سلطانیه: رفع ابهامات احتمالی به شرط استفاده نکردن از زبان تهدید

سفير و نماينده دائمي جمهوري اسلامي ايران در آژانس بين‌المللي انرژي اتمي طي سخناني در اجلاس شوراي حکام با تاكيد بر ضرورت پرهيز اروپا از استفاده از سياست غيرمتمدنانه چماق و هويج، اظهار كرد: پاسخ شفاف به «بايدها»ي به‌کار گرفته شده در بيانيه‌هاي امروز اروپا و آمريکا يک «نه» با صداي بلند است.

به گزارش ايسنا، متن كامل سخنراني علي‌اصغر سلطانيه به شرح زير است:

«بسم‌ الله الرحمن الرحيم

آقاي رئيس؛

بر خود واجب مي‌دانم كه مراتب سپاسگزاري دولتم از اعضاي جنبش غير‌متعهد‌ها را به خاطر حمايت‌هاي ارزشمندشان از فعاليت‌هاي صلح‌آميز كشورم، بدان‌گونه كه در بيانيه سفير محترم مصر ابراز شده بود، اعلام كنم. از اين فرصت استفاده مي‌كنم و ورود ايشان به عنوان يك ديپلمات سرشناس در عرصه بين‌المللي را به وين خير مقدم مي‌گويم و کمال همكاري نمايندگان ايران را يادآور مي‌شوم. به ساير اعضاي محترم جديد نيز صميمانه خوش‌آمد مي‌گويم.

مناسب مي‌دانم با همكاران فرانسوي خودم به خاطر حادثه جاني رخ داده به دليل سانحه اخير در تاسيسات هسته‌يي ابراز همدردي كنم. ما خواستار اين هستيم تا اطلاعات جامع و فني توسط مقامات فرانسه و دبيرخانه آژانس، بر مبناي بازرسي از طريق ماموريت متخصصان به تاسيسات مربوطه در اسرع وقت در اختيار قرار گيرد تا كليه ابعاد فني سانحه مورد مطالعه قرار گيرد.

ما همچنان چشم‌انتظار دستيابي به اطلاعات جامع و فني در خصوص سانحه فوكوشيما و تشكيل جلسه متخصصان در وين، با شركت متخصصان هسته‌يي سراسر دنيا به‌ويژه از نيروگاه فوكوشيماي ژاپن هستيم تا بتوانيم از اين حوادث درس بگيريم و از وقوع حوادثي اين چنين در آينده جلوگيري به عمل آيد.

يادآور مي‌شوم كه جلساتي از اين دست پس از حادثه هسته‌يي چرنوبيل ‌١٩٨٦ توسط آژانس در وين برگزار شد. از مديركل محترم مي‌خواهم كه اين خواسته قانوني را در دستور كار جدي قرار دهد. اطلاعات ايمني هسته‌يي بايد آزادانه در اختيار تمام دول عضو قرار گيرد.

آقاي رئيس، نمايندگان محترم؛

بار ديگر بايد به اين مساله كه مدت‌ها قبل لازم بود مرتفع شود، اشاره كنم كه به دليل ساختار شوراي حكام كه تحت سيطره گروهي از كشورهاي غربي با ماموريت ايجاد تغيير ماهيت در آژانس ـ که قرار است صرفا سازماني فني براي توسعه استفاده صلح‌آميز از انرژي هسته‌يي باشد ـ به «ديده‌بان سازمان ملل متحد» تبديل شده كه كارش تنها بازرسي غيرمعقول است و سير صعودي در تضييع حق مسلم استفاده از انرژي هسته‌يي را ادامه مي‌دهد و سپس از خط قرمز امنيت ملي كشورها نيز مي‌گذرد و زمينه را براي دخالت در امور داخلي كشورها و تاثر در حاكميت و در نهايت ايجاد تسلط كامل بر كشورهاي در حال توسعه فراهم مي‌کند، ما بايد با اطلاع‌رساني عمومي براي جلوگيري از اين امر بسيج شويم، به‌ويژه در كشورهاي در حال توسعه كه استعمار نو در لواي آژانس بين‌المللي انرژي اتمي و سازمان ملل متحد در حال رخنه كردن است.

اينك زمان بسيار حساسي است. نمايندگان كشورهاي در حال توسعه و نمايندگان كشورهايي كه داراي اين ديدگاه خردمندانه هستند بايد براي جلوگيري از اين امر بسيج شوند.

براي انجام اين امر بايد از اصلاح اساسنامه در خصوص شوراي حكام شروع كنيم، به‌ويژه از طريق افزايش تعداد اعضا، تغيير تركيب و تغيير در روش تعيين صلاحيت و نگذاريم تصميمات در خصوص مسائل حياتي كه مرتبط با عضويت، عملكردها و استقلال و ويژگي فني بودن آژانس هستند، خدشه‌دار شوند.

تغييرات اخير از جمله دخالت دادن شوراي امنيت سازمان ملل از طريق تعداد انگشت‌شماري راي كشورهاي غربي در شوراي حكام به جاي در نظر گرفتن مخالفت بيش از صد كشور شامل اعضاي غيرمتعهد، مساله‌اي بي‌شرمانه و غير قابل تحمل است. ما نخواهيم گذاشت اين بازي ادامه پيدا كند. ديگر كافي است.

جناب آقاي رئيس؛

اجازه دهيد تا به‌طور خلاصه تا جايي که بتوانم به برنامه هسته‌يي ايران بپردازم.

نگاهي كوتاه به پيشرفت‌ها در طول هشت سال گذشته به روشني نشان مي‌دهد كه با وجود فشارهاي سياسي بسيار شديد از طريق تعداد اندكي از كشورهاي غربي به‌ويژه ايالات متحده، آژانس پس از پنج هزار نفر ـ روز بازرسي كه بيشترين ميزان بازرسي در تاريخ آژانس است، هيچ مدركي دال بر انحراف مواد هسته‌يي در جهت اهداف نظامي پيدا نكرده است.

هر گاه كه دبيرخانه خواسته مساله ايران را بر مبناي يافته‌هاي بازرسي‌ها به پايان رساند، ادعايي جديد با انگيزه‌هاي ابعاد نظامي مطرح شده است. آژانس برخلاف اساسنامه وارد فعاليت‌هاي اطلاعاتي (جاسوسي) مذمومي شده كه قطعا فراتر از صلاحيت‌هاي فني آن بوده و اين قضيه ماه‌ها و يا در مواردي سال‌ها ادامه داشته تا اينكه ثابت شده ادعاها ساختگي و جعلي بوده است. خواهش مي‌كنم به گزارش‌هاي قبلي مدير كل به‌ويژه در خصوص ادعاهاي مربوط به سايت‌هاي نظامي پارچين، لويزان و ديگر موارد مراجعه شود تا معلوم شود که گزارش‌هاي قبلي مدير كل بيانگر اين است كه آژانس هيچ مدركي دال بر وجود مواد و يا فعاليت‌هاي هسته‌يي در آنها نيافته است.

حال سوال اين است كه چه كسي و چگونه مي‌تواند وارد آمدن اين ضربه شديد را به وجاهت کشور من جبران كند؟ چرا دبيرخانه همچنان به اطلاعات غيرقابل تاييد واصله از گروه‌هاي تروريستي و ديگر اطلاعات حاميان آمريكايي و اسرائيلي آنها كه البته آمد و شد در دپارتمان پادمان براي آنها عملي معمولي است، تکيه مي‌کند؟ نشر اطلاعات محرمانه دولت‌هاي عضو و به مخاطره انداختن امنيت ملي آنها مساله‌اي بسيار جدي است. از اكثريت اعضا مي‌خواهم كه نگذارند اين روند خطرناك ادامه يابد.

بايد يادآور شوم كه قبلا اين موارد نقض را به حسابرس خارجي آژانس انتقال داده‌ام اما تا به‌حال هيچ پاسخي دريافت نكرده‌ام. شايد زمان آن باشد تا گروهي از كارشناسان متشكل از نمايندگان كشورها با تقسيم مناسب جغرافيايي انتخاب شده، مساله وجود ارتباط ميان سرويس‌هاي اطلاعاتي و آژانس را بررسي كند.

همچنين نظارت كامل، شناخت افراد ذي‌ربط در تعاملات اطلاعاتي، كارشناسان بدون هزينه‌ سربار در قسمت‌هاي مختلف و نيز فعاليت‌هاي آنان و مليتشان و اينكه آيا نمايندگي‌هاي دائم به طور مستقيم به دخالت در چنين فعاليت‌هايي كه صددرصد برخلاف روح و محتوي اساسنامه است، مي‌پردازند يا خير، رسيدگي كند.

آقاي رئيس؛

در ‌٨ مارس ‌٢٠١١ از طرف دولتم درخواستي را به مدير كل ارائه دادم تا در خصوص تجهيز كشورهاي بدون سلاح هسته‌يي در اروپا با تسليحات هسته‌يي و تحويل سيستم‌هاي مرتبط به زرادخانه‌هاي هسته‌يي ايالات متحده آمريكا كه در نقض صريح تعهدات عدم اشاعه است، اقدام كند و درخواست کردم:

‌١ـ كليه دولت‌هاي عضو را در خصوص اينكه آيا آژانس اعلاميه‌اي در مورد محل دقيق ميزان مواد هسته‌يي قابل استفاده براي توليد سلاح در اين كشورهاي بدون تسليحات هسته‌يي دريافت كرده است و اينكه آيا آژانس اين بيانيه‌ها را راستي‌آزمايي كرده است يا خير.

‌٢ـ بررسي ويژگي‌هاي فني و مكاني سلاح‌هاي هسته‌يي در اروپا، به ويژه در قلمرو سرزميني كشورهاي بدون سلاح هسته‌يي در اروپا كه در حال حاضر نيز از لحاظ بين‌المللي متعهد به عدم انجام چنين فعاليت‌هايي هستند.

‌٣ـ گزارش نسبت به عدم ايفاي تعهد ايالات متحده آمريكا و كشورهاي اروپايي ميزبان تسليحات هسته‌يي در مورد مندرجات معاهده منع گسترش كه بي‌شك تهديدي جدي در برابر صلح و امنيت جهاني است، به شوراي حكام و هم‌چنين كنفرانس عمومي ‌٥٥ ارائه دهد. اين چنين موارد عدم ايفاي تعهد نيازمند اقدام فوري توسط شوراي امنيت ملل متحد است.

اين موجب نگراني جدي است كه مدير كل كلا از اين مساله صرف‌نظر كرده است و تا به حال در اين خصوص هيچ اقدامي انجام نداده است.

آقاي رئيس؛

از جلسه پيش تا به حال اتفاقات مهمي رخ داده است. بعد از جلسات آقاي دكتر عباسي ـ معاون رئيس جمهور اسلامي ايران و رئيس سازمان انرژي اتمي ايران ـ و نيز آقاي دكتر صالحي ـ وزير امور خارجه ـ با مديركل، آقاي ناكارتس ـ معاون مديركل در امور پادمان ـ دعوت شدند تا از كليه تاسيسات هسته‌يي مورد علاقه و داراي اولويت بازديد کنند. در طول برنامه پنج‌روزه پرباري كه من نيز به همراه ايشان و تيمشان بودم، از تاسيسات غني‌سازي نطنز و فردو و همچنين تاسيسات UCF و تاسيسات توليد سوخت اصفهان، رآكتور تحقيقاتي آب سنگين و تاسيسات توليد آب سنگين اراك كه ما به عنوان حسن همكاري خود امكان دسترسي آزادنه را فراهم كرديم، نيروگاه اتمي بوشهر و در آخر پروژه تحقيقات ساخت سانتريفيوژهاي پيشرفته كه تحت نظام پادماني NPT نيست، بازديد کردند. اين امر نشانگر شفافيت صددرصد و خاستگاه سياسي ما براي همكاري با آژانس است. مطمئنم كه هيچ‌كس نمي‌تواند تا اين ميزان شفاف‌سازي را در هيچ كشور ديگري مشاهده كند.

اعلام مي‌كنم كه هيچ گروه بازرسي از آژانس تا به حال مرکز تحقيقات سانتريفيوژها و يا حتي يک ماشين‌ و قطعات مربوط به آن را در هيچ كشوري به جز ايران بازرسي نكرده است.

دبيرخانه مي‌تواند در صورتي‌كه اشتباه مي‌كنم من را اصلاح كند و اطلاع دهد كه تا به حال در كدام كشور و در چه زماني اين ميزان از شفاف‌سازي وجود داشته است.

بايد به يك مورد مهم ديگر از زمان آخرين جلسه نيز اشاره كنم. در طول بازديد اخير، آقاي دكتر عباسي با پذيرش تيم آژانس و برگزاري مذاكرات طولاني چگونگي اجراي نظام پادماني در ايران و همچنين روش‌هاي پاسخگويي به سوالات و ادعاهايي كه ايران آنها را بي‌اساس مي‌داند و در گذشته آن را اثبات كرده و نحوه پايان دادن به دور باطل و خسته‌كننده‌اي که در طول هشت سال توسط چند كشور غربي در آژانس و با انگيزه‌هاي سياسي مخفيانه پيگيري شده است، بررسي شد.

اين فضا، نقطه عطف و فصلي نو است كه كشور من باز کرده است. جمهوري اسلامي ايران گامي بزرگ و روشي فعال اتخاذ كرده و در انتظار عمل متقابل طرف‌هاي ديگر است. از تمام كشورها و دبيرخانه، به‌ويژه مدير كل انتظار مي‌رود تا با حداكثر حسن نيت، كاري كنند تا اين فضاي همكاري ادامه يابد.

در يك كلام از همگان انتظار دارم تا از فرصت پيش آمده بهره جويند تا مقامات كشورم كه اقدامي چنين غيرقابل پيش‌بيني انجام داده‌اند، از كرده خود نااميد و مجبور به بازنگري در رويه اتخاذ شده نشوند.

آقاي رئيس؛

با آنكه مدير كل اين اقدام نوين و همكاري فعالانه را به‌درستي بازشناخته و بيان داشته است كه «ايران شفافيت بيشتري را نسبت به دفعات قبل از خود بروز داده است» اما باز هم ايشان نگراني مهم ما در خصوص شكل و محتواي گزارششان به شوراي حكام را ناديده گرفته‌اند. هرچند كه گزارش بار ديگر بر اين نكته تاكيد داشته كه «آژانس به راستي‌آزمايي خود در مورد عدم انحراف نسبت به مواد هسته‌يي اعلام شده تحت توافقنامه پادمان توسط ايران در تاسيسات هسته‌يي و مراکز داراي تجهيزات هسته‌يي پزشکي ادامه مي‌دهد» اما ايشان همچنان از واژه‌هاي غير معمول در نتيجه‌گيري از فعاليت‌هاي هسته‌يي جمهوري اسلامي ايران استفاده مي‌كند. همان‌طور كه در گزارش ‌٢٠١٠ اجراي نظام پادماني توسط آژانس آمده است: «آژانس فقط ‌بايد موکد اين نكته باشد كه مواد هسته‌يي اعلام شده حائز شرايط پادماني بوده پس مواد هسته‌يي اعلام شده در ايران همچنان در فعاليت‌هاي صلح‌آميز مورد استفاده قرار گرفته‌اند و اينكه آيا هيچ سوال يا ابهامي در خصوص مواد هسته‌يي اعلام نشده در ايران وجود دارد؟». درحالي‌كه آژانس به اهداف مرتبط به بازرسي در مورد تمام مواد هسته‌يي اعلام شده در ايران دست يافته اما گزارش از بيان اينكه «مواد هسته‌يي اعلام شده در ايران در فعاليت‌هاي صلح‌آميز مورد بهره‌برداري هستند» طفره رفته است. تعجب مي‌كنم كه چرا اين واقعيت در گزارش به شوراي حكام در پاراگرافي مستقل قيد نشده است. اگر مدير كل همچنان خواستار اين بود كه به وجود يا عدم وجود مواد هسته‌يي اعلام نشده بپردازد كه البته اعلام مي‌كنم هيچ‌گونه مواد اظهار نشده‌اي وجود ندارد، مي‌توانست در جمله‌اي مجزا به اين خواسته غيرمعمول جهت اجراي پروتكل الحاقي كه خود نيز سندي الزام‌آور براي ايران نيست، بپردازد.

آقاي رئيس؛

بايد يادآور شوم كه برمبناي سند INFCIRC/‌١٥٣ كه سندي بنيادي براي توافقنامه پادمان در خصوص کشورهاي فاقد سلاح هسته‌يي (NPT) است، نظام پادماني مقوله‌اي «مواد هسته‌يي‌محور» بوده و نه «اطلاعات‌محور»؛ آنچنانکه تعداد اندكي از كشورهاي غربي، تلاش بر تحميل اين مقوله به آژانس آن هم با هدف فعال كردن سرويس‌هاي اطلاعاتي خود را دارند.

اجازه دهيد تا قسمت مربوطه از ماده ‌٣، NPT را عينا نقل قول كنم : «دستورالعمل‌هاي پادماني مصرح در اين ماده بايد بر مبناي چشمه يا مواد هسته‌يي قابل شكافت باشد، چه اينكه اين مواد توليد، فرآوري يا در هر تاسيسات هسته‌يي اصلي مورد استفاده گيرد يا خارج از چنين تاسيساتي باشد».

ماده ‌٢ از قرارداد پادمان ايران (INFCIRC/‌٢١٤): «آژانس داراي اين حق و وظيفه بوده تا از اينكه پادمان برمبناي مفاد اين قرارداد اجرا گردد اطمينان حاصل كند. درخصوص تمام چشمه‌ها يا مواد هسته‌يي قابل شكافت، در مورد تمام فعاليت‌هاي صلح‌آميز هسته‌يي در قلمرو سرزميني ايران، تحت صلاحيت يا كنترل اين كشور در هر كجا، تنها براي هدف راستي‌آزمايي نسبت به اينكه اين مواد به سمت سلاح هسته‌يي يا هر ماده منفجره ديگر منحرف نشده باشند.»

در بسياري موارد، در طول هشت سال گذشته، آژانس در اجراي پادمان در ايران و چند كشور در حال توسعه ديگر از اين مباني منحرف شده است. هشدار مي‌دهم لازم است اين اقدامات غيرقانوني، قبل از آنكه به رويه‌ تبديل شود و اعتبار آژانس را به مخاطره اندازد، متوقف شود.

آقاي رئيس؛

از آنجا كه ساير اقدامات بين‌المللي بر تعاملات ما تاثير دارد، مي‌خواهم اطلاع دهم كه جناب آقاي دكتر جليلي ـ دبير شوراي‌عالي امنيت ملي ايران ـ پاسخي مثبت و سازنده به نامه سركار خانم اشتون در خصوص روند مذاكرات ‌١+5 داده‌اند.

آقاي رئيس؛

در پايان اعلام مي‌كنم در حالي‌ که جمهوري اسلامي ايران مصمم است فعاليت‌هاي صلح‌آميز هسته‌يي خود، از جمله دستيابي به چرخه سوخت هسته‌يي و به‌ويژه غني‌سازي اورانيوم را بدون هيچ‌گونه توقف و تعليق ادامه دهد، در عين حال كاملا به تعهدات خود برمبناي موافقتنامه پادمان INFCIRC/‌٢١٤ پايبند است. با اين وجود همان‌گونه كه قبلا هم انجام شده است، ايران از هيچ تلاشي در رفع ابهامات احتمالي با روحيه همكاري و شفاف‌سازي رويگردان نخواهد بود، به شرط آنكه اين اقدامات با زبان تهديد روبه‌رو نشود بلكه با روشي متمدنانه برخورد شود؛ آن‌گونه که نسبت به بازديد معاون مدير كل در زمينه پادمان توسط ايران انجام شد.

آقاي رئيس؛

در خصوص بيانيه اروپا نقطه‌نظرات ذيل را براي ثبت در اسناد اعلام مي‌كنم:

به نظر مي‌رسد که اروپا مي‌خواهد با استفاده از خلاء عدم انجام کاري بعد از جلسه قبل، با ارائه همان بيانيه‌هاي خسته‌کننده و تکراري فضاي مثبت ايجاد شده بعد از گشودن فصل جديد توسط ايران را تخريب كند. اروپا وقيحانه از ابراز نظر در مورد بخش‌هاي مثبت گزارش مدير کل، خصوصا به نمايش گذاشتن شفافيت کامل توسط ايران، خودداري كرده است.

بار ديگر يادآوري مي‌كنم که بايد اروپا از استفاده از سياست غيرمتمدنانه چماق و هويج پرهيز كند. ما چگونه مي‌توانيم باور داشته باشيم که خواست صادقانه‌اي براي يافتن راه حل صلح‌آميزي براي اين موضوع وجود دارد، در صورتي‌که هنوز زبان تهديد حاکم است. من به کشورهاي غربي توصيه مي‌كنم که در مورد فرهنگ ايراني بيشتر مطالعه کنند. پاسخ شفاف به «بايدها»ي به‌کار گرفته شده در بيانيه‌هاي امروز اروپا و آمريکا يک «نه» با صداي بلند است. با اين‌حال يادآوري مي‌کنم ما در فرصت‌هاي متعددي در گذشته هر زمان که خواسته‌ها به صورت محترمانه مطرح شده به شکل کاملا منعطفي همکاري کرده‌ايم. بعضي‌ها در کشورهاي غربي هنوز در حالت بي‌خبري به‌سر مي‌برند و درک نمي‌کنند که دوران استعمار سپري شده و طوفان بهاري قيام ملت‌ها به‌زودي نگرش‌هاي غير انساني را خواهد شست. اروپا و آمريکا نمي‌توانند به ما دستور دهند که چه کاري بايد انجام دهيم. ايرانيان به عنوان يک ملت مستقل آزاد از سيطره آمريکا در پي انقلاب اسلامي، تصميم گرفتند به‌طور مستقل و بر اساس منافع ملي سرنوشت خود را رقم بزنند. اين به سياست‌هاي هسته‌يي جمهوري اسلامي ايران نيز تسري دارد. به‌عنوان يک کشور مسئوليت‌شناس، ايران به تمامي تعهدات بين‌المللي خود عمل کرده و زير بار هيچ فشاري قرار نمي‌گيرد.

در جريان اجلاس شوراي حکام در مارس ‌٢٠١١ من مطلع شدم که شهردار توکيو اظهار داشته که ژاپن بايد سلاح هسته‌يي داشته باشد. با در نظر گرفتن اينکه ژاپن هزاران کيلوگرم پلوتونيوم و اورانيوم با غناي بالا در اختيار دارد، اين موضوع به طور جدي نگران‌کننده است. من از آقاي آمانو درخواست کردم که موضوع را بررسي و گزارش كند. ايشان تا کنون گزارشي ارائه نكرده‌اند.

لازم است گزارش مدير کل قبلي در خصوص برنامه مخفيانه هسته‌يي کره جنوبي در زمينه غني‌سازي اورانيوم، حتي تا بيش از ‌٧٠ درصد و بازفرآوري پلوتونيوم که صرفا کاربرد سلاح اتمي را دارد يادآوري كنم. مدير کل اعلام کرد که اين موجب نگراني جدي است. دولت کره جنوبي اعلام كرد که اين کار توسط تعدادي از دانشمندان و بدون اطلاع مقامات دولتي انجام شده است. اين موضوع که در کشوري مثل کره جنوبي که داراي نيروگاه‌هاي هسته‌يي و مقادير زيادي اورانيوم غني شده و پلوتونيوم است، انجام چنين فعاليت‌هاي حساسي بدون اجازه دولت، توسط عده‌اي به آساني امکان‌پذير باشد، نگران‌کننده است. »