جنجال برمودا؛ واکنش خسرو معتضد به سخنان مدیر کتاب وزارت ارشاد/ سانسور نقل‌ قول هم یعنی سانسور کتاب من/ به خاطر زیر سؤال بردن خاطرات فردوست است

به نظر می‌رسد علت اصلی این برخورد، انتقادات جم از خاطرات و ادعاهای فردوست است و مایل نیستند در صحت سخنان او تردیدی وارد شود

عصر ایران- در پی اظهارات خسرو معتضد تاریخ‌پژوه و نویسنده در برنامۀ تلویزیونی «برمودا»ی یکشنبه شب (29 بهمن) با اجرای کامران نجف‌زاده که در آن فاش کرد کتاب اخیر او پشت سد سانسور وزارت ارشاد گیر کرده محمد علی مرادیان مدیر ادارۀ کتاب این وزارتخانه توضیحاتی داد.

کامران نجف‌زاده در این برنامه از خسرو معتضد می‌پرسد: آیا تا‌کنون جلوی انتشار کتابی از شما را هم گرفته‌اند؟ (‌با توجه به حضور مستمر او در صدا وسیما و نگارش 157 کتاب و سابقۀ 60 سال روزنامه‌نگاری) و او پاسخ می‌دهد: بله، همین الآن! یک جوان 25 ساله در وزارت ارشاد این کار را انجام داده و گفته 100 صفحه از کتابی را که دربارۀ محمود جم نخست‌وزیر رضاشاه و پسرش ارتشبد فریدون جم داماد رضا شاه نوشته‌ام بردارم ولی من زیر بار نرفته‌ام. مثلا می‌گویند چرا نوشته‌ام یا گفته است: رضا شاه آدم سخت‌گیری بود! 100 تا ایراد گرفته‌اند و در واقع گفته‌اند 100 صفحه را بردارم!

محمدعلی مرادیان مدیر اداره کتاب وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در واکنش تکذیب‌گونه گفته است: «هیچ یک از نگارشات خود آقای معتضد اصلاحیه نداشته بلکه اصلاحیات مربوط به اصل خاطرات دو شخصیت جم پدر و پسر است.»

وی نوشته است: « پیرو سخنان آقای معتضد عزیز؛ اولا شرط هرکاری انصاف است چه در نقل وقایع چه در تدریس تاریخ؛ دوما، هیچ کلمه‌ای از نگارشات آقای معتضد در این اثر اصلاحیه‌ای نداشته است، اصلاحات مربوط به اصل یادداشت‌های جم پدر و جم پسر است، آقای معتضد حدود دویست صفحه عین خاطرات جم‌ها را آورده است و در انتها چند صفحه‌ای هم مطالب را تفسیر کردند.

مطالبی که اصلاحیه داشته است متن خاطرات این دو شخصیت و بر مبنای مصوبه اصلاحی 660 است، از توهین به نهضت امام خمینی(ره) و انقلابیون تا تطهیر پهلوی‌ها تحریف تاریخ معاصر و هیچ کدام از مطالب آقای معتضد مورد نظر اداره کتاب نیست.»

به دنبال این واکنش و در واقع تکذیب سخنان تاریخ‌پژوه سرشناس خبرنگار عصر ایران با خسرو معتضد تماس گرفت و نظر وی را جویا شد. او گفت: اولا آنچه به نقل از پدر و پسر آورده‌ام بخشی از کتاب است و جدای آن نیست و حذف آن طبعا حذف بخشی از کتاب به حساب می‌آید. از خودم که خاطره نقل نکرده‌ام!

ثانیا خاطرات فریدون جم را 18 سال پیش انتشارات زرین چاپ کرده بود و من خاطرات پدر (‌محمود جم نخست‌وزیر) را به آن اضافه کرده‌ام.

سوم این که بیشتر خاطرات محمود جم دربارۀ خارج از ایران و مشخصا قاهرۀ دوران جنگ و ملک فاروق و واتیکان و بسیار هم شیرین است.

معتضد اتهام توهین به نهضت امام خمینی در خلال خاطرات را هم رد کرد و گفت: محمود جم در سال 1348 درگذشته و پسرش ارتشبد فریدون جم هم با شاه اختلافات بسیاری داشته و خاطرات او حاوی انتقادات متعدد و گاه بیان همین اختلافات است. ضمن این که به گفته دکتر عبدالرضا هوشنگ مهدوی کاردار پیشین سفارت ایران در لندن او به جمهوری اسلامی رأی داد.

عصر ایران از آقای معتضد پرسید: با این توصیفات و با توجه به این که با شخص شما مشکلی ندارند کما این که سال هاست در صدا‌وسیما برنامه دارید چرا از وزارت ارشاد دولت ابراهیم رییسی در قبال این کتاب مشخص شما این رفتار سر زده است؟

وی گفت: دلیل اول کم‌اطلاعی و جوانی این افراد است. دوم این که خاطرات ارتشبد فردوست را کاملا درست و دقیق می‌دانند در حالی که من هم مثل فریدون جم منتقد فردوست هستم و نقل یک نمونه کافی است. مثلا او می‌گوید: در جریان جنگ جهانی دوم آمریکا ایران را اشغال کرد در حالی که می‌دانیم بعد از آن که ایران از بی‌طرفی خارج شد و به متفقین پیوست و آمریکا به درخواست انگلیسی‌ها و با موافقت دولت ایران نیرو آورد و مانند روس و انگلیس در سوم شهریور 1320 به عنوان اشغال کننده وارد نشد.

معتضد تصریح کرد: با این همه به نظر می‌رسد علت اصلی این برخورد، انتقادات ارتشبد جم از خاطرات و ادعاهای ارتشبد فردوست باشد و گویا مایل نیستند در صحت سخنان او تردیدی وارد شود در حالی که خودم هم به آن نقد جدی دارم و اشتباهات متعدد فردوست را می‌توانم یادآور شوم. آقای شهبازی (مورخ) نیز انتقادات من بر گفته های فردوست را وارد می‌داند و تنها دیدگاه من نیست اما در نگاه مدیران اداره کتاب انگار آنچه فردوست گفته وحی مُنزَل است و هیچ خش و خدشه‌ای نباید به آنها وارد شود و از این رو نقدهای ارتشبد فریدون جم بر او را که در کتاب من انعکاس یافته برنتافته‌اند.