گرايش دانشجويان به خانه‌هاي مجردي

جام جم آنلاين: نيروي انتظامي از دو سال قبل قول بستن خانه‌هاي مجردي را داده بود.

اين روزها به گفته كارشناسان با افزايش تعداد دانشجوياني مواجه شده‌ايم كه از سرناچاري و مايوس از دريافت خوابگاه به خانه‌هاي مجردي روي مي‌آورند.

يك اتاق 25 متري با موكت قهوه‌اي رنگ‌و‌رو‌رفته، يك آشپزخانه كوچك با دو رديف كابينت، توالت و حمام مشترك، يك تختخواب فلزي و تلي از كتاب‌ها و جزوه‌هايي كه هر روز ورق مي‌خورد و با بي‌حوصلگي به گوشه‌اي پرت مي‌شود؛ اينجا يك خانه مجردي است اما نه خانه‌اي كه نيروي انتظامي به جمع‌آوري آنها قول داده بود.

براساس آمارهاي رسمي 27 درصد جوانان دختر و پسر خانه مجردي دارند، اين رقم انبوهي از دانشجوياني كه هر سال نااميد از دريافت خوابگاه، بنگاه‌هاي معاملات ملكي را زير پا مي‌گذارند دربر نمي‌گيرد، به همين دليل تشخيص و برخورد با آسيب خانه‌هاي مجردي براي نيروي انتظامي دشوار شده‌است.

پژمان.م دانشجوي سال اول حقوق است، از تبريز به تهران آمده، اما دانشگاه از ابتدا اتمام‌حجت كرده كه خوابگاه بي‌خوابگاه، به همين دليل اتاق كوچكي با كمترين امكانات حوالي ميدان فردوسي تهران با ماهي 350 هزار تومان اجاره كرده است.

او مي‌گويد: پدر و مادرم خيلي نگران من هستند، اما چاره‌اي نداشتيم، با وجودي كه صاحبخانه آدم مطمئني است اما خانواده‌ام روزي پنج بار با من تلفني تماس مي‌گيرند.

آمنه كيان هم دانشجوي سال سوم زيست‌شناسي است، او هم با وجودي كه ترم اول، خوابگاه دريافت كرده اما حاضر به زندگي در آنجا نشده است.

او مي‌گويد: ابتدا خانواده‌ام زيربار نمي‌رفتند تا برايم خانه اجاره كنند اما زندگي در اتاق 12متري با چهار هم‌اتاقي برايم فاجعه بود، شب‌ها هركدام يك ساعت مي‌خوابيدند كه با بقيه متفاوت بود و هر وقت مي‌خواستند، بيدار مي‌شدند. روحيه‌ها و فرهنگ‌ها خيلي باهم فرق مي‌كرد وضعيت تحصيلي من در ترم اول بشدت افت كرد، دائم گريه مي‌كردم حتي به فكر ترك تحصيل افتادم تا بالاخره پدرم با اجاره يك سوئيت به شرط داشتن يك هم اتاقي مطمئن موافقت كرد.

حسنعلي.م هم دانشجوي دانشگاه تهران است كه نداشتن خوابگاه را مهم‌ترين نگراني‌اش مي‌داند و مي‌گويد: من براي يك اتاق انتهاي خيابان فخر رازي ماهي 230 هزار تومان اجاره مي‌دهم، ترجمه مي‌كنم، تايپ مي‌كنم، كار تحقيقي انجام مي‌دهم و... تا بتوانم تا آنجا كه امكان دارد از خانواده‌ام پول نگيرم.

اين دانشجو درباره علت افزايش خانه‌هاي مجردي مي‌گويد: بهتر است اسم اين خانه‌ها را دانشجويي بگذاريد، چون خانه مجردي معني خوبي ندارد، چون اگر دانشگاه‌ها خوابگاه مناسب بدهند، هيچ دانشجويي حاضر نيست به خود و خانواده‌اش فشار مالي و رواني وارد كند.

خانه‌هايي نه چندان امن

خانواده‌ها معمولا ترجيح مي‌دهند فرزندانشان در خوابگاه زندگي كنند، اما كمبود امكانات خوابگاهي با توجه به رشد تعداد دانشجويان ورودي در هر سال، مانع اعطاي امكانات رفاهي به دانشجويان تازه‌وارد است و هر سال شمار بيشتري از دايره دريافت اين خدمات بيرون مي‌مانند.

حتي دانشگاه‌هاي مادر نيز كه تا چند سال پيش اغلب به تعداد مورد نياز خوابگاه در اختيار داشتند، اكنون با مشكل ارائه خوابگاه مواجه شده‌اند و تعداد خوابگاه‌هاي خودگردان با نظارت دانشگاه نيز نتوانسته همه متقاضيان را پوشش دهد.

اين مطلب را وزير بهداشت و درمان نيز تاييد مي‌كند و مي‌گويد: در حال حاضر در مورد دانشگاه علوم پزشكي تهران بايد گفت دانشگاه هر ساختماني را كه امكان‌پذير بوده و وسعش رسيده به عنوان خوابگاه اجاره كرده است.

هم مديريت اين ساختمان‌ها كه تكه‌تكه در اطراف شهر قرار دارد، سخت است و هم اعتبارات كافي براي اداره آنها وجود ندارد.

به گفته او، متاسفانه در تهران هم افزايش اعتبار ديده نشده است و تعداد زيادي دانشجو در تهران زندگي مي‌كنند. البته اين‌كه دانشجويان در كنار پدر و مادر خود بمانند و از نظر مسائل فرهنگي و تربيتي دچار مشكل نشوند، حتما به نفع آنهاست، اما اگر علاقه‌مند باشند به تهران بيايند، بايد بدانند كه خوابگاه وجود ندارد و خوابگاه را هم نمي‌توان يك‌شبه ساخت و نياز به اعتبار، بودجه و امكانات دارد.

اما تاكنون اين اتمام‌حجت وزير بهداشت در كنار ساير التيماتوم‌هاي دانشگاه‌ها مبني بر كمبود خوابگاه دانشجويي هيچ مشكلي را حل نكرده و هر روز بر شمار دانشجوياني كه در خانه‌ها و اتاق‌هاي مستقل زندگي مي‌كنند و در سنين ابتدايي جواني دور از خانواده به سر مي‌برند، اضافه مي‌شود.

آموزش به فرزندان جوان

موسي نيرومند، كارشناس اجتماعي در گفت‌وگو با ايرنا توضيح مي‌دهد: براي پيشگيري از آسيب‌هاي اجتماعي بايد قبل از ورود فرزندان به اين خانه‌ها، آموزش‌هاي لازم به آنها داده شود تا رفتارهاي نابهنجار و كنترل نشده از خود بروز ندهند.

وي مي‌گويد: لازم است آمارهاي دقيق درخصوص افزايش يا كاهش گرايش جوانان به خانه‌هاي مجردي گردآوري شود تا پايه كارهاي پژوهشي بعدي باشد، چرا كه سستي در اين زمينه مي‌تواند در آينده، جامعه را با مشكلاتي مواجه كند.

به عقيده نيرومند، البته بايد از ترويج نگاهي منفي و برچسب زدن به جوانان پاكي كه به دلايل شغلي يا تحصيلي در خانه‌هاي مجردي ساكن هستند، جلوگيري شود؛ چون اين امر خود مي‌تواند منشا آسيب‌هاي ديگر باشد. مسوولان بايد به بحث افزايش خانه‌هاي مجردي به دليل افزايش تعداد دانشگاه‌هايي كه توان ارائه خوابگاه ندارند، توجه كنند.

اين كارشناس مسائل اجتماعي از مسوولان دانشگاه‌ها مي‌خواهد در صورت عدم امكان ارائه خوابگاه، حداقل شرايطي را فراهم كنند تا محل اقامت دانشجويان آنها با استفاده از كارشناسان مجرب مورد نظارت و كنترل قرار بگيرد. وي توضيح مي‌دهد: اگر در زمينه كنترل اين خانه‌ها نيز از افراد غيركارشناس استفاده شود، ممكن است مشكلات ديگري به وجود آيد.

وي با اشاره به اين‌كه دانشگاه‌ها فقط به ادامه حيات خود مي‌انديشند و به رفع نيازهاي دانشجويان توجه چنداني ندارند، تاكيد مي‌كند: محيط‌هاي دانشگاهي ما نيازمند نوعي مدل‌سازي هستند،‌ دانشگاه‌هاي ما در خصوص جذب و نگهداري دانشجويان مدلي ندارند، رقابت‌ها بر سر افزايش آمار دانشجويان است و هيچ مدلي در زمينه مسائل فرهنگي وجود ندارد.

امنيت خوابگاه بيشتر است

فاطمه محمدي، مشاور خانواده نيز با بيان اين‌كه امنيت در مجموعه خوابگاهي بيشتر از خانه مجردي است، به ايسنا مي‌گويد: برخي عوامل، افراد را به گرفتن خانه مجردي ترغيب مي‌كنند كه در اين ميان مي‌توان به بي‌توجهي مسوولان خوابگاهي در چگونگي چيدمان دانشجويان از لحاظ فرهنگ، تعداد نفرات اتاق، فاصله شهر محل زندگي تا محل تحصيل و وجود امكانات محدود براي فرد خوابگاهي اشاره كرد.

وي با اشاره به نقش تاثيرگذار صدا و سيما در اين زمينه اظهار مي‌كند: رسانه ملي بايد برنامه‌هاي متنوع براي مردم فراهم كند، همچنين مسوولان بايد فضاهاي تفريحي بهتر و بيشتري را در سطح شهر ايجاد كنند تا افراد وقت خود را با تماشاي ماهواره پر نكنند.

گزارش‌ها نشان مي‌دهد، به‌رغم اين كه شمار جوانان صاحب خانه‌هاي مجردي بتدريج از مرز 30 درصد مي‌گذرد، اما تعداد دانشجوياني كه در اين خانه‌ها ساكنند به مراتب بيش از اين آمارهاست.

برخي كارشناسان اين امر را ناشي از سرعت رشد بي‌رويه دانشجويان بيش از امكانات رفاهي دانشگاه‌ها مي‌دانند و به آن انتقاد مي‌كنند و عده‌اي نيز معتقدند با توجه به افزايش تقاضا براي تحصيل در كلانشهرها، خانواده‌ها پيش از اجاره خانه براي فرزندان، آنها را نسبت به خطرات احتمالي آگاه كرده يا با جمع كردن چند دانشجوي هم‌روحيه يا همشهري كه از خانواده‌هايشان شناخت كافي دارند، از ريسك زندگي فرزندانشان در خانه‌هاي مجردي بكاهند.

متاسفانه ظرفيت خوابگاه‌هاي دانشجويي روشن نيست، چرا كه دانشگاه‌ها بنا به ضرورت‌هاي سالانه مي‌توانند اين ظرفيت‌ها را اندكي تغيير دهند؛ از سوي ديگر طرح خوابگاه‌هاي خصوصي و خودگردان (با نظارت وزارت علوم) از چهار سال گذشته تاكنون با استقبال اندكي از سوي بخش غيردولتي روبه‌رو شده و نتوانسته ظرفيت خوابگاه‌هاي دانشجويي را چندان تغيير دهد.