.png "عصر ایران")
۰۹ دی ۱۴۰۴
به روز شده در: ۰۹ دی ۱۴۰۴ - ۲۰:۵۳
اینجا مخوفترین جای ایران است: زیر پا «باتلاق اسید»، بالای سر «ابر سمّی»! (فیلم) معادل فارسی «فلاسک» خندهدار است؟
«دمابان» از واژههای مصوب فرهنگستان زبان و ادب فارسی است که در برابر واژه «فلاسک» به تصویب رسیده است بهعنوان ظرف دوجدارهای که دمای محتویات درون خود را ثابت نگه دارد.
«دمابان» بهعنوان معادل واژه «فلاسک» مصوب شده است؛ واژهای که در میان گویشوران زبان فارسی چندان جا نیفتاده است.
به گزارش ایسنا، «دمابان» از واژههای مصوب فرهنگستان زبان و ادب فارسی است که در برابر واژه «فلاسک» به تصویب رسیده است بهعنوان ظرف دوجدارهای که دمای محتویات درون خود را ثابت نگه دارد.
سمانه ملکخانی، پژوهشگر زبان فارسی در یادداشتی درباره این واژه نوشته است: «دمابان» (در برابر فلاسک: flask) سالهاست که زمینهساز خندههای زورکی است. ببینیم آیا این برابرگذاری تنها در زبان ما مسخره است یا در زبانهای دیگری هم ممکن است استعداد پیشرفت (!) داشته باشد.
فلاسک انگلیسی، از ریشهای نامشخص، احتمالاً لاتین، بهمعنی «بشکه» و «ظرف» است. برخی نیز آن را از ریشۀ ژرمنی (Germanic) دانستهاند که در آن صورت معنی «پوشش بطری بافتهشده از کاه» را میدهد.
در زبان عربی هم آن را «کظیمة» نامیدهاند که از ریشۀ «کظم» بهمعنی «بروز ندادن» و «نگهداشتن» و «فروخوردن» است. حتی در مواردی برابر «قارورة» برای آن بهکار رفته است، بهمعنای «شیشه»، «ظرف» و «بطری». در زبانهایی مانند روسی، ایتالیایی، ترکی، و اردو نیز، با تلفظها و نگارشهای مختلف، از وامواژۀ Thermos (در اصلْ نام ویژند) استفاده شده که معنی «گرما» و «حرارت» دارد (حالآنکه «دمابان» گزینهای دقیقتر است). پس، اگر بنا بر تمسخر باشد، این واژهها هم میتوانند زمینهساز این منظور باشند و اگر آنها مضحک نیستند دلیلی برای مسخره بودن واژۀ فارسی هم نیست.
پسوند «-بان» در «دمابان» نمایانگر معنای «حفاظت»، «نگاهبانی» و «پایش»، و «مهارکردن» است؛ مثل «بادبان» (که برای مهار باد استفاده میشود)، «گرمابان» (به دو معنای گرمابه و استاد حمامی، برای حفاظت از گرمای حمام و ادارۀ امور حمام)، و «سایهبان» (برای حفاظت در برابر آفتاب). کار «دمابان» نیز حفظ دمای مواد درون خود است.
تصور کنیم که اگر سالها پیش، بدون اینکه نامی از فرهنگستان برده شود، این واژه را در تبلیغات تلویزیون یا بر روی تابلوهای تبلیغاتی سطح شهر میدیدیم، آیا بازهم به نظرمان خندهدار بود یا مشکل ما تنها عنوان «فرهنگستان» است؟
لینک کوتاه: کپی لینک
مجوز برگزاری غیرحضوری کلاسهای دانشگاه در هفته پایانی نیمسال صادر شد امیرحسین صادقی: من آویزان خط فقر هستم/ همیشه بهای حرف هایم را پرداخته ام/ یقه بسته، جای مهر و تسبیح برخی آقایان خیلی از ماها را اذیت می کند! عضو کمیسیون اصل نود: وزارت نفت پاسخگوی عدم بازگشت پول فروش نفت از سوی تراستیها باشد برگزاری نخستین همایش هماندیشی بانک صادرات ایران با فعالان صنعت پتروشیمی خنده از ته دل سیروس میمنت کنار سمیه مهری؛ قابی پرانرژی (عکس) تحریمهای جدید آمریکا علیه ایران چهره تازه آنفلوآنزا با علائم جدید/ مینو محرز: حالا حالاها خبری از پایان آنفلوآنزا نیست قتل پدر ۵۰ ساله توسط پسرش در ایلام «خدا سرچشمۀ صلح است»؛ کلیدواژۀ فراموششده در درمان خصومتهای منطقه یادداشت عراقچی در گاردین: میان دوستان مشترک ایران و آمریکا، آمادگی بیسابقهای برای گفتوگو وجود دارد ادعای رسانه بریتانیایی در خصوص پیام محرمانه اسرائیل به ایران قائم پناه: اعتراض مردم را میشنویم و بابت تورم ۴۰ درصدی عذرخواهی میکنیم/ بانکها عامل گرانی هستند اسکناس جدید سوریه بدون تصویر پدر و پسر / توت و زیتون به جای بشار اسد (+عکس) پیشبینی شرکت گاز از مصرف گاز در کشور: به ۶۹۰ میلیون متر مکعب خواهد رسید پزشکیان: تمام تلاش خود را برای حل دغدغههای اصناف به کار خواهیم گرفت؛ اصناف هم کمک کنند
اخبار و تحلیل های ترکیه