شبیه‌سازی به سبک وزیر خارجه روسیه؛ وارونه تشبیه روزنامه‌نگار یهودی

   عصر ایران؛ هومان دوراندیش - سرگئی لاوروف، وزیر خارجۀ روسیه، در مصاحبه با شبکه "روسیه‌ ۲۴" گفته است: «اهدافی که بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل از جنگ غزه اعلام کرده، در خصوص از بین بردن حماس به عنوان یک گروه نظامی و اصولاً به عنوان یک سازمان، شبیه غیرنظامی کردن (باریکه غزه) است. این بسیار شبیه اهداف ما در اوکراین است... ما باید مراقب تاریخ مشترک خود با اسرائیل و قبل از هر چیز، مبارزه با نازی‌ها باشیم. این چیزی است که حقیقتاً ما را از نظر تاریخی متحد می‌کند».

  این سخنان لاوروف، ظاهرا نشانۀ چرخشی در موضع روسیه نسبت حماس و حتی جنگ غزه است.  در اوایل آبان ماه، هیأتی از حماس به مسکو سفر کرد و این سفر با اعتراض دولت اسرائیل مواجه شد. همچنین روسیه چه قبل از پذیرش نمایندگان حماس در مسکو و چه بعد از آن، خواستار آتش‌بس در غزه بود.

  بنابراین اگر تلاش اسرائیل برای از بین بردن حماس به عنوان یک گروه نظامی (و "اصولا به عنوان یک سازمان") معطوف به هدفی شبیه هدف روسیه از حملۀ نظامی به اوکراین است، معلوم نیست چرا روسیه پیش از این خواستار توقف جنگ غزه بود.

  روسیه نه تنها با عضویت اوکراین در ناتو مخالف است، بلکه اوکراینِ قدرتمند از نظر نظامی را خطری برای خودش می‌داند مگر اینکه دولتی روس‌گرا در اوکراین بر سر کار باشد و ضمنا روسوفیل بودن این دولت، مثل مورد بلاروس، تضمین شده باشد.

 اسرائیل می گوید در پی غیر نظامی کردن نوار غزه است و روسیه هم در پی تضعیف قدرت نظامی اوکراین. به همین دلیل لاوروف گفته است اهداف اسرائیل و روسیه در غزه و اوکراین "شبیه" یکدیگرند. روسیه توان غیر نظامی کردن اوکراین را ندارد وگرنه لاوروف می‌گفت اهداف مسکو و تل‌آویو در اوکراین و غزه، دقیقا عین یکدیگرند و هیچ تفاوتی ندارند.

   نکتۀ دوم در سخنان لاوروف، تاکید بر "تاریخ مشترک روسیه و اسرائیل" و ضرورت "مبارزه با نازی‌ها" است.

 روس‌ها مدعی بودند در اوکراین مشغول جنگ با نازی‌ها و در واقع در حال نازی‌زدایی از اوکراین هستند. این تشبیه مضحک و بی‌ربط را هیچ کس در دنیا جدی نگرفت. اسرائیل پس از عملیات 7 اکتبر، حماس را به داعش تشبیه کرد ولی در ادامۀ جنگ، که خشونت اسرائیل حتی از نظر متحدان غربی‌اش هم غیر قابل توجیه شد، تشبیه حماس به داعش از رونق افتاد و اتفاقا برخی از منتقدان جنگ غزه، عملکرد خود اسرائیل در نوار غزه را به عملکرد نازی‌ها در قبال یهودیان در اروپا تشبیه کردند.

مثلا ماشا گسن، روزنامه‌نگار و نویسندۀ روسی-آمریکایی، با انتشار مقاله‌ای در نشریۀ نیویورکر، نوار غزه را به «یک محله یهودی‌نشین در یک کشور اروپای شرقی که توسط آلمان نازی اشغال شده است» توصیف کرد.

ماشا گسن در هجدهم دسامبر 2023  "جایزۀ هانا آرنت" را بابت اندیشه‌های سیاسی‌اش در شهر برمن آلمان دریافت کرد اما بنیاد هاینریش بل، یکی از حامیان این جایزه و سنای شهر برمن به دلیل انتقاد او از عملکرد اسرائیل در نوار غزه، در مراسم اهدای این جایزه شرکت نکردند.

  آلمان نازی در طول جنگ جهانی دوم در کشورهای تحت اشغال خود محله‌های یهودی‌نشین (گتو) ایجاد می‌کرد تا با تفکیک یهودیان از سایرین بتواند آن‌ها را سرکوب کند. محله‌های یهودی‌نشین، زندان‌هایی در فضای باز بودند که در آن‌ها یهودیان گرسنگی می‌کشیدند، بر اثر بیماری می‌مردند یا کشته می‌شدند. کسانی هم که از آن‌جا جان سالم به در می‌بردند در نهایت به اردوگاه‌ها منتقل می‌شدند و در آنجا قتل عام می‌شدند.

  ماشا گسن، که خودش یک یهودی است، در مقاله‌اش با عنوان «زیر سایۀ هولوکاست»، که در روز ۹ دسامبر منتشر شد، همچنین به بررسی تاثیر هولوکاست در آلمان پرداخت و استدلال کرد که امروزه در آلمان آزادی بیان درباره اسرائیل وجود ندارد.

  در حالی که یک روزنامه‌نگار یهودیِ روسی-آمریکایی، عملکرد اسرائیل در جنگ غزه را به عملکرد رژیم هیتلر تشبیه کرده (و دولتمردانی نظیر اردوغان و بسی افراد دیگر نیز چنین نظری را مطرح کرده‌اند)، حالا ناگهان وزیر خارجۀ روسیه از تاریخ مشترک روسیه و اسرائیل، ضرورت مبارزۀ با نازی‌ها و شباهت اهداف این دولت در جنگ‌های اوکراین و غزه سخن می‌گوید.

 آیا نباید این سخنان را به معنای تغییر موضع روسیه در قبال جنگ غزه و همسویی این کشور با اسرائیل قلمداد کرد؟ پاسخ این سؤال احتمالا در روزها یا هفته‌های آینده معلوم می‌شود ولی اجمالا به نظر می‌رسد تغییری در موضع مسکو نسبت به جنگ غزه پدید آمده است و به همین دلیل وزیر خارجۀ روسیه، در بحث از جنگ غزه، چنین همدلانه دربارۀ اسرائیل حرف می‌زند.

  آیا نشست اخیر روسیه با کشورهای عربی در همدلی مسکو با تلاش اسرائیل برای حماس‌زدایی از غزه موثر بوده است؟ یا اینکه لحن و محتوای سخنان لاوروف در مصاحبه با شبکۀ "روسیه 24" را باید در ادامۀ کدورت پدیدآمده میان ایران و روسیه ارزیابی کرد؟ کدورتی که خودش محصول نشست اخیر روسیه و کشورهای عربی بوده و در قالب انتقادات بی‌سابقۀ مقامات سیاسی برجستۀ ایران از روسیه متجلی شد.

بیشتر بخوانید:

لاوروف : اهداف روسیه و اسرائیل در جنگ اوکراین و غزه شبیه هستند

تماشاخانه

کشف یک روستای ۶ هزار ساله در منطقه ۲۰ تهران / اسکلت یک دختر ۱۶ ساله با جمجه‌ای عجیب هم پیدا شد که کف خانه دفن شده بود (فیلم)