چرا پخت و پز باعث مرگ زودرس ۴ میلیون نفر در سال می‌شود؟

اگر از اکثر افراد در مورد آلودگی هوا بپرسید آنان به جاده‌های پر شدیدا شلوعغ و نیروگاه‌های ذغال سنگ فکر خواهند کرد. با این وجود، کم‌تر کسی به بخارات سمی از داخل خانه‌ها فکر می‌کند. تعداد قابل توجهی از خانواده‌ها در کشور‌های مختلف جهان هنوز از سوخت جامد برای مثال از چوب و ذغال چوب برای آشپزی به جای بهره گیری از روش‌های پخت تمیزتر از جمله برق یا گاز استفاده می‌کنند.

به گزارش فرارو به نقل از اکونومیست، دود خانگی‌ای که آنان تولید می‌کنند باعث تقریبا ۴ میلیون مرگ زودرس در هر سال می‌شود و سومین علت مرگ زودرس زنان و کودکان پس از بیماری قلبی و سکته مغزی است. هم چنین، قطع درختان برای تهیه هیزم یا ذغال چوب به محیط زیست نیز آسیب می‌رساند.

کشور‌های فقیر در این میان متحمل بیش‌ترین آسیب می‌شوند نتیجه مطالعه‌ای انجام شده توسط مجله پزشکی "لنست" که در ماه مه منتشر شد نشان داد که کره شمالی با بالاترین میزان مرگ و میر ناشی از آلودگی هوای داخل خانه مواجه است. در سال ۲۰۲۱ میلادی حدود ۲۴۰ نفر از هر ۱۰۰۰۰۰ نفر از شهروندان کره شمالی جان خود را بدین خاطر از دست دادند.

جزایر سلیمان و وانواتو هر دو در اقیانوسیه به ترتیب با نرخ ۱۴۶ و ۱۴۰ نفر در رتبه بعدی مرگ و میر بر اثر آلودگی هوای داخل خانه قرار داشته اند. برخی کشور‌ها میزان مرگ و میر را کاهش داده اند. در سراسر آسیا از سال ۲۰۱۰ میلادی به این سو حدود ۸۴۰ میلیون نفر به روش‌های تمیزتر آشپزی دسترسی پیدا کرده اند.

چین، هند و اندونزی هر یک به میزان ۵۰ درصد شاهد کاهش مرگ و میر بر اثر آلودگی ایجاد شده درون خانه بوده اند. با این وجود، پیشرفت در آفریقا به دلیل رشد سریع جمعیت آن ناحیه تضعیف شده است.

در فاصله سال‌های ۲۰۱۰ تا ۲۰۲۲ میلادی سهم افرادی که در جنوب صحرای آفریقا از سوخت‌های پاک‌تر برای آشپزی استفاده کرده اند از ۸ درصد به بیش از ۱۵ درصد افزایش یافته، اما تعداد کل افرادی که به روش‌های پاک‌تر برای پخت و پز دسترسی ندارند ۲۲۰ میلیون افزایش یافته است.

علیرغم آن که میزان مرگ و میر ناشی از آلودگی هوای خانگی در همه جا در حال کاهش است در آفریقا میزان مرگ و میر بر اثر آن عامل بیش از هر منطقه دیگری در جهان است. برنامه‌های آشپزی تمیز در آفریقا به طرز اسفباری با کمبود بودجه مواجه هستند.

"فاتح بیرول" مدیر اجرایی آژانس بین المللی انرژی می‌گوید:" دولت‌های آفریقایی و بانک‌های توسعه چند جانبه هرگز این موضوع را در اولویت واقعی خود قرار نداده اند".

بسیاری از کشور‌های آفریقایی اخیراً برنامه‌های خود را به دلیل افزایش بار مالی بدهی لغو کرده اند اگرچه برخی از تلاش‌های جهانی برای جمع آوری کمک‌های مالی در سال جاری افزایش یافته است. هم چنین، تبعیض جنسی نیز مانع پیشرفت می‌شود: زنان و دختران بیش‌تر از پسران و مردان در معرض خطر آشپزی با سوخت‌های کثیف هستند.

براساس تحقیقات Clean Cooking Alliance که یک سازمان غیرانتفاعی است در برخی کشور‌ها کاهش این خطر در اولویت کمتری قرار می‌گیرد. تا زمانی که این موضوع به درستی مورد توجه قرار نگیرد میلیون‌ها نفر کماکان جان شان را از دست خواهند داد.