باستان شناسان نگران کوچک شدن حرایم محوطه های تاریخی هستند

جامعۀ باستان‌شناسی ایران با ابراز نگرانی درباره «بازنگری حرایم» از وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی درخواست کرد «برای ایران» از هیچ کوششی دریغ نکند و از متخصصان دلسوز و کاردان حوزه‌های سه گانه بهره بگیرد و شجاعانه به موضوع تخریب محوطه‌های تاریخی کشور و تاراج آثار باستانی و اشیاء تاریخی کشور ورود و بساط سوداگران آثار تاریخی را جمع کند.

به گزارش ایلنا، جامعه باستان‌شناسی ایران در نامه‌ای، خطاب به سیدرضا صالحی (وزیر میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری) از او خواست برای حفاظت از میراث‌فرهنگی کشور از هیچ کوششی دریغ نکند.

در مقدمه این نامه آمده است: جامعۀ باستان‌شناسی ایران با آرزوی توفیق برای ایشان در تصدی مدیریت امور این وزارتخانه، امیدوار است که ایشان طی دوره مدیریت خود با اولویت دادن به نگاه تخصصی و بهره‌گیری از متخصصان دلسوز و کاردان حوزه‌های سه‌گانه و نیز استفاده از تمام ظرفیت‌های موجود کشور در نهادهای مدنی و تخصصی، به ساماندهی امور این وزارتخانه همت بگمارند، تعاملات مناسب برای بهبود شرایط میراث فرهنگی کشور را عمق بخشند، شجاعانه به موضوع تخریب محوطه‌های تاریخی کشور و تاراج آثار باستانی و اشیاء تاریخی کشور ورود و بساط سوداگران آثار تاریخی را جمع کنند و «برای ایران» از هیچ کوششی دریغ نورزند.

جامعه باستان‌شناسی ایران با این یادآوری که «برنامه نه چندان منسجم و بخشی از سخنان جناب آقای صالحی امیری درباره «بازنگری حرایم» در صحن مجلس که به نحوی نامناسب انعکاس یافت، سبب نگرانی عمیق جامعۀ تخصصی شد»، تاکید کرد: اتفاقا یکی از مشکلات امروز کشور ما وضعیت محوطه‌ها، بناها و بافت‌های تاریخی است که اکثرا نه ضوابط عرصه و حریم دارند و نه از آنها حفاظتی می‌شود.

آثاری که دستمایۀ تاراج و غارت‌اند و اشیاء یافته‌شده از آنها سر از موزه‌های غرب و شرق و کشورهای عربی حوزۀ خلیج فارس درمی‌آورند. مشکل این وزارتخانه ناتوانی در مبارزه با افراد، سازمان‌ها، و نهادهایی است که بر خلاف تمام قوانین بالادستی مانند ماده ۸۳ در برنامه توسعه هفتم (بند پ) به حدود عرصه و حرایم آثار تاریخی تجاوز می‌کنند و به آنها آسیب می‌رسانند.

سوداگران آثار تاریخی به سبب بی‌عملی وزارتخانه و نهادهای مسئول، فضای مجازی را تسخیر کرده و با تشویق افراد ناآگاه آنها را به جان شناسنامه‌های فرهنگی و تاریخی یک ملت انداخته و مردم تهیدست را ابزار سیاست‌های سودجویانه خود قرار داده‌اند تا با دادن مبالغی ناچیز اجیر آنها شوند و به حیات فرهنگی و تمدنی یک ملّت لطمه بزنند.»

در ادامه نامه جامعه باستان‌شناسی ایران آمده است: امیدواریم که اهمیت این مسئولیت سنگین را بر شانه‌های خود احساس کنند و در طول دوره وزارت خود با میدان دادن به کارشناسان، معاونان، مشاوران و همکاران متخصصِ خوشنام و خوشفکر، ازجمله باستان‌شناسان مجرب و پرتلاش کشور، به ترمیم و بازسازی پیکر مجروح میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی کشور همت گمارند.

امروزه بدنۀ کارشناسی متخصص این وزارتخانه به شدت تحلیل رفته به گونه‌ای که وزارتخانه را در انجام وظایف و مأموریت‌های خود ناتوان کرده است. بسیاری از آثار و محوطه‌های باستانی کشور در وضعیتی بحرانی قرار دارند و حتی با وجود عرصه و حریم ثبت شده، هنوز شمار کثیری از آنها در معرض تخریب و نابودی هستند.

در سال‌های گذشته آنان که بحث بازنگری و کوچک شدن حرایم میراثی را به شکلی نادرست مطرح کرده‌اند یا با اصول موضوعه و مأموریت‌های این وزارتخانه ناآشنا بوده و از دانش کافی درباره اهمیت و ارزش‌های میراث فرهنگی بی‌بهره بوده‌اند یا آنکه در پس پردۀ بازنگری حرایم آثار تاریخی سود و منفعتی را دنبال کرده‌اند.

این در حالیست که در کشورهای پیشرفته و مترقی دنیا هر روز بر دقت قوانین برای حفاظت و حراست از ارزش‌های میراث فرهنگی و بافت‌های تاریخی و محوطه‌های باستانی‌شان می‌افزایند و با تصویب قوانین جزاییِ سخت و فرهنگ‌سازی درست، تخریب محوطه‌های باستانی را کم کرده‌اند. آنان با شناخت ظرفیت‌های گستردۀ آثار تاریخی و محوطه‌های باستانی با تدابیر مختلف به رونق گردشگری و جلب مشارکت مردم در پاسداشت میراث فرهنگی همت گماشته‌اند.

جامعۀ باستان شناسی ایران امیدوار است وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی با درایت و هوشیاری بانگ بلند این زنگ خطر را بشنود و پیش از آنکه پیکر میراث فرهنگی کشور به وضع ناگوارتری گرفتار آید، با میدان دادن به متخصصان تدبیری بیندیشد و کارنامه خوبی نیز از خود به یادگار بگذارد.

جامعۀ باستان‌شناسی ایران اعلام کرد که به نحو مقتضی آماده مشورت‌دهی برای ارتقاء سطح کیفی فعالیت‌های میراث فرهنگی کشور است.

تماشاخانه