توافق مالکی- علاوی- صدر به‌جای واشنگتن در تهران

"هفت ماه پس از انتخابات پارلمانی اسفند گذشته در عراق، اولین نشانه از احتمال تشکیل یک دولت ائتلافی دیده می شود. امکان شکل گیری و نوع آن بستگی به آینده نفوذ آمریکا در عراق دارد. آن هم نتیجه یک جنگ قدرت پشت پرده بین آمریکا و ایران بر سر آن که کدام کشور قدرت غالب در عراق باشد خواهد بود."

به گزارش رجانیوز، این بخشی از ادعای رابرت درایفوس نویسنده مجله مشهور نیشن (Nation) است که با تیتر "در عراق تحت اشغال امریکا ایران حکم‌رانی می کند"، به نتایج انتخابات پارلمانی عراق و اختلاف‌ها بر سر نخست‌وزیری و ریاست جمهوری عراق اشاره می‌کند و در چند جای گزارش خود نتیجه‌گیری می‌کند که این نشانه بدی است که توافق مالکی- علاوی- صدر به‌جای واشنگتن در تهران بسته شده است.

وی همچنین خاطرنشان می‌کند که چنانچه این توافق به نتیجه برسد واشنگتن برای دلداری دادن به خود می‌گوید همواره خواهان یک دولت جامع ائتلافی با حضور همه گروه های در عراق بوده است!

درایفوس که مطالعات وسیعی در مورد عراق و نفت آن داشته و در خلال حوادث سال گذشته ایران نیز مقالات و سخنرانی‌های متعددی در حمایت از آشوب‌طلبان داشت، در این مقاله می‌نویسد: «کمی پیچیده است سعی کنید موضوع را دنبال کنید.

انتخابات اسفند ماه به تفرقه سیاسی گروه های قومی و حزبی عراقی منجر شد. حزب سکولار عراقیه، به رهبری ایاد علاوی شیعه سکولار و با حمایت تقریبی همه رای دهندگان عرب سنی، برنده 91 کرسی از 325 کرسی پارلمان بود. ائتلاف دولت قانون به رهبری نخست وزیر نوری المالکی که تقریبا تمام آرای شیعیان را به‌دست آورد، برنده 89 کرسی شد. ائتلاف گروه های مذهبی شیعه، متشکل از احزاب مستقل شیعه مورد حمایت ایران، 70 کرسی به‌دست آوردند که بیشترین سهم به حزب به رهبری مقتدی صدر روحانی ضد امریکا مقیم ایران بود. جدایی طلبان کرد که میان آنها نیز چند دستگی است، برنده 57 کرسی شدند. بدین دلیل که نخست وزیر بعدی باید 163 کرسی و عملا کمی بیش از آن را در اختیار داشته باشد تا بتواند دولت با ثباتی تشکیل دهد، احتیاج به چانه زنی مفصل دارد.

هفته گذشته، مقتدی صدر موافقت کرد که از بازگشت مالکی به‌عنوان نخست وزیر حمایت کند. این مسئله زنگ خطر را در واشنگتن به صدا درآورد، زیرا صدر بدون تغییر با اشغال عراق توسط آمریکا مخالف است و احتمالا با تمدید حضور امریکا بعد از 2011 (تاریخی که 50 هزار نیروی باقیمانده آمریکایی قرار است از عراق خارج شوند) مخالفت خواهد کرد. با آنکه صدر تمایلات میهن پرستانه دارد، در سال های اخیر به‌طور فزاینده ای به طرف تهران متمایل شده است و نقش پررنگ برای صدر در دولت بعدی عراق با واکنش تندی در واشنگتن روبرو شد زیرا می تواند به این معنا باشد که این ایران است که به‌عنوان بازیگر قدرتمندتر در عراق ظاهر می شود نه ایالات متحد آمریکا.

کن پولاک مأمور سابق سیا و تحلیلگر مسائل خاور میانه در موسسه بروکینگز به واشنگتن پست گفت: "نقش کلیدی داشتن اعضای حزب صدر در دولت بعدی عراق یکی از خطوط قرمز دولت اوباما بود. این چیزی است که ایران ماه ها به‌دنبال آن بوده است و برای ایران به روشنی یک پیروزی است و برای ما بسیار ناگوار."

دان سویر از انستیتوی صلح به نیویورک تایمز گفت: "یک دولت عراقی که موجودیتش به حزب صدر بستگی داشته باشد و از حمایت قاطع علاوی محروم باشد، دولتی است که به طرف تهران متمایل خواهد شد."

اما به این گفته "حمایت قاطع علاوی" دقت کنید. در واقع علاوی از صحنه خارج نشده است. اخیرا اخبار موثقی از مذاکرات علاوی و مالکی درباره یک ائتلاف بزرگ رسیده است. ائتلافی که می تواند اتحاد مالکی- صدر را به بلوک علاوی نزدیک کند. این یک امر انجام شده نیست و امکان شکست هم هست.

تا به حال، علاوی تاکید کرده است که هرگز از دولتی به رهبری مالکی حمایت نخواهد کرد. اما از مفاد گفت‌وگوهای یاد شده پیدا است که علاوی ممکن است رئیس‌جمهور عراق شود و موقعیت مالکی به‌عنوان نخست وزیر بسیار تضعیف شود. در واقع، با توجه به گزارش‌های مختلف، رئیس جمهور علاوی قرار است تقریباً در تمام مسائل مهم از جمله سیاست خارجی، دفاع، نفت و انرژی صاحب قدرت باشد. گفته می شود صدر که مدت ها است با علاوی در تماس بوده، واسطه این توافق بوده است.

امریکا به شدت از دخالت علاوی در دولت بعدی حمایت کرده است. به همین ترتیب، عربستان سعودی، مصر، کشوهای خلیج فارس و ترکیه از این امر حمایت کرده اند. همه آنها به علاوی بیشتر به عنوان نماینده اعراب سنی عراقی نگاه می کنند و بنابراین پیش‌بینی می‌شود که در مقابل نفوذ گسترده و روز افزون ایران در داخل عراق مقاومت خواهد کرد. با این حال، برای آمریکا این نشانه بدی است که توافق مالکی- علاوی- صدر به‌جای واشنگتن در تهران بسته شده است. اخیرا علاوی با اسد رئیس جمهور سوریه ملاقات کرد و گفته می شود از اسد خواسته که با ایران برای رسیدن به توافق همکاری کند. اسد، متحد نزدیک ایران، هفته گذشته به تهران رفت و با آیت الله خامنه ای و رئیس جمهور احمدی نژاد ملاقات کرد. اخبار مربوط به توافق علاوی- مالکی کمی پس از مذاکرات اسد در تهران منتشر شد.

البته آمریکا در حاشیه منتظر نمانده است. بایدن معاون رئیس جمهور که پرونده عراق در دولت اوباما در دست وی است، با تمام رهبران عراقی که حاضر به صحبت با وی باشند، در تماس است. مسلما طرفداران صدر که این پیمان را با کمک ایران طراحی کرده اند، در این لیست جای ندارند.

تلویزیون ایرانی پرس تی وی، با حسن دانایی فر سفیر ایران در عراق مصاحبه ای کرد که در آن، وی فعالیت های سیاسی صدر- مالکی را ستود. وی گفت: این پیشرفت تحولی در بن بست برای تشکیل دولت در عراق است." دانایی فر همچنین در مصاحبه ای با روزنامه وال استریت ژورنال با غرور اظهار داشت: "ما با تمام گروه های سیاسی در عراق ارتباط و تعامل داریم."

چنانچه مالکی و علاوی همراه با صدر به توافق برسند، شکی نیست که آمریکا سعی می کند آن را بزک کرده و بگوید که واشنگتن همواره خواهان یک دولت جامع ائتلافی با حضور همه گروه های در عراق بوده است!

کردها که خود را سرنوشت ساز می دانند، چاره ای جز قبول تشکیل چنین دولت ائتلافی نخواهند داشت. اما واقعیت آن است که با خروج نیروهای آمریکایی از عراق در سال آینده، نفوذ ایران فزاینده خواهد بود. سرانجام، عراق به ملی گرایی روی خواهد آورد. هفته گذشته وزیر نفت عراق اعلام کرد که ذخایر نفتی عراق از آنچه پیش از اینکه گفته شده بود، به مراتب بیشتر است و با 143 میلیارد بشکه از ایران به‌عنوان دومین دارند ذخایر نفت پس از عربستان سعودی پیشی گرفته است. عراق نیز، به سرمایه گذاری و تکنولوژی غرب، روسیه و چین دست خواهد یافت، ولی در حال حاضر نفوذ سیاسی جغرافیایی ایران در سیاست عراق بسیار زیاد است.»