واکنش بانک مرکزی به آمار ارائه شده توسط همتی

در پی درج مطلبی از سخنان رییس کل اسبق بانک مرکزی ؛ این بانک با ارسال توضیحاتی به این سخنان واکنش نشان داد.

بانک مرکزی در جوابیه‌ای به سخنان رئیس اسبق این بانک واکنش داد، در این جوابیه آمده است: طی مطلبی با عنوان "آمار تکان‌دهنده‌ی همتی از چاپ پول در ایران / در هر ماه چقدر به نقدینگی اضافه می‌شود؟ "، سخنانی از آقای همتی در کنگره حزب کارگزاران سازندگی را نقل نموده است که ایشان بیان نموده: "طبق آمارهای ارائه شده رشد پایه پولی منتهی به مرداد ماه برابر با ۴۱ درصد بوده است این بدان معناست که ماهی ۲۳ هزار میلیارد تومان پول چاپ شده است. مگر ممکن است با این حجم چاپ پول تورم را مهار کرد؟ ". در خصوص مطلب مطرح شده نکاتی به شرح ذیل ارائه می‌گردد.

در این جوابیه آمده است: از اواسط سال ۱۴۰۱، بانک مرکزی در جهت دستیابی به هدف رشد نقدینگی تعیین شده با پیگیری جدی سیاست کنترل مقداری رشد ترازنامه بانک‌ها و مؤسسات اعتباری و جریمه بانک‌های متخلف از طریق افزایش نسبت سپرده قانونی و همچنین افزایش ۰.۵ واحد درصدی نسبت سپرده قانونی بانک‌های تجاری اقدامات مؤثری را در جهت کنترل و کاهش قدرت خلق پول بانک‌ها و در نهایت کاهش رشد نقدینگی انجام داد. در این میان به واسطه ناترازی برخی از بانک‌ها و مؤسسات اعتباری و نیاز آنها به ذخایر برای تادیه سپرده قانونی نزد بانک مرکزی بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی و متعاقباً رشد پایه پولی افزایش یافت.

درواقع با افزایش نسبت سپرده قانونی و کاهش ضریب فزاینده نقدینگی در عمل ضمن کاهش قدرت خلق پول بانک‌ها، دو سمت ترازنامه بانک مرکزی منبسط شده (افزایش بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی و در سوی دیگر افزایش سپرده قانونی بانک‌ها نزد بانک مرکزی) و پایه پولی افزایش یافته است. نکته‌ای که باید در تحلیل متغیر پایه پولی در دوره اخیر به آن توجه داشت آن است که انبساط رخ داده در دو سمت ترازنامه بانک مرکزی به واسطه افزایش نرخ سپرده قانونی، در عمل پول جدیدی را به اقتصاد تزریق ننموده است و این امر بر خلاف حالتی است که بانک مرکزی با تزریق ذخایر به بانک‌ها، در نهایت رشد نقدینگی را منبسط می‌نماید. توضیحات فوق، مطلبی است که بانک مرکزی مکرراً و به انحاء مختلف جهت تبیین دلایل افزایش رشد پایه پولی در ماه¬های اخیر ارائه نموده است.

لیکن ملاحظه می‌شود که برخی اشخاص و رسانه‌ها بدون توجه به توضیحات بانک مرکزی همچنان به تفسیر اشتباه خود از روند و دلایل افزایش رشد پایه پولی ادامه می‌دهند. استفاده از رویکرد غیرکارشناسی با تاکید بر افزایش‌های حجمی پایه پولی و همچنین نادیده گرفتن دستاورد کاهش رشد نقدینگی به عنوان مهمترین متغیر کنترل کننده پایدار تورم که از ۴۲.۸ درصد در مهرماه ۱۴۰۰ به ۲۶.۹ درصد در شهریور ماه ۱۴۰۲، بیشتر منعکس کننده حب و بغض‌های سیاسی است تا دغدغه اقتصاد ایران.