کشف استراتژیک در دل آسیای مرکزی: قزاقستان به قطب فلزات نادر تبدیل می‌شود؟

این مواد کلیدی‌ترین عناصر در مسیر گذار به انرژی پاک به‌شمار می‌روند و برای تولید باتری‌ها، توربین‌های بادی، خودروهای الکتریکی، و حتی صنایع نظامی و فضایی کاربرد حیاتی دارند.

دولت قزاقستان اعلام کرده است که بزرگ‌ترین ذخیره‌ٔ فلزات نادر، در تاریخ این کشور، در منطقهٔ مرکزی قره‌قنده (Karaganda) کشف شده. این ذخیره، که حجم اولیه‌ٔ آن حدود یک میلیون تُن برآورد شده، شامل عناصر ارزشمندی همچون سِریوم (Cerium)، لانْتانْ (Lanthanum)، نئودیمیوم (Neodymium) و ایتْریوم (Yttrium) است.

به گزارش یک پزشک، این مواد کلیدی‌ترین عناصر در مسیر گذار به انرژی پاک به‌شمار می‌روند و برای تولید باتری‌ها، توربین‌های بادی، خودروهای الکتریکی، و حتی صنایع نظامی و فضایی کاربرد حیاتی دارند.

کانال عصر ایران در تلگرام

بر اساس اعلام وزارت صنایع قزاقستان، این کشف، تا این لحظه، بزرگ‌ترین اکتشاف منابع فلزات نادر در تاریخ این کشور به‌شمار می‌رود. جالب آن‌که این خبر درست در آستانهٔ برگزاری نخستین نشست سران اتحادیه اروپا و آسیای مرکزی منتشر شده است؛ نشستی که به‌میزبانی ازبکستان برگزار خواهد شد و می‌تواند زمینه‌ساز رقابت تازه‌ای میان قدرت‌های جهانی در این منطقه شود. قزاقستان حالا در موقعیتی قرار گرفته که ممکن است به یکی از قطب‌های تأمین فلزات نادر در سطح جهان تبدیل شود.

پیش‌بینی اولیه‌ از سوی مقام‌های رسمی، نشان می‌دهد که با تکمیل مطالعات ژئولوژیکی و پژوهش‌های بیشتر، حجم واقعی ذخیره می‌تواند به ۲۰ میلیون تُن نیز برسد. چنین رقمی، در صورت تأیید، قزاقستان را در ردهٔ کشورهای پیشتاز در حوزهٔ منابع راهبردی قرار خواهد داد؛ جایگاهی که هم‌اکنون در اختیار کشورهایی چون چین، ایالات متحده و استرالیاست.

از منظر ژئوپلیتیکی، این کشف می‌تواند توازن نفوذ در آسیای مرکزی را تغییر دهد؛ چرا که اتحادیه اروپا، روسیه، چین و ترکیه همگی در رقابت برای دسترسی به منابع طبیعی این منطقه هستند. به‌ویژه اتحادیه اروپا که به‌دنبال تحقق هدف «کربن‌خنثی» یغنی استفاده کنتر از سوخت فسیلی و استفاده بیشتر از انرژی‌های به اصطلاح پاک تا سال ۲۰۵۰ میلادی است، علاقه‌مندی خود را برای سرمایه‌گذاری و همکاری‌های معدنی در قزاقستان اعلام کرده است.

با این‌حال، چالش بزرگ همچنان پابرجاست: قزاقستان در حال حاضر فاقد فناوری‌های پیشرفته‌ برای استخراج و فرآوری این مواد است و برای بهره‌برداری مؤثر، نیازمند جذب سرمایه‌گذاری خارجی، انتقال دانش فنی، و مشارکت‌های بین‌المللی گسترده خواهد بود.

این کشور که در دهه‌های اخیر از یک جمهوری شوروی سابق به کشوری با اقتصاد باز و منابع غنی تبدیل شده، اکنون بر سر یک دو‌راهی قرار دارد؛ یا به‌سوی توسعه پایدار و نقش‌آفرینی جهانی گام برمی‌دارد، یا قربانی رقابت‌های خام و تسلط فناوری خارجی می‌شود.