نقاشی عصر قاجار به طور کلی تلفیقی از سنتهای نقاشی ایرانی و تکنیکها و تاثیرات نقاشی غربی بوده است. موضوعات این نقاشیها را نیز اغلب مجالس بزم، منظرهها و پرترههای اشخاص شکل میدادند.
به گزارش فرادید، در اینجا پنج نقاشی مربوط به دورۀ قاجار را ملاحظه خواهیم کرد؛ از یک طراحی کوچک توسط شخص ناصرالدینشاه تا یک نقاشی رنگ و روغن از بانویی که شاگر کمالالملک بود.
این نقاشی رنگ روغن یکی از آثار خانم شوکتالملوک خواجهنوری است که به همراه خواهرش در نزد کمالالملک شاگردی کرده بودند. از شوکتالملوک آثار دیگری نیز به جا مانده که نقاشی پرترۀ خودش از جملۀ آنها است.
این نقاشی جلوهای از ترکیب هنر ایرانی و اروپایی است. کشیدن نقاشیهای در اندازه بزرگ و با تکنیک رنگ روغن یکی از تاثیرات نقاشی اروپایی بود در حالیکه موضوع زیبایی و جوانی، پارچههای بافت دار و زندگی درباری مرتبط با سنت نقاشی ایرانی است. قسمت بالای بسیاری از این نقاشیها قوس دار ساخته میشد به دلیل اینکه قرار بود در طاقچههای قوس دار قرار بگیرند.
نوشته روی این طراحی شعری است که بیت نخست آن از گلستان سعدی بوده ولی بیت دوم آن، احتمالا از سرودههای ناصرالدین شاه میباشد. به علاوه، در کنار طراحی، دستخط میرزا حسین خان اعتمادالسلطنه به این شرح موجود است: نقاشی مرحوم ناصرالدین شاه قاجار؛ حسین اعتمادالسلطنه.
این نقاشی آبرنگ که در زمان محمدشاه قاجار کشیده شده، تصویر خانم ضیاء السلطنه دختر فتحعلی شاه قاجار از زن سی و نهم او، مریم خانم را نشان میدهد.
ترسیم چهره و پیکر زیبارویان در حال انجام حرکات مختلف مخصوص بزم، یکی از موضوعات پرتکرار در نقاشی عصر قاجار بوده است.