عصر ایران؛ احمد فرتاش - در خبرها آمده کریس رونالدو در مراسم اهدای توپ طلا، که امشب - دوشنبه شب- برگزار میشود، شرکت نمیکند. او در رأیگیری برای انتخاب برندۀ توپ طلا هم شرکت نکرده. سال قبل هم در مراسم اهدای این جایزۀ مهم شرکت نکرد.
دلیل ناراحتی او از مجلۀ فرانس فوتبال و سایر دستاندرکاران اهدای توپ طلا روشن است: او پنج توپ طلا دارد و مسی هشت توپ طلا. علاوه بر این، رونالدو آخرین بار در سال 2017 برندۀ توپ طلا شد ولی مسی در سالهای 2019 و 2021 و 2023 نیز این جایزه را بدست آورد.
رفتار رونالدو شبیه رفتار پسربچهای است که همیشه میخواهد نفر اول باشد و با این برتری، تحسین دیگران را بدست آورد. نوعی نابسندگی شخصیتی، او را مثل بسیاری دیگر از ستارههای دنیای ورزش و هنر، محتاج توجه و تحسین دیگران کرده؛ به نحوی که وقتی چنین چیزی را بدست نمیآورد، قهر میکند و بد و بیراه میگوید.
از نظر رونالدو جایزۀ توپ طلا امروزه دیگر اعتباری ندارد چراکه این جایزه را هفت سال است که به او ندادهاند. این جایزه وقتی معتبر بود که سر کریس بیکلاه نمیماند! به همین سادگی. در حالی که اگر بخواهیم زمانی را برای کاهش اعتبار جایزۀ توپ طلا تعیین کنیم، باید سال 2010 را مبدأ این کاستی اعتبار قرار دهیم.
کریس رونالدو در سال 2008 با درخشش در منچستریونایتد برندۀ توپ طلا شد. مسی هم در سال 2009 این جایزه را برد. تا آن موقع همه چیز عادی به نظر میرسید. دو ستارۀ جوان برندۀ توپ طلا شده بودند. عین قبل که مثلا کاکا در سال 2006 توپ طلا را بدست آورد و کاناوارو در سال 2006 و رونالدینیو در سال 2005 و شوچنکو در سال 2004 و ندود در سال 2003 و رونالدو نازاریا در سال 2002 و مایکل اوون در سال 2001 و لوئیس فیگو در سال 2000 و ریوالدو در سال 1999 و زیدان در سال 1998.
یعنی از 1998 تا 2009 که رونالدو توپ طلا را برد، طی دوازده سال دوازده بازیکن طراز اول دنیای فوتبال برندۀ این جایزه شدند. اما از سال 2010 که مسی برای دومین بار توپ طلا را برد، حرف و حدیثها آغاز شد. در آن سال بسیاری معتقد بودند توپ طلا حق اینیستا یا ژاوی یا اشنایدر است.
این سه بازیکن در فینال جام جهانی در نبرد حساس اسپانیا و هلند حضور داشتند و در طول جام جهانی 2010 نیز درخشان ظاهر شده بودند. اما مسی و یارانش در یکچهارم نهایی آن جام 4 بر صفر مغلوب آلمان شدند و در طول جام هم مسی اگر چه خوب بود، ولی عالی و عمیقا موثر نبود.
او در جام جهانی 2010 نه گل زد نه در بازی حساس و مهم مقابل آلمان، کمترین درخششی داشت. یعنی نه تنها نتوانست در آن بازی بزرگ بزرگی کند، بلکه هیچ درخششی هم در طول بازی نداشت. آرژانتین مقهور برتری تاکتیکی آلمان شده بود و مسی هم مسافری بیخاصیت بود در قایق شکستۀ آرژانتین که اسیر توفان ژرمنها شده بود.
باری، از سال 2008 تا پایان سال 2017 ده بار جایزۀ توپ طلا اهدا شد. پنج بار به مسی، پنج بار به رونالدو. اگر جایزۀ توپ طلا در برههای خاص دچار کاهش اعتبار شده باشد، آن برهه اتفاقا همین دهۀ طلایی رونالدو و مسی بوده. چون در این دهه، علاوه بر ژاوی و اینیستا، ریبری و روبن هم کاملا شایستۀ دریافت توپ طلا بودند. در سال 2013 ریبری و روبن بایرن مونیخ را قهرمان آلمان و اروپا کردند و ریبری علاوه بر این دو موفقیت مهم تیمی، انبوهی از جوایز فردی را درو کرد.
ریبری در آن سال بهترین بازیکن اروپا شد، توپ طلای فیفا را بدست آورد، بازیکن سال بوندسلیگا شد، جایزۀ گلوب ساکر را برد، توپ طلای جام باشگاههای جهان نصیبش شد و به عنوان باارزشترین بازیکن همین جام انتخاب شد، مجلۀ کیکر هم او را به عنوان بازیکن سال انتخاب کرد، در بوندسلیگا هم آقای پاس گل شد. اما توپ طلای فرانس فوتبال را به کریس رونالدو دادند. در حالی که در سال 2013 رونالدو با رئال مادرید نه قهرمان لالیگا شد نه قهرمان لیگ قهرمانان اروپا.
رونالدو در سال 2013 حتی آقای گل لالیگا هم نشد. مهمترین افتخار فردی او در آن سال آقای گلی چمپیونزلیگ با 12 گل بود. ولی ریبری و روبن در بایرن مونیخ به قدری خوب بودند که بایرن در نیمهنهایی چمپیونزلیگ، بارسلونا را در بازی رفت 4 بر صفر و در بازی برگشت 3 بر صفر برد.
در حالی رونالدو و یارانش در نیمهنهایی 4 بر 1 مغلوب دورتموند شدند و در بازی برگشت هم برد 2 بر صفر موجب صعودشان نشد. غرض اینکه، در بازیهای بزرگ، ریبری بهتر از رونالدو بود. ضمنا ریبری هافبک بود و ساختار بازی بایرن مونیخ برای گلزنی او طراحی نشده بود.
هر طور که حساب کنیم، افتخارات و درخشش ریبری در سال 2013 بیشتر از رونالدو بود اما توپ طلا را در پایان سال به رونالدو دادند چراکه داغ نگه داشتن تنور رقابت مسی-رونالدو به سود جایزۀ توپ طلا بود و ضمنا رایدهندگان برای انتخاب بازیکن مستحق توپ طلا، خواسته یا ناخواسته مست رقابت رونالدو و مسی بودند و همین مانع از آن شد که درخشش ریبری را چنانکه باید قدر نهند.
در سالهای دیگری از دهۀ 2008 تا پایان 2017، به علت همین مستی فراگیر ژاوی و اینیستا و روبن چنانکه باید دیده نشدند یا به قول مسعود دهنمکی، وقتی که اکبر عبدی بابت فیلم اخراجیها جایزه نگرفت، ندیده شدند!
قیل و قال دهۀ رقابت مسی-رونالدو به تدریج کاملا از یاد میرود و در این صورت میتوان نگاه فنیتری به آن دوران داشت. از ده توپ طلایی که در ده سال مذکور به این دو ستاره اهدا شد، هر کدام حداقل یک توپ طلا را مدیون فضایی هستند که حول رقابتشان پدید آمده بود.
اگر رایدهندگان مسحور دوگانۀ مسی-رونالدو نمیشدند و مثل دورانی رای میدادند که زیدان و رونالدو نازاریا بهترین بازیکنان دنیای فوتبال بودند، کاملا معقول بود که در آن ده سال مسی 4 توپ طلا ببرد و رونالدو 3 توپ طلا. ولی نوعی محسوری فراگیر سبب شد که هر کدام 5 توپ طلا بدست آورند.
معلوم نیست رونالدو دقیقا به چه چیزی معترض است. او در سال 2018 در فینال لیگ قهرمانان نتوانست گل بزند و یا حتی خوب بازی کند، در لالیگا هم نتوانست رئال مادرید را قهرمان کند و یا آقای گل شود، در جام جهانی هم در مرحلۀ یکهشتم نهایی مقابل اروگوئه حذف شد. در نتیجه توپ طلای 2018 به مودریچ رسید که کرواسی را تا فینال جام جهانی بالا برده بود و در رئال هم قلب تپندۀ تیم بود.
در سال 2019 هم توپ طلا حتی اگر به مسی نمیرسید، حق رونالدو هم نبود. مسی و رونالدو هر دو در اسپانیا و ایتالیا با بارسلونا و یوونتوس قهرمان لیگ شدند ولی مسی آقای گل لالیگا شد و رونالدو آقای گل سری آ نشد.
علاوه بر این، مسی با 12 گل آقای گل چمپیونزلیگ شد و رونالدو فقط 6 گل در چمپیونزلیگ زد. نیز مسی با بارسا تا نیمهنهایی لیگ قهرمانان اروپا پیش رفت ولی رونالدو با یوونتوس در یکچهارم نهایی لیگ قهرمانان حذف شد.
بنابراین هر طور که حساب کنیم، رونالدو در سالهای 2018 و 2019 مستحق دریافت توپ طلا نبود. توپ طلای 2020 هم که به دلیل فراگیر شدن بیماری کرونا اهدا نشد وگرنه جایزه بی برو برگرد حق لواندوفسکی بود.
آخرین شانس رونالد برای کسب توپ طلای ششم، سال 2021 بود که آقای گل سری آ شد ولی نتوانست با یوونتوس قهرمان سری آ شود. در آن سال مسی هم آقای گل لالیگا شد ولی نتوانست با بارسا قهرمان لالیگا شود. در لیگ قهرمانان اروپا ارلینگ هالند با 10 گل آقای گل شد، مسی 5 گل زد، رونالدو حتی 5 گل هم نزد. هر دو بازیکن هم در یکهشتم نهایی لیگ قهرمانان حذف شدند. رونالدو با یوونتوس مقابل پورتو، مسی با بارسلونا مقابل پاری سن ژرمن.
بنابراین توپ طلای 2021 به هیچ وجه حق رونالدو نبود. هر چند که به احتمال زیاد حق مسی هم نبود و جایزه را باید به ارلینگ هالند یا بازیکنی نظیر او میدادند. مثلا لواندوفسکی یا بنزما.
شاید اگر رونالدو سال 2018 رئال مادرید را ترک نمیکرد، فلورنتینو پرز در پایان سال میتوانست مثل سال 2013 توپ طلا را برای او بخرد؛ بویژه اینکه رونالدو در سال ۲۰۱۸ نفر دوم ردهبندی توپ طلا شد. ولی رونالدو با پرز به مشکل خورد و از مادرید رفت و توپ طلا به مودریچ مادریدی رسید که احتمالا حقش هم بود.
به هر حال رونالدو پس از سال 2018 هیچ شانس ویژهای برای کسب توپ طلا نداشت. مسی هم دست کم توپ طلای سال 2021 و احتمالا توپ طلای سال 2023 را به خاطر اسم و رسمش برد. اگر نخواهیم در استحقاق او برای دریافت توپ طلای 2019 چون و چرا کنیم.
ب اری، اگر شرایط عادی بود و دنیای فوتبال مجذوب دو ستاره از بارسلونا و رئال مادرید نشده بود، لیونل مسی الان 5 یا حداکثر 6 توپ طلا داشت، رونالدو هم 3 یا حداکثر 4 توپ طلا. حتی میتوان کمی سختتر گرفت و مسی را حداکثر مستحق 5 توپ طلا و رونالدو را حداکثر مستحق 3 توپ طلا بدانیم. مثلا آرسن ونگر که مسی را بهترین بازیکن تاریخ میداند، توپ طلای سال ۲۰۱۰ را حق مسی نمیدانست.
غرض اینکه، این دو ستاره بیش از حد توپ طلا گرفتند و این توفیق تاریخی محصول و معلول جمیعی از عوامل بود. مثلا اگر رقابت مورینیو-گواردیولا در رئال مادرید و بارسلونا شکل نگرفته بود، دربی رئال-بارسا این قدر مهم نمیشد و پلک زدن مسی و رونالدو در این بازی حساس، بیشتر از درخشش ریبری و روبن در بایرن مونیخ به چشم نمیآمد!
با این حال باید گفت بین مسی و رونالدو تفاوتی عظیم در کار است. مسی رقیب مارادونا و پله است. پله در فوتبال اروپا بازی نمیکرد، مارادونا هم وقتی در اروپا بازی میکرد که به بازیکنان غیراروپایی توپ طلا نمیدادند. بنابراین کسی نمیتواند با شمردن تعداد توپ طلایی که نصیب این سه بازیکن شده، ثابت کند مسی برتر از پله و مارادونا است. برای اثبات این مدعا دلایل دیگری لازم است که مهمترین آنها کیفیت بازی این سه نفر است نه تعداد جوایز فردی یا تیمیشان.
اما رونالدو در تاریخ فوتبال حداکثر رقیب بازیکنانی کرایف و زیدان و پلاتینی و فانباستن و رونالدو نازاریا است که همگی میتوانستند برندۀ توپ طلا باشند و این جایزه را بدست هم آوردهاند. بنابراین طرفداران رونالدو میتوانند بگویند رونالدو پنج بار توپ طلا را برده ولی پلاتینی و فانباستن سه بار و یا رونالدو نازاریا دو بار.
خلاصه اینکه دلخوری رونالدو از اهداکنندگان توپ طلا، محصول زیادهخواهی اوست. او اگر دو توپ طلای دیگر میگرفت، احتمالا الآن چندان دلخور نبود. کاری هم نداشت که مستحق 7 توپ طلا نبوده. برای رونالدو مهم این است که برود آن بالا، جایزهاش را بگیرد و نامداران حاضر در سالن تشویقش کنند. برای او مهم این است که موفقیت به نام او ثبت شود. حالا اینکه این ثبت نام منصفانه بوده یا نه، مباحث کارشناسان و حسودان است. بردن جایزه دستاورد "عینی" است و حرف و حدیثها اموری "ذهنی"اند.
با این حال دلخوری رونالدو از اهداکنندگان توپ طلا منتفی بود اگر آنها در سالهای 2019 و 2021 و 2023 توپ طلا را به مسی نمیدادند. یا دست کم حداکثر یکی از این سه جایزه را به مسی میدادند و تفاوتی چشمگیر بین مسی و رونالدو از حیث کسب توپ طلا ایجاد نمیشد.
اگر مسی هم الان مثل رونالدو فقط 5 توپ طلا داشت، برای رونالدو آسانتر بود که بپذیرد دهۀ طلایی 2008 تا 2017 سپری شده و حالا دیگر کارشناسان جهان فوتبال چند سالی است که ترجیح میدهند توپ طلا را به کسی جز مسی و رونالدو بدهند.
ولی واقعیت این است که دوران موفقیتهای بزرگ رونالدو در سال 2018 با قهرمانی در لیگ قهرمانان اروپا به پایان رسید اما مسی با قهرمانی در جام جهانی (2022) و دو بار قهرمانی در کوپا آمریکا (2021 و 2024)، سالهای پایانی فوتبالش پرفروغتر از سالهای پایانی فوتبال رونالدو بوده. حتی اگر آن "سه توپ طلای بیشتر" نصیبش نمیشد.