قم گرفتار بدترین نوع خشکسالی

   
پیرمرد به سراغ تک درخت کنار چاه آب می رود و بعد از سالها دوباره خاطرات دوران کودکی اش را مرور می کند.

به گزارش مهر، اشک در چشمان پیرمرد حلقه می زند و دردی جانکاه قلبش را درهم می فشارد. او امروز باغ متروکه خود را به قیمت ناچیز به حراج گذاشته است تا شاید در دیار غربت بتواند برای خود و فرزندانش زندگی جدیدی را آغاز کند.

پیرمرد به سراغ تک درخت کنار چاه آب می رود و بعد از سالها دوباره خاطرات دوران کودکی اش را مرور می کند.

روزی را که پدر نهالی را در دستان کودکانه وی قرار داد تا با کاشت آن باغی سرسبز برای آینده فرزندش بسازد و پیرمرد امروز در تابستان گرم شاهد خزان زودهنگام درختانی است که نبود آب صدای نفس های آخر آنان را در باغی که سالهای فراوانی برای آن شب ها و روزها بیدار مانده است به گوش می رساند.

برخی از باغداران که تاب دوری از روستا و و سرگردانی در دیار غربت را ندارند آبرسانی به باغات را با تانکر آغاز کرده اند اما پیرمرد می گوید توان این کار را ندارد.

این روزها خشکسالی امان باغداران قم را بریده و در این میان بخش "نیزار" قم بیشترین آسیب را متحمل شده است.

رئیس شورای روستای حسین آباد نیزار قم که خود از باغداران این روستا نیز است در گفتگو با خبرنگار ما، با اندوه از خشک شدن باغهای روستا می گوید.

عبدالعلی طاهری با بیان اینکه باغات این روستا اکثرا انار است، ادامه می دهد: با خشک شدن رودخانه قمرود و همچنین قناتهای روستا، از فروردین ما تا کنون آبی وارد باغات روستا نشده و تمامی آنها در آستانه نابودی است.

وی ادامه داد:‌ با توجه به تک محصولی بودن این روستا و با خشکسالی که رخ داده است کشاورزان با مشکلات فراوانی مواجه شده اند و با خشک شدن باغات زندگی آنان نیز در آستانه نابودی قرار گرفته است.

خشکسالی و بی تفاوتی مسئولان

رئیس شورای روستای حسین آباد نیزار با تاکید بر اینکه تاکنون هیچ کمکی از سوی مسئولان به کشاورزان نشده است، بیان داشت: ما چندین با مکاتبه و حتی به شکل حضوری مشکلات روستا را به مسئولان ارائه کرده ایم اما تاکنون هیچ اقدامی برای رفع مشکلات صورت نگرفته است.

سرگردانی زنان و بچه های روستای نیزار برای قطره ای آب

وی در ادامه به نبود آب لوله کشی در این روستا اشاره کرد و بیان داشت: تامین آب شرب روستا از طریق دو تانکر انجام می شود که این میزان کفاف نیاز روستا را نمی دهد و زن ها و بچه ها برای یافتن قطره ای آب سرگردان هستند.

طاهری ادامه داد: طی سفر استاندار به بخش سلفچگان و طی مصوبه ای، مقرر شد که در آذرماه سال گذشته آب لوله کشی به روستا انجام شود که این امر به اردیبهشت موکول شد و در آخر نیز به ما اعلام کردند که باید توجه به کمبود بودجه، آبرسانی به روستا نیمه دوم سال انجام می شود.

وضعیت نیزار از دورترین نقاط ایران بدتر است/ 30 خانوار مهاجرت کردند

وی در ادامه با تاکید بر اینکه این روستا تنها 45 کیلومتر با قم فاصله دارد، گفت: وضعیت این روستا از دورترین نقاط ایران بدتر است و با وقوع خشکسالی نزدیک به 30 خانوار ، خانه های نوساز خود را رها کرده و به شهر مهاجرت کرده اند.

قنات های روستای "یکه باغ" در آستانه خشک شدن هستند

روستای یکه باغ در روزگاری نه چندان دور آن چنان سر سبز و خرم بوده که نام یکه باغ بر آن نهاده اند. 14 پارچه قنات تمام باغات روستا را سیراب می کرد و انار و گردو و هلو و گوجه سبز در هر کوی و برزن روستا خودنمایی می کرد، اما امروز روستا در آستانه نابودی است.

در ادامه عضو شورای روستای یکه باغ نیز ضمن اشاره به خشکسالی که باغات این روستا را تحت تاثیر قرار داده است، ابراز کرد: در این روستا نزدیک به 14 پارچه قنات وجود دارد که 4 قنات خشک و مابقی نیز در آستانه خشک شدن است.

رضا حاجی خدادادی با بیان اینکه در این روستا انواع باغات انار، گردو، هلو و گوجه سبز وجود دارد بیان کرد: با توجه به اینکه هر قنات حدود 10 باغ را آبیاری میکند خشکی و کم آبی قناتها مشکلات جدی را برای باغداران این بخش به وجود آورده است.

هر تانکر آب 35 هزار تومان!

رضا حاجی از سخت و دشوار بودن آبیاری باغات با تانگر سخن گفت ادامه داد: در حال حاضر آب رسانی به برخی از باغات با تانکر صورت می گیرد که هر تانکر 14 هزار لیتری حدود 35 هزار تومان هزینه دارد که این امر نیز با توجه به آسیب وارده به کشاورزان مشکلی مضاعف را ایجاد کرده است.

تنها 20 دقیقه امکان استفاده از آب لوله کشی در روستا وجود دارد

حاجی خدادادی ادامه داد: مکان استفاده از آب لوله کشی نیز تنها 20 دقیقه در روز است و 150 خانوار این روستا از طریق چاههای دستی اقدام به تامین آب مورد نیاز خود می کنند که با خشک شدن برخی از این چاهها تامین آب آشامیدنی روستا نیز با مشکل مواجه شده است.

وی ادامه داد: ما بارها مشکلات روستا به خصوص مشکلات ناشی از خشکسالی را به گوش مسئولان رسانده ایم اما تاکنون هیچ کمکی به باغداران نشده و مشکلات روستا روز به روز افزایش می یابد.

50 هکتار از باغات روستای طایقان خشک شدند

دهیار روستای طایقان قم نیز در گفتگو با خبرنگار مهر، با اشاره به اینکه خشکسالی از سال 1387 تاکنون گریبانگیر این روستا شده است گفت: محصولات عمده این روستا انار و انجیر است که با وقوع این خشکسالی درختان و زندگی روستائیان در معرض خطر قرار گرفته است.

مهدی گلمحمدی با بیان اینکه در این روستا نزدیک به 100 هکتار باغ وجود دارد بیان داشت: حدود 50 هکتار از باغات خشک شده و مابقی نیز تنها سبز مانده اند و محصولات آنها قابل برداشت نیست.

خشکسالی و باز هم بی تفاوتی مسئولان

وی نیز مانند دیگر باغداران میگوید که بارها مشکلات را بازگو کرده اند اما تاکنون پاسخی که بتواند مشکلات را حل کند دریافت نکرده اند.

در این بین مسئولان استانی نیز ضمن تائید وقوع خشکسالی در استان، آمار دقیقی از خسارات وارده ندارند و در این بین تنها منابع طبیعی استان خسارت وارده را 36 میلیارد ریال برآورد کرده و نماینده قم در مجلس شورای اسلامی از تلاش برای دریافت اعتبار خشکسالی خبر می دهد.

قم گرفتار بدترین نوع خشکسالی

مدیر کل هواشناسی استان قم، اظهار داشت: با توجه به آمار، میزان بارش باران در سال زارعی جاری حدود 25 درصد کاهش داشته و سرجمع کاهش بارندگی سالهای اخیر در استان قم بیش از 80 درصد کاهش داشته است.

یحیی زارع ادامه داد: با توجه به اینکه روند کاهش بارندگی در سالهای اخیر چشمگیر بوده است و همچنین با توجه به روند افزایش گرما طی سالهای آماری استان قم، این امر نیز موجب افزایش تبخیر شده و کاهش بارندگی را بیشتر نمایان می کند.

وی در ادامه با اشاره به انواع خشکسالی، خشکسالی هیدرولوژیکی را مورد اشاره قرار داد و بیان کرد: این خشکسالی از شدیدترین نوع خشکسالی است که در حال حاضر نیز استان قم با آن مواجه شده است.

نماینده مردم قم در مجلس شورای اسلامی با اشاره به خشکسالی استان قم بیان کرد: استان قم به دلیل کاهش نزولات جوی و همچنین کاهش ورودی آب به سد 15 خرداد با خشکسالی رو به رو است.

خرید یخ برای آبیاری درختان

حجت الاسلام علی بنایی ادامه داد: بروز خشکسالی در استان قم معضلات فراوانی را برای باغداران و کشاورزان ایجاد کرده به گونه ای که برخی از باغداران برای تامین آب باغات خود با خرید یخ و قرار دادن آن در پای درختان، باغات خود را آبیاری می کردند.

وی با اشاره به اقدامات انجام گرفته به منظور دریافت اعتبار جهت مبارزه با خشکسالی استان گفت: ما در تلاش هستیم تا بتوانیم بخشی از اعتباراتی را که برای خشکسالی در کشور اختصاص داده شده به شهر قم نیز تخصص داده شود.

کاهش تولید علوفه و مشکلات دامداران

مدیرکل منابع طبیعی استان قم نیز، با اشاره به وقوع خشکسالی در قم و اثرات مخرب آن بر منابع طبیعی استان به کاهش تولید علوفه از مراتع اشاره داشت و گفت: مجموع میزان تولید علوفه از مراتع 46 هزار و 500 تن در سال است که این میزان به 11 هزار و 25 تن رسیده و به عبارتی 25 درصد کاهش داشته است.

خسارت 32 میلیاردی از کاهش تولید علوفه

احمد عفتان افزود: با احتساب قیمت هر کیلو علوفه و با توجه به کاهش 25 درصد ی تولید آن، استان قم از این بخش بیش از 32 میلیارد ریال خسارت دیده است.

وی ادامه داد: با توجه به ضررو زیانی که متوجه دامداران گله دار شده است باید با پرداخت یارانه برای خرید علوفه جلوی ضرر دامداران گرفته شود.

از بین رفتن پوشش گیاهی و خطر ایجاد حریق

مدیرکل منابع طبیعی استان قم ادامه داد: از سویی دیگر خشکسالی موجب از بین رفتن پوشش گیاهی شده که این امر خود خطر ایجاد حریق در مراتع و رواج برخی از آفات و بیماریها را افزایش داده است.

مدیرکل منابع طبیعی استان قم ادامه داد: با توجه به اجرای پروژه های جنگلداری و نهال کاری که در اراضی صورت گرفته و اقدامات بیابان زایی آبیاری این پروژه های نیز دچار مشکل شده که نیازمند اعتباری بالغ بر 360 میلیون تومان است.

خسارت 36 میلیارد ریالی

وی در ادامه اظهار داشت: منابع طبیعی استان قم از خشکسالی شدیدی که در استان به وقوع پیوسته نزدیک به 36 میلیارد ریال خسارت دیده است.

عفتان با بیان اینکه تاکنون اعتباری به منابع طبیعی استان برای مبارزه با خشکسالی اختصاص داده نشده است گفت: منابع طبیعی استان قم درتلاش است تا با اقدامات پیشگیری کننده مانع گسترش خشکسالی شود تا با دریافت اعتبارات در 6 ماهه دوم سالجاری بتواند هزینه های صورت گرفته را پرداخت کند.

قطع حقابه های قمرود و قره چای عامل تشدید خشکسالی

رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان قم، با اشاره به حیاتی بودن حقابه های رودخانه قمرود و قره چای برای استان قم به خشکسالی این استان اشاره داشت و گفت: یکی از عواملی که موجب تشدید خشکسالی و زیان کشاورزان شده است قطع حقابه های این دو رودخانه است.

رضا سیار ادامه داد: حتی اگر بارندگی در حد نرمال و یا بیشتر از نرمال نیز باشد قطع حقابه های این دو رودخانه خود به تنهایی دائما برای کشاورزان استان قم مشکلاتی را به وجود آورده است.

80 درصد تامین آب کشاورزی قم وابسته به حقابه های قمرود و قره چای است

وی تاکید کرد: با بررسی کارشناسان امور آب بیش از 80 درصد تامین آب کشاورزی قم به آورده های رودخانه های قمرود و قره چای بستگی دارد که قطع حقابه و خشکسالی استانهای بالا دست این دو رودخانه برروی استان قم تاثیر دو چندان داشته و خشکسالی را تشدید کرده است.

سیار ادامه داد: برای اولین بار در تاریخ رودخانه قمرود، انهار میان بند بالادست شهر قم خشک شده اند و باغات و اراضی حاشیه این رودخانه در معرض نابودی است.

وی درباره برآورد میزان خسارات به بخش کشاورزی بیان کرد: در حال حاضر در حال بررسی میزان ریالی خسارات هستیم و باید میزان خسارات در پایان سال زراعی محاسبه شود.

عدم تائید خشکسالی استان قم از سوی مسئولان ملی

سیار در ادامه درباره میزان کمک های و اعتبارات ملی برای خشکسالی استان قم بیان کرد: تاکنون از سوی ستاد خشکسالی کشور وقوع خشکسالی در استان قم تائید نشده و مصوبه و اعتباری نیز به این منظور تخصیص داده نشده است .

مدیر عامل شرکت آب منطقه ای استان قم هم در گفتگو با خبرنگار مهر، با اشاره به اینکه خشکسالی استان قم از نوع هیدرولوژیکی است گفت: در این نوع از خشکسالی علاوه بر کاهش بارندگی آورد آبهای سطحی به شدت کاهش یافته و آبهای زیرزمینی نیز تقلیل می یابد.

ادعای رتبه اولی قم در بدترین نوع خشکسالی در کشور

سید حسن رضوی با بیان اینکه استان قم در حال حاضر در این زمینه در رتبه سوم کشور قرار دارد گفت: با توجه به کاهش 94 درصدی آبهای سطحی استان ادعای ما این است که ما در زمینه خشکسالی هیدرولوژیکی رتبه اول را در کشور داریم.

90 درصد از چشمه و قنات های استان با افت شدید آب مواجه هستند

مدیر عامل شرکت آب منطقه ای استان قم در ادامه با اشاره به خشک شدن برخی از چشمه ها و قنات های استان گفت: در حال حاضر بین 50 تا 90 درصد از قنات های استان قم با افت شدید آب مواجه شده اند و بسیاری از چشمه های نیز خشک شده است.

وی در ادامه به اشاره به نقش رودخانه های قمرود و قره چای گفت: از سال 1375 تاکنون ورودی آب به رودخانه قره چای صفر بوده است و از سویی دیگر با توجه به برداشت آب توسط استان های بالادست این دو رودخانه و وقوع خشکسالی هیدرولوژیکی در قم و کاهش آبهای سطحی و زیر زمینی محدودیتهای استان قم دوچندان شده است.

2 به 9 حقابه ای فراموش شده

وی ادامه داد: با توجه به احداث سد 15 خرداد نظام حقابه ای 2 به 9 که بخشی از آب این رودخانه را به استان قم اختصاص می داد به هم خورد که هرچند برقراری مجدد این نظام تنها بخش بسیار ناچیزی از مشکلات خشکسالی را برطرف می کند اما باید تلاش شود تا این نظام مجددا احیا شود.

ورودی آب رودخانه قمرود 95 درصد کاهش داشته است

رضوی ادامه داد: طبق بررسی های صورت گرفته میانگین آورد رودخانه قمرود طی 15 سال گذشته 70 میلیون متر مکعب بوده است که این مقدار در سالجاری به چهار و نیم میلیون مترمکعب کاهش و با عبارتی 95 درصد کاهش ورودی آب داشته است.

گفته کشاورزان و مسئولان استان وقوع خشکسالی را تائید می کند و در این بین بیشترین آسیب متوجه کشاورزان و روستائیان استان شده و معلوم نیست که چه کسی باید این سربازان خط مقدم تولید کشور را یاری کند تا بتوانند زندگی خود را از مرز نابودی نجات دهند؟