یادداشت رضا نصری درباره قطعنامه اخیر مجمع عمومی و چند نمونه تاریخی

در سال ۱۹۷۳، مجمع عمومی قطعنامه ۳۱۵۱ را تصویب کرد که طی آن اعلام کرد رژیم آپارتاید آفریقای جنوبی حق نمایندگی مردم آفریقای جنوبی را ندارد و جنبش‌های آزادی‌بخش را که توسط سازمان وحدت آفریقا به رسمیت شناخته شده بودند را به عنوان «نمایندگان واقعی اکثریت قاطع مردم آفریقای جنوبی» به رسمیت شناخت».

روز گذشته، مجمع عمومی سازمان ملل پیش‌نویس قطعنامه پیشنهادی کشور‌های عربی در مورد درگیری‌های مقاومت فلسطین و رژیم صهیونیستی را تصویب کرد و خواستار آتش‌بس بشردوستانه فوری و توقف خصومت‌ها در غزه شد. این قطعنامه جمعه شب با ۱۲۰ رای موافق در مقابل ۱۴ رای مخالف و ۴۵ رای ممتنع به تصویب رسید.

یادداشت رضا نصری را در این باره بخوانید:

اجازه ندهید اسرائیل رأی در مجمع عمومی سازمان ملل را کم اهمیت جلوه دهد و قطعنامه آن را با عباراتی مانند «نمادین»، «غیر الزام آور» یا «بی ربط» کوچک بشمارد.

برخلاف آنچه فرستاده اسرائیل پس از رای‌گیری امروز اظهار داشت، قطعنامه‌های مجمع عمومی - به‌ویژه زمانی که تحت لوای قطعنامه «اتحاد برای صلح» به تصویب می‌رسند - می‌توانند ابزار بسیار قدرتمندی باشند.

همانطور که دیوان بین‌المللی دادگستری در نظر مشورتی برخی موسوم به Certain expenses در سال ۱۹۶۲ اشاره کرد:

«در حالی که این شورای امنیت است که منحصراً می‌تواند دستور اقدام قهری صادر کند، وظایف و اختیاراتی که منشور به مجمع عمومی اعطا کرده به بحث، بررسی، شروع تحقیق و ارائه توصیه‌ محدود نمی‌شود و [قطعنامه‌های آن] صرفاً تشویقی نیست».

در واقع، مجمع عمومی در گذشته اقداماتی را انجام داده است که مسیر منازعات را تغییر داده یا به طرز قابل توجهی نتیجه مبارزاتِ جنبش‌های سیاسی/آزادی‌بخش‌ را تسریع کرده است.

مجمع عمومی در گذشته - به عنوان مثال - وقتی در سال ۱۹۵۰ شورای امنیت به دلیل تهدید به وتوی اتحاد جماهیر شوروی سابق بر سر قضیه کُره به انسداد رسیده بود، مجوز «اقدامات اجرایی» - مانند مجوز تشکیل «ائتلاف مشتاقان» - را صادر کرد.

بار دیگر، در سال ۱۹۵۶، مجمع عمومی از طریق همین قطعنامه «اتحاد برای صلح» به منظور تأسیس نیروی اضطراری سازمان ملل متحد (UNEF) مداخله کرد که آن نیز در عمل یک عملیات نظامی و حافظ صلح برای تضمین پایان دادن به بحران سوئز بود.

در سال ۱۹۶۸، بر خلاف میل آفریقای جنوبی، به طور رسمی نام «آفریقای جنوبی غربی» را به «نامیبیا» تغییر داد و طی قطعنامه‌ای اعلام کرد که «بر اساس خواسته مردم آن، آفریقای جنوبی غربی به نامیبیا تغییر نام پیدا می‌کند».

مجدداً در سال ۱۹۷۴، مجمع عمومی از آئین‌نامه داخلی خود استفاده کرد تا آفریقای جنوبی را از شرکت در نشست‌های مجمع محروم سازد.

در واقع، مجمع عمومی می‌تواند از ظرفید توصیه‌های به اصطلاح «غیر الزام‌آور» خود برای بسیج جامعه بین‌الملل برای تعیین ضرب‌الاجل، سرمایه‌برداری (Divest) از اسرائیل، اجرای تحریم‌های تسلیحاتی، پایان دادن به همکاری در زمینه ورزش، محروم‌سازی اسرائیل از نشست‌های جهانی یا مجموعه‌ای از اقدامات مشابه - در صورت تداوم این کارزار نسل کشی - استفاده کند.

حقیقت این است که مجمع عمومی می‌تواند از بیش از یک ابزار از جعبه ابزار خود برای مقابله با اسرائیل استفاده کند، در صورتی که این خشم جهانی و بسیج عمومی ادامه یابد و موفق شود فضای سیاسی مناسبی را برای بازی کردن بازیگران ایجاد نماید!

در واقع، دقیقاً به همین دلیل است که ماشین تبلیغاتی اسرائیل بسیار تلاش می کند تا دستاورد تاریخی امروز در سازمان ملل را کم اهمیت جلوه دهد و طوری رفتار کند که گویی انزوای آشکار آن هیچ تبعاتی نخواهد داشت!