا برتر از بومگارتنر؛ چه از حیث تعداد مدال، چه از حیث کسب مدال طلا. باشد که چنین باشد.  

بیشتر بخوانید:

حسن یزدانی؛ در تعقیب مدوید و کارلین

مورد عجیب دیوید تیلور

تماشاخانه

هیجان و جنون یکی از پرفرازونشیب‌ترین روزهای خرید / بلک فرایدی یا جمعه سیاه چطور به وجود آمد؟ (فیلم)

شکوه فرش ایرانی از دوره صفوی در اروپا ؛ هیجان مدیر گالری کریستی هنگام تعریف کردن را ببینید (فیلم)

فیلم های دیگر