محله‌ باغ‌ها و پونه‌ها کجاست؟

امروز پونک محله‌ای است در حصار خیابان‌ها و بزرگراه‌ها، آکنده از انبوه آپارتمان‌ها و در حدفاصل مناطق ۲ و ۵ شهرداری تهران. اما چند دهه پیش که در آبادی پونک تا چشم کار می‌کرد زمین زراعی دیده می‌شد و باغ‌هایی انبوه که میوه‌های نوبرانه‌اش تا بازارهای تهران می‌رفت، پونک آبادی پربرکتی بود در زمره مهم‌ترین روستاهای گستره پایتخت.

از روزگاری که پونک روستایی بود خوش آب و هوا در شمال غرب پایتخت سال‌ها می‌گذرد و اکنون از آن پونک سرسبز جز خاطره‌ای و چند باغ و بوستان قدیمی باقی نمانده است. با وجود این، پونک هنوز هم نشانه‌هایی ازآن آبادی سرسبز دارد. در ادامه از نام محله پونک رمزگشایی کرده‌ایم.

به گزارش همشهری آنلاین، امروز پونک محله‌ای است در حصار خیابان‌ها و بزرگراه‌ها، آکنده از انبوه آپارتمان‌ها و در حدفاصل مناطق ۲ و ۵ شهرداری تهران. اما چند دهه پیش که در آبادی پونک تا چشم کار می‌کرد زمین زراعی دیده می‌شد و باغ‌هایی انبوه که میوه‌های نوبرانه‌اش تا بازارهای تهران می‌رفت، پونک آبادی پربرکتی بود در زمره مهم‌ترین روستاهای گستره پایتخت.

علیرضا زمانی، تهران‌پژوه، درباره محدوده و وسعت آبادی پونک می‌گوید: «پونک با باغ‌ها و زمین‌های زراعی‌اش از روستاهای اطراف پایتخت بود که از روستای فرحزاد در شمال تا اراضی باغ فیض در جنوب و غرب و در شرق تا رودخانه فرحزاد امتداد داشت. هسته اصلی محله امروزی پونک که در مرز مناطق ۲ و ۵ قرار دارد نیز از همین روستا شکل گرفت.»

آبادی پونک نیز به سیاق روستاهای شمال تهران قدیم، از آبادی‌های شمیران تا روستاهای کن، قدمت بسیار دارد. هر چند با جست‌وجو در منابع مکتوب نمی‌توان قدمت دقیق آبادی پونک را تعیین کرد اما وجود آستان مقدس امامزادگان عینعلی و زینعلی(ع) در این آبادی، یکی از دلایل قدمت چندصدساله آن است.

زمانی دراین‌باره می‌گوید: «مانند بسیاری از روستاهای شمیران، آبادی پونک نیز به واسطه امامزادگانی که در آن به خاک سپرده شده‌اند، توسعه یافت. برخی معتقدند هسته اولیه آبادی پونک از محددوه امامزادگان عینعلی و زینعلی(ع) شکل‌ گرفته و توسعه یافته است. از این رو، آبادی پونک به گواه شجره‌نامه امامزادگان عینعلی و زینعلی(ع) که حدود ۹ قرن پیش به ایران آمده و در محدوده این روستا به شهادت رسیدند، دست کم بیش از ۹ قرن قدمت دارد.»

در تاریخچه آبادی پونک در دوران قاجار، نام مستوفی‌الممالک، یکی از رجال برجسته قجری، نیز دیده می‌شود. زمانی در این‌باره می‌گوید: «اراضی پونک در دوران قاجار در زمره املاک مسعودمیرزا ظل‌السلطان، فرزند ناصرالدین‌شاه بود و پس از او در تملک میرزا یوسف مستوفی‌الممالک، از رجال برجسته این دوره قرار گرفت. مستوفی الممالک اراضی پونک را به همسرش ماه‌تاج‌خانم واگذار کرد و پس از او نیز مالک اراضی آن عبدالحسین فرمانفرما بود.»

نام آبادی پونک نیز برای خود ماجرایی دارد. در جست‌وجو برای وجه تسمیه این روستا باید از گونه‌های گیاهی که روزگاری در این گستره می‌رویید سراغ گرفت. اهالی قدیمی پونک معتقدند آبادی‌شان روزگاری پونه‌زار بود. عاقبت وجود همین پونه‌زارهایی که چون حلقه‌ای سبز آبادی را در آغوش گرفته بود، موجب شد نام پونک برای همیشه روی این گستره ماندگار شود.