سواد رسانه‌ای یا Media Literacy به توانایی و قدرت دسترسی، تجزیه‌وتحلیل، ارزیابی و انتقال اطلاعات و پیام‌های رسانه‌ای که می‌توان در چارچوب‌های مختلف چاپی و غیر چاپی عرضه شود گفته می‌شود. سواد رسانه یکی از سوادهای 12 گانه است که لزوم یادگیری آن توسط یونسکو و سایر نهادهای بین‌المللی و ملی مسئول در زمینه آموزش توصیه شده است. به همین منظور دبستان غیردولتی علوی تدبیری در زمینه آموزش آن برای دانش‌آموزان خود دیده است زیرا سواد رسانه‌ای مجموعه‌ای از مهارت‌ها و دانش‌هایی است که به افراد کمک می‌کند تا پیام‌های رسانه‌ای را به طور انتقادی درک و در مورد آنها قضاوت کنند و توانایی‌های دانش‌آموزان در حوزه سواد رسانه‌ای ارتقا یابد برای مثال:

افزایش توانایی دسترسی به اطلاعات و پیام‌های رسانه‌ای
توانایی تجزیه‌وتحلیل اطلاعات و پیام‌های رسانه‌ای
توانایی ارزیابی اطلاعات و پیام‌های رسانه‌ای
توانایی انتقال اطلاعات و پیام‌های رسانه‌ای

در دنیای مدرن امروز که همه چیز تحت‌تأثیر رسانه‌ها قرار دارد، سواد رسانه‌ای اهمیت بسیاری یافته به همین جهت آموزش مهارت سواد رسانه‌ای به شما و فرزندانتان می‌تواند در پیشرفت کیفیت زندگی فردی کمک کند.

تاریخچه سواد رسانه‌ای

در اوایل قرن بیستم ظهور رسانه‌ها مانند روزنامه‌، مجله و رادیو باعث شد تا مردم در معرض حجم عظیمی از اطلاعات قرار گیرند. این امر نیاز به توسعه مهارت‌هایی برای درک و استفاده از این اطلاعات و را ایجاد کرد. به همین جهت انجمن ملی سواد NEA در سال 1933، یک برنامه آموزشی برای توسعه سواد رسانه‌ای در مدارس آمریکا راه‌اندازی کرد. این برنامه بر آموزش مهارت‌هایی مانند ارزیابی اعتبار منابع و تجزیه و تحلیل پیام‌های رسانه‌ای تأکید داشت و با ظهور تلویزیون در دهه 1960، سواد رسانه‌ای به یک موضوع مهم‌تر تبدیل شد. تلویزیون یک رسانه قدرتمند است که می‌تواند تأثیر زیادی بر افکار و رفتار مردم داشته باشد. بنابراین، نیاز به آموزش مردم در مورد نحوه استفاده مسئولانه از تلویزیون احساس شد. همچنین در دهه 1970، سازمان یونسکو یک برنامه جهانی برای توسعه سواد رسانه‌ای راه‌اندازی کرد. این برنامه بر آموزش مهارت‌هایی مانند تفکر انتقادی، حل مسئله و ارتباطات جمعی تأکید داشت اما با ظهور رایانه‌ها و اینترنت در دهه 1980، باعث شد که سواد رسانه‌ای به یک مفهوم جدید تبدیل شود. رسانه‌های دیجیتال پیچیدگی‌های جدیدی را ایجاد کردند که نیاز به مهارت‌های جدیدی برای درک و استفاده از آن‌ها داشتند. به جهت در دهه 1990، سواد رسانه‌ای به یک موضوع مهم در آموزش عالی تبدیل شد که بسیاری از دانشگاه‌ها برنامه‌های آموزشی سواد رسانه‌ای را برای دانشجویان خود ارائه کردند. در ایران، سواد رسانه‌ای در سال‌های اخیر به یک موضوع مهم تبدیل شد و بسیاری از سازمان‌های دولتی و غیردولتی برنامه‌های آموزشی سواد رسانه‌ای را برای اقشار مختلف جامعه ارائه می‌دهند که دبستان علوی تهران هم جز یکی از بهترین مراکز آموزشی برای این مهم است. جهت دریافت مشاوره فرزندان دلبندتان می‌توانید با واحد دبستان دخترانه منطقه 5، دبستان دخترانه منطقه 11 و دبستان دخترانه منطقه 14 مدارس علوی تماس حاصل کنید. باتوجه‌به اهمیت سواد رسانه‌ای، انتظار می‌رود که در سال‌های آینده، آموزش سواد رسانه‌ای در ایران به یک جریان اصلی تبدیل شود.

اهداف سواد رسانه‌ای

اهداف سواد رسانه‌ای از نظر سازمان بین‌المللی یونسکو عبارتند از:

تبدیل مصرف‌کننده به شهروندی متفکر و انتخاب‌کننده
ایجاد رابطه مبتنی بر هزینه مفید با رسانه‌ها
درک تأثیر رسانه‌ها بر باور و فرهنگ عموم
ایجاد بستری مؤثر برای آزادی رسانه‌های مستقل و گسترش نظام باز اطلاعاتی

آشنایی با مهارت‌های سواد رسانه‌ای

مهارت‌های اولیه سواد رسانه‌ای، مهارت‌های پایه‌ای هستند که به افراد کمک می‌کنند تا پیام‌های رسانه‌ای را به طور انتقادی درک کنند و در مورد آن‌ها قضاوت کنند. مهارت‌های اولیه سواد رسانه‌ای عبارتند از:

آگاهی از رسانه‌ها
تفکر انتقادی
تجزیه‌وتحلیل محتوا
تولید محتوا
فعالیت بر اساس دانش شخصی
تمرین مهارت‌های آموخته شده

این مهارت‌ها را می‌توان از طریق آموزش و تمرین در هر سنی و در هر سطحی از تحصیل یاد گرفت. روش‌های مختلفی برای آموزش مهارت‌های اولیه سواد رسانه‌ای وجود دارد، از جمله:

کلاس‌های سواد رسانه‌ای
کتاب‌ها و مقالات در مورد سواد رسانه‌ای
سایت‌های اینترنتی در مورد سواد رسانه‌ای
خودآموزی

مهارت‌های اولیه سواد رسانه‌ای برای زندگی در دنیای مدرن ضروری هستند، زیرا این مهارت‌ها به آن‌ها کمک می‌کنند که در زندگی شخصی خود موفق باشند؛ برای نمونه:

افراد می‌توانند اطلاعات و پیام‌های رسانه‌ای را به طور انتقادی درک و در مورد آن‌ها قضاوت کنند.
از اطلاعات و پیام‌های رسانه‌ای به طور مسئولانه استفاده کنند.
خطرات و مضرات رسانه‌ها را شناسایی کنند.
و از رسانه‌ها برای بهبود زندگی خود استفاده کنند.

در آخر...

سواد رسانه‌ای را باید در هر سنی و در هر سطحی از تحصیل یاد گرفت؛ زیرا سواد رسانه‌ای یک مهارت مهم در دنیای مدرن است که می‌تواند به افراد کمک کند تا در زندگی شخصی خود موفق باشند. برای مثال یک پیام نصفه‌نیمه و اشتباه می‌تواند عواقب منفی در زندگی شما به جا گذارد. آسیب‌های رسانه‌ای مربوط به نوجوانان ناشی از جریان سیل اطلاعات در دنیای مدرن امروز باعث شده تا ارتقای توانایی‌ها و مهارت‌های رویارویی با آن‌ها در سنین نوجوانان ضرورت یابد؛ لذا پیشنهاد می‌شود برای داشتن فرزندانی خردمند و منتقد از سنین کودکی به فکر آموزش آنها در زمینه سواد رسانه‌ای باشید شما می‌توانید تمامی این امور را به مدرسان مجرب دبستان علوی تهران بسپارید و با خیالی راحت به آینده درخشان فرزندان دلبندتان امیدوار باشید. جهت دریافت مشاوره از دبستان دخترانه علوی به مراکز (دبستان دخترانه منطقه 5، دبستان دخترانه منطقه 11، دبستان دخترانه منطقه 13، دبستان دخترانه منطقه 14) مراجعه کنید.