آمریکا چطور در جنگ با چین گلوی پکن را می فشارد؟

هر روز نزدیک به 60 کشتی بسیار بزرگ حامل نفت خام با بارگیری کامل بین خلیج فارس و بنادر چین تردد می کنند؛ این میزان حدود نیمی از نفتی است که دومین اقتصاد بزرگ جهان ( چین) روزانه مصرف می کند.

به گزارش عصرایران، خبرگزاری رویترز در گزارشی به آسیب پذیری مسیر تجارت دریایی چین در اقیانوس هند در صورت بروز یک جنگ احتمالی با ایالات متحده بر سر تایوان، پرداخته است.

بر اساس این گزارش: وقتی کشتی ها وارد دریای چین جنوبی می شوند، که آب هایی تحت کنترل ارتش چین محسوب می شود، از میان سپرهای موشکی و فرودگاه ها در پایگاه های این کشور در جزایر مورد مناقشه گرفته تا ناوشکن های رادارگریز چینی، عبور می کنند؛ اما هنگام عبور از اقیانوس هند این نفتکش‌ها در دریایی تحت سلطه ایالات متحده، فاقد حفاظت هستند.

دیوید بروستر، محقق امنیتی در دانشگاه ملی استرالیا، گفت: در یک جنگ بزرگ، نفتکش های چینی در اقیانوس هند "خود را بسیار آسیب پذیر خواهند دید چون کشتی‌های نیروی دریایی چین عملا در اقیانوس هند به دام می‌افتند و ... پشتیبانی هوایی کمی خواهند داشت یا اصلا پشتیبانی نمی‌شوند، زیرا هیچ پایگاه یا تاسیساتی خودی وجود ندارد که چین بتواند به آنها تکیه کند."

4 فرستاده و 8 تحلیلگر آشنا به موضوع  در پایتخت‌های غربی و آسیایی، که برخی از آنها به شرط ناشناس ماندن برای بحث در مورد یک موضوع حساس صحبت کردند، به رویترز گفتند که این ضعف پایدار به دشمنان چین نردبانی از گزینه‌های افزایش تنش را می‌دهد، به ویژه در یک درگیری طولانی مانند آنچه که در 2 سال گذشته در جنگ اوکراین با روسیه شاهد آن بوده ایم. 

این سناریوها از عملیات آزار و اذیت و ممانعت علیه کشتیرانی چینی که می تواند کشتی های نیروی دریایی چین را به منطقه گسیل کند، تا محاصره و فراتر از آن را شامل می شود.

به گفته 3 تحلیلگر، در یک جنگ تمام عیار، نفتکش هایی که قادر به حمل 2 میلیون بشکه نفت هستند، در حکم جوایزی هستند که باید غرق یا توقیف شوند، که منعکس کننده اقدامات دریایی قرن گذشته است که در آن جنگجویان منابع اقتصادی دشمنان خود را هدف قرار می دادند.

این گزینه‌ها می‌تواند برای منصرف کردن چین از شروع اقدام، یا برای افزایش هزینه‌های حمله به تایوان استفاده شود.

استراتژیست های چینی از این مشکل آگاه هستند، اما بر اساس اسناد ارتش آزادی بخش خلق چین (PLA)  و افسران بازنشسته آن، در نهایت هر تصمیمی ممکن است برای آغاز عملیات نظامی علیه تایوان توسط رییس جمهوری "شی جین پنگ" اتخاذ شود.

"ویلیام برنز" مدیر آژانس اطلاعات مرکزی آمریکا در ماه فوریه گفت که شی به ارتش چین دستور داده است تا سال 2027 برای حمله به تایوان آماده باشد. چین رزمایش های نظامی خود را در آستانه انتخابات تایوان در ژانویه 2024 افزایش داده است.

شی جین پنگ از زمان به قدرت رسیدن در سال 2013، با دیگر رهبران حزب کمونیست بر اهمیت ارتش مدرنیزه شده ای که بتواند قدرت را در سطح جهانی نشان دهد و مسیرهای تجاری حیاتی چین را ایمن کند، تاکید کرده اند.

اما در میان ترس از درگیری، برخی از تحلیلگران گفتند که چین برای محافظت از این خطوط حیاتی تلاش خواهد کرد، حتی با افزایش تقاضای انرژی این کشور، که ادامه جنگ طولانی بر سر تایوان را دشوار می کند.

داده های رسمی نشان می دهد چین در 11 ماهه منتهی به نوامبر امسال 515.65 میلیون تن نفت خام یا 11.27 میلیون بشکه در روز وارد کرده است که افزایش سالانه 12.1 درصدی را نشان می دهد.

پنتاگون تخمین می زند که حدود 62 درصد از نفت و 17 درصد از واردات گاز طبیعی چین از تنگه مالاکا و دریای چین جنوبی، دروازه های کلیدی اقیانوس هند، عبور می کند.

طبق داده‌های گمرک و رسانه‌های دولتی، چین در حال حرکت به سمت تنوع بخشیدن به منابع واردات انرژی و کاهش وابستگی به تجارت دریایی انرژی است، با 3 خط لوله از روسیه، میانمار و قزاقستان که تقریبا 10 درصد از واردات نفت خام این کشور در سال 2022 را تشکیل می‌دهند.

همچنین تحریم‌های غرب علیه مسکو پس از تهاجم این کشور به اوکراین، چین را به خرید و ذخیره نفت ارزان‌تر (نفت با تخفیف) از روسیه، بزرگترین تامین‌کننده انرژی این کشور، سوق داده است.

واردات غذا تصویر پیچیده تری است. واردات سویای چین - که برای خوراک دام استفاده می شود - تا حدی از طریق اقیانوس هند ارسال می شود، اما سایر کالاها مانند پتاس که برای کود مورد نیاز است، از مسیرهای دیگر وارد می شود.

 محاصره دریایی

چین دارای شبکه گسترده ای از ماهواره های نظامی است، اما تنها یک پایگاه نظامی اختصاصی دارد و هیچ پوشش هوایی از زمین یا دریا برای استقرار نیروی دریایی خود در اقیانوس هند ندارد.

پنتاگون در گزارش سالانه اکتبر خود در مورد ارتش چین، 11 پایگاه بالقوه چین در حاشیه اقیانوس ها از جمله پاکستان، تانزانیا و سریلانکا را فهرست کرده است. این مکان ها منعکس کننده روابط دیپلماتیک و تجاری چین تحت ابتکار طرح "کمربند و جاده" شی جین پنگ است.

وابسته‌ها و یک دیپلمات آسیایی گفتند، این پایگاه ها به عنوان دارایی‌های نظامی سخت ظاهر نشده‌اند، چون ارتش چین در آنها حضور دایمی ندارد و تضمین‌های شناخته شده ای برای دسترسی در یک درگیری احتمالی نظامی با آمریکا و غرب ندارد.

گزارش پنتاگون، به زبانی که برای اولین بار در سال جاری استفاده شد، اشاره می‌کند که چین هنوز "قابلیت نمایش قدرت کمی" در اقیانوس هند دارد.

اولین پایگاه نظامی رسمی چین در خارج از کشور در کشور "جیبوتی"، در لبه غربی اقیانوس هند، در سال 2017 افتتاح شد و میزبان 400 تفنگدار دریایی چین است که نشان دهنده مشارکت چین در گشت‌های بین‌المللی دزدی دریایی در اطراف شاخ آفریقا از سال 2008 است.

اما این پایگاه فاقد فرودگاه است و در کنار آن تاسیسات نظامی 7 کشور دیگر از جمله ایالات متحده، فرانسه و بریتانیا قرار دارد.

اما حضور ایالات متحده در اقیانوس هند به هیچ وجه قابل مقایسه با حضور نظامی چین نیست و به شدت گسترده تر است. 

ناوگان پنجم ایالات متحده در بحرین مستقر است در حالی که ناوگان هفتم که مقر آن در ژاپن است و "دیگو گارسیا" - یک جزیره مرجانی تحت مدیریت بریتانیا با باندهایی برای استقرار بمب افکن های دوربرد و یک آبراه مناسب برای قرار دادن ناوهای هواپیمابر ایالات متحده، در این حوزه فعالیت می کند.

در شرق، استرالیا گشت‌زنی‌های خود را با استفاده از هواپیمای شکار زیردریایی P-8 Poseidon خود افزایش می‌دهد و پایگاهی را در ساحل غربی خود برای زیردریایی‌های هسته‌ای بریتانیا و ایالات متحده و در نهایت قایق‌های هسته‌ای استرالیایی گسترش می‌دهد.

کار در حال انجام است

"ژو بو" یک سرهنگ ارشد بازنشسته ارتش چین و یکی از همکاران امنیتی در دانشگاه "تسینگ هوا" پکن، گفت اگر چین و غرب در اقیانوس هند به طور نظامی درگیر شوند، ماهیت چنین درگیری در مقیاس و مکان "تقریبا غیرقابل کنترل" خواهد بود. او گفت: "در آن مرحله جنگ بزرگی است که بسیاری از کشورها را درگیر می کند."

با این حال، به گفته او، چین به تدریج استقرار نظامی و گزینه های ایجاد پایگاه را برای تقویت موقعیت خود گسترش خواهد داد.

وابسته‌های نظامی و تحلیلگرانی که استقرارهای اقیانوس هند را دنبال می‌کنند می‌گویند که چین به طور کلی 4 یا 5 کشتی تجسسی و تعداد مشابهی از کشتی‌های جنگی و یک زیردریایی تهاجمی را به طور دایم در این منطقه نگهداری می‌کند. یک تحلیلگر سابق اطلاعاتی غربی گفت، اما چین هنوز قوی ترین دارایی های خود را در اقیانوس هند آزمایش نکرده است.

برخی از تحلیلگران انتظار دارند که اوضاع تغییر کند، به ویژه به دلیل اینکه اسناد ارتش خلق چین بر اهمیت گشت های دزدی دریایی در حفاظت از خطوط تدارکاتی اقیانوس هند تاکید می کنند. 

بر اساس مقاله علمی استراتژی نظامی 2020، مقاله ای رسمی که اولویت های استراتژیک چین را تشریح می کند، اگر "کشورهای هژمونیک" بخواهند بر مسیرهای ترانزیتی حیاتی خود کنترل داشته باشند، باید گشت زنی های دریایی را گسترش دهند.

در حالی که نیروی دریایی چین زیردریایی های موشک بالستیک اتمی خود را در نزدیکی پایگاه جزیره "هاینان" خود نگه می دارد، انتظار می رود زیردریایی های تهاجمی این کشور با پیشرفت آنها دامنه وسیع تری داشته باشند که چالشی برای ایالات متحده است.

"مایکل مک‌دویت" دریاسالار بازنشسته ایالات متحده، که در کتابی در سال 2020 حضور نظامی بزرگ چینی را برای حفاظت از خطوط دریایی اقیانوس هند پیش‌بینی کرد، گفت: "می‌توانیم ببینیم که آنها محتاط هستند، قطعا محتاط‌تر از حد انتظار هستند."

او افزود:"من نمی گویم که آنها به آنجا نخواهند رسید، اما به نظر می رسد که آنها هنوز راحت نیستند، به خصوص با ناوهای هواپیمابر خود - و گسترش پوشش هوایی برای آنها در یک درگیری، حیاتی خواهد بود."

چالش های محاصره دریایی

برخی تحلیلگران می گویند حتی اگر چین نتواند به تسلط دست یابد، برخی از عوامل ممکن است به نفع آن باشد.

با توجه به سیال بودن تجارت، اعمال محاصره دشوار است، زیرا نفت گاهی اوقات در مسیر معامله می شود.

ردیابی و نظارت بر محموله ها کار بزرگی خواهد بود، زیرا عملیات علیه چین نیاز به ایمن سازی محموله ها به مقاصدی مانند ژاپن، کره جنوبی و استرالیا دارد.

مورخان همچنین در مورد اثربخشی محاصره علیه آلمان در جنگ جهانی اول و ژاپن در جنگ جهانی دوم بحث می کنند.

با این حال، چین برخی از درس ها را آموخته است. به گفته شرکت های تحلیلی ورتکسا و کپلر، این کشور دارای ذخایر استراتژیک نفت خام به اندازه حدود 60 روز مصرف داخلی است. ذخایر نفت آن تا حدی در زیر زمین ذخیره می شود و توسط ماهواره ها قابل ردیابی نیست.

چین گاز طبیعی مازاد کمی دارد اما حجم فزاینده‌ای را از خطوط لوله از روسیه، آسیای مرکزی و میانمار جذب می‌کند.

چین تا حد زیادی از نظر گندم و برنج خودکفا است و ذخایر زیادی از هر دو را نگه می دارد، اگرچه مقدار آن یک راز دولتی باقی مانده است.

در سال 2022، کمیسیون بررسی اقتصادی و امنیتی آمریکا و چین از پنتاگون درخواست کرد تا گزارشی طبقه بندی شده درباره الزامات نظامی محاصره محموله های انرژی چین ارایه کند، جزئیاتی که قبلا گزارش نشده بود.

کمیسیون گفت: " چین ممکن است بتواند نیازهای انرژی خود را در طول بحران یا درگیری نظامی با آمریکا، از طریق ذخایر داخلی، سهمیه بندی منابع و با تکیه بر ورود محموله های زمینی برآورده کند."

بیشتر بخوانید:

رهبر جمهوریخواهان آمریکا: چین و روسیه و ایران محور شرارت جدید هستند

چگونه چین می‌تواند بحران را به فاجعه تبدیل کند؟

آماده باش چین بخاطر عبور کشتی های جنگی آمریکا و کانادا از تنگه تایوان

جنگ احتمالی آمریکا و چین بر سر تایوان چگونه خواهد بود؟

تماشاخانه

قسمت چهارم : از کشف سکه‌های نقره‌ای قرون وسطی تا کپسول زمانی در بیشه‌زار ماقبل تاریخ (فیلم)

پایان تک تازی گوگل / تصمیمات دادگستری آمریکا چه بلایی سر گوگل می‌آورد (فیلم)

فیلم های دیگر