این سوالی است که همه ما در برههای از زندگیمان از خود پرسیدهایم، این که چرا حشرات شبهای خود را با چرخیدن پیرامون لامپها و نورهای مصنوعی میگذرانند؟ اکنون دانشمندان با استفاده از دوربینهای پرسرعت و فناوری ضبط حرکت به پاسخ این سوال رسیدهاند.
به نقل از نیو اطلس، توضیحات پیشنهادی برای این رفتار حشرات کم نبوده است. مثلا گفته شده است که حشرات ممکن است نورها را با ماه یا گلها یا شکافهای شاخ و برگ که میتوانند از آن عبور کنند، اشتباه بگیرند یا شاید آنها توسط تابش خیره کننده کور و گم میشوند یا نور و گرما را به عنوان پناهگاهی در سرمای شب دوست دارند یا احتمالاً توسط سایر حشرات به سمت نور جذب میشوند تا جفتگیری یا تغذیه کنند یا ممکن است ترکیبی از موارد فوق باشد.
به گزارش ایسنا، اما اگر از بتوانیم از حشرات خستهای که به دور چراغ مطالعه ما میچرخند، بپرسیم، پاسخ آنها چه خواهد بود و چگونه بفهمیم کدام داستان درست است؟
پژوهشگران دانشگاه بین المللی فلوریدا(FIU) و کالج امپریال لندن یک بار برای همیشه از دوربینهای سه بعدی پرسرعت برای رمزگشایی از این رفتار و ردیابی مسیر پرواز حشرات در اطراف نورهای مصنوعی، هم در آزمایشگاه و هم در جنگلهای کاستاریکا استفاده کردند.
به نظر میرسد حشرات به خودی خود جذب نور مصنوعی نمیشوند، بلکه نور مصنوعی ما فقط با سیستمهای ناوبری آنها که طی دهها میلیون سال تکامل یافته است، تداخل ایجاد میکند.
اساساً از آنجایی که حشرات مانورهای هوایی را به گونهای انجام میدهند که با تجربهترین خلبانان جت جنگنده را نیز دچار سرگیجه میکند، آنها نمیتوانند به احساس تشخیص گرانش همیشگی خود برای پیگیری اینکه کدام سمت بالا و کدام سمت پایین است، تکیه کنند. بنابراین آنها یاد گرفتهاند که آسمان که همیشه درخشانترین نور شب در طبیعت است را به عنوان بالا در نظر بگیرند تا به آنها کمک کند که راست بمانند.
حالا مشکل این است که چندین دهه است که به دلیل اختراع لامپ دیگر آسمان درخشانترین نور طبیعت نیست. این بدان معناست که حشرات از کنار چراغهای خیابان یا هر لامپ دیگری عبور میکنند و به شکل غریزی جهت حرکت خود را تغییر دهند تا نور را در پشت خود قرار دهند.
پس از آن، مسیر پرواز خود را طوری تنظیم میکنند که آنها را در همان زاویه نگه دارد و همین باعث میشود آنها فقط دور لامپ بچرخند تا اینکه در نهایت سرگیجه میگیرند و با سردرگمی شروع به برخورد به نور میکنند و سرانجام تاثیرات ضربهها، گرما یا خستگی تاثیر خود را میگذارد و جان خود را از دست میدهند.
دانشمندان در مطالعه جدید خود ابتدا این توضیح را در آزمایشهای آزمایشگاهی با چسباندن نشانگرهای ثبت حرکت به پروانهها و سنجاقکها برای بازسازی نحوه پرواز آنها پیرامون نور، از جمله حرکات غلتشی و چرخشی، شناسایی کردند.
سم فابیان نویسنده این مطالعه گفت: در یکی از اولین آزمایشها، اجازه دادم یک پروانه زرد بزرگ از روی دستم بلند شود و مستقیماً به سمت یک لامپ فرابنفش پرواز کند و دیدم که بلافاصله وارونه شد. اما ما نمیدانستیم که آیا رفتاری که در آزمایشگاه دیدیم در طبیعت نیز دیده میشود یا خیر.
آنها برای کشف این موضوع به کاستاریکا که میزبان یکی از متنوعترین مجموعههای حشرات در جهان است، رفتند و چراغی را در جنگل نصب کردند که با تجهیزات دوربین پرسرعت احاطه شده بود تا حرکات حشرات را ثبت کند. خیلی زود اطراف این چراغ مملو از طیف وسیعی از حشرات از جمله پروانه، مگس، سنجاقک، سوسک و حتی آخوندک شد.
پژوهشگران ۴۷۷ ویدئو از ۱۰ نوع حشره مختلف را هنگام تعامل با نور ضبط کردند و دیدند که همه این گونهها نور را در پشت خود نگه میدارند و هنگامی که بر فراز منبع نور پرواز میکردند، واژگون میشوند.
جیمی تئوبولد از دیگر نویسندگان این مطالعه گفت: این یک پرسش ماقبل تاریخ بوده است. در نوشتههای باستانی، مردم متوجه این موضوع در اطراف آتش شده بودند.
وی افزود: به نظر میرسد همه گمانهزنیهای ما تاکنون در مورد اینکه چرا این اتفاق میافتد، اشتباه بوده است. بنابراین این قطعا جالبترین پروژهای است که من بخشی از آن بودهام.
پژوهشگران در مرحله بعد قصد دارند بررسی کنند که آیا نورهای دارای رنگ سرد یا گرم تأثیرات متفاوتی بر حشرات دارند یا خیر و راههایی را بررسی کنند که به طور بالقوه میتوانیم با آنها این اختلال را به حداقل برسانیم.
این پژوهش در مجله Nature Communications منتشر شده است.