سرنوشت تلخ مهاجران غيرقانوني و قاچاقچيان دراندونزي

انتقال مهاجران غيرقانوني از اندونزي به استراليا موضوعي است كه بارها با حوادثي كه آفريده خبرساز شده است. در طول يك ماه گذشته دو كشتي با بيش از 200 مسافر در آب‌هاي اندونزي غرق شد كه تنها تعداد محدودي از سرنشينان آن نجات يافتند و از سرنوشت بقيه نيز خبري گزارش نشد.

تصاوير و گزارش‌هاي حوادثي از كشتي‌هاي حامل اجساد انسان‌هاي قاچاق شده و پناه‌جويان غيرقانوني آنها كه به اميدهاي واهي جان خود و خانواده‌شان را در اين مسير گذاشته‌اند، براي افكار عمومي آشناست.

وضعيت مهاجران غيرقانوني، مشكلات ايجاد شده در اثر اين مهاجرت‌ها، وضعيت قاچاقچيان مواد مخدر، زندانيان ايراني در اندونزي و ... موضوعاتي است كه سفير ايران در اندونزي در گفت‌وگو با ايسنا به تشريح آنها پرداخت.

محمود فرازنده، سفير كشورمان در اندونزي در گفت‌وگو با ايسنا، خاطرنشان كرد: متاسفانه در حال حاضر حدود 100 نفر از ايرانيان در زندان‌هاي اندونزي به جرم حمل مواد مخدر در بازداشت به سر مي‌برند و اقدام به قاچاق مواد مخدر اقدامي نيست كه بتوان آن را در حد يك اشتباه در زندگي تصور كرد. وقتي فردي در هماهنگي و همكاري با باندهاي بين‌المللي قاچاق اقدام به حمل "شيشه" يا "متامفتامين" مي‌كند كه حمل بيش از 5 گرم آن در عربستان حكم گردن زدن را دارد، در ايران وقتي اين مواد به 100 يا 200 گرم برسد اعدام مي شود، اما متاسفانه بعضي از افراد 10 يا 20 كيلو از اين مواد را به كشوري ديگري مي‌برند كه جرم اين اقدام اعدام است.

وي با بيان اينكه اگر اين اتفاق به هر حال براي فردي بيفتد نهايت تلاشمان را در فرايند دادگاه انجام مي‌دهيم، توضيح داد: در اين موارد در فرايند جلسات دادگاه شركت مي‌كنيم، به خانواده‌هايشان اطلاع مي‌دهيم و وزارت خارجه در اين باره فعال مي‌شود، وكيل مي‌گيريم كه البته بايد هزينه آن را خانواده‌ها‌يشان بپردازند. احكامي براي آن‌ها صادر مي‌شود و گاه توانسته‌ايم احكام آن را تا10 يا 15 سال هم كم كنيم و حكم حبس ابد را به حكم 10 يا 15 سال زندان تغيير دهيم.

اين ديپلمات كشورمان اظهار كرد: به هر حال اين افراد در زندان‌ها امكاناتي دارند. متاسفانه برخي اوقات هموطنان، در زندان‌ها با پليس درگير مي‌شوند، زد و خورد مي‌كنند و پس از آن، آن‌ها را به زندان‌هاي دوردست منتقل مي‌كنند. در مواردي لبهاي‌شان را با سيم مي‌دوزند و اعتصاب غذا مي‌كنند و يا اقداماتي به اين شكل انجام مي‌دهند. ما پيگير امور اين افراد هستيم مرتبا از زندان‌ها بازديد مي‌كنيم و تقريبا با همه آن‌ها از طريق تلفن و اس ام اسي ارتباط داريم.

سفير ايران در اندونزي با اشاره به برخي حقوق زندانيان در اين كشور اضافه كرد: زنداني در اندونزي موبايل در اختيار دارد، مي‌تواند پخت‌وپز كند، برايش هديه فرستاده شود، پول دريافت كند و هزينه‌هاي مختلف را بپردازد.

وي تاكيد كرد: در حال حاضر مهم‌ترين مشكلي كه در اندونزي با آن مواجه هستيم، مجاورت اين كشور با استراليا است. استراليا قاره‌اي وسيع، پهناور و با 25 ميليون نفر جمعيت و رشد بالاي مهاجرپذيري است. گاه ايرانيان با هزينه‌هاي گزافي به اندونزي سفر مي‌كنند. در مرحله اول پس از پايان يافتن تاريخ ويزا، اقدام به اقامت غيرقانوني مي‌كنند و به كشور خود برنمي‌گردند. در نقاط مختلف پنهان مي‌شوند و با قاچاقچيان انسان در تماس قرار مي‌گيرند. آن ها هم پول‌هاي گزافي از اين افراد مي‌گيرند و با نشان دادن در باغ سبز بعد از چند ماه مثلا مي‌گويند هوا خوب است و وقت مناسبي است؛ آن‌ها را سوار بر كشتي‌هايي مي‌كنند كه فاقد ايمني لازم است و بيش از ظرفيت بار سوار اين كشتي‌ها مي‌شوند.

فرازمند تصريح كرد: در حادثه اخير در يك كشتي (سوم دي ماه ) با 100 نفر ظرفيت 342 نفر سوار شده‌اند كه كشتي در اقيانوس دچار سانحه شده است. هيچ كدام جليقه نجات نداشتند و كشتي غرق شد كه در آن تعدادي زن و بچه هم حضور داشتند. در مواردي ماهي‌گيران كه در شب در دريا كار مي‌كنند آن‌ها را پيدا مي‌كنند و خبر مي‌دهند و گاه روزهاي زيادي جنازه‌هاي آن ها در آب باقي مي‌ماند.

وي گفت: پس از حادثه ما بلافاصله با پليس در ارتباط قرار مي‌گيريم. كساني كه نجات پيدا مي‌كند در بازداشت دولت اندونزي قرار دارند زيرا هم اقامت غيرقانوني داشته‌اند و هم اقدام به تجاوز به مرزهاي كشور همسايه كرده‌اند و مشكل جدي با كشور همسايه‌شان پيدا مي‌كنند.

فرازنده تصريح كرد: غالبا جنازه‌هايي كه از آب گرفته مي‌شوند قابل شناسايي نيستند و بعد از چند روز در آب ماندن متلاشي مي‌شوند و ماهي‌ها آن‌ها را مي‌خورند و ... . آن‌ها به سردخانه‌ها منتقل مي‌شوند. عموما قاچاقچي‌ها در نقاط دور افتاده اقدام به اين كار مي‌كنند كه پليس و گارد به آنجا دسترسي نداشته باشد. بنابراين تا زماني كه اين جنازه‌ها جمع‌آوري شوند ديگر قابل شناسايي نيستند. در حال حاضر نيروي دريايي اندونزي لطف كرده است و سردخانه‌هاي خود را در اختيار 103 جنازه قرار داده است و الا اين جنازه‌ها ظرف چند ساعت بعد از اينكه از آب گرفته مي‌شوند بوي تعفن مي‌گيرند و ديگر امكان نگهداري آن‌ها نيست. ما به عنوان مسوول رسيدگي به امور شهروندان با پليس، وزارت امور خارجه و همه نيروهاي اندونزي در تماس قرار مي‌گيريم اما دسترسي سريعي به اين افرادي كه در بازداشت هستند نمي‌دهند. در ضمن جنازه‌هايي كه قابل شناسايي نيستند احتياج دارند آزمايش DNA انجام دهند تا با مشخصات آن‌ها مطابقت داده شود. در اين صورت است كه جنازه‌ها را تحويل مي‌دهند.

وي افزود: حمل هر كدام از اين جنازه‌ها عموما 7 ميليون تومان هزينه دارد و يك خانواده 4 يا 5 نفري كه چنين اقدامي انجام داده‌اند بايد بازماندگان آن‌ها كه اغلب خانواده‌هاي ثروتمندي نيستند 35 ميليون تومان براي اين موضوع به صورت نقد پرداخت كنند تا اين جنازه‌ها حمل شود. حمل هر يك جنازه نيازمند فرايند عظيمي از مواد شيميايي، تابوت، پرواز، اقدامات گمركي، ديپلماتيك و ... است. اين مجموعه حوادثي است كه ما امروز با آن مواجهيم. خانواده‌هاي متالم و داغدار هم وارد اين صحنه مي‌شوند و فكر مي‌كنند كه بايد بسيار سريع تيم‌هايي آماده در خدمت آن‌ها باشند و اين خدمات را ارائه دهند. چنين چيزي عملا امكان‌پذير نيست و اين چهارمين حادثه كشتي است كه ظرف چند ماه گذشته داشته‌ايم.

وي افزود: اعضاي سفارت، بخش كنسولي و تيم‌هاي ما از لحظات اول در اين ماجرا فعال هستند به محل مراجعه مي‌كنند. با پليس، دادگاه، وزارت خارجه و بخش مهاجرت و ... در هماهنگي هستند كه اين كارها سريعا صورت مي‌گيرد تا درگذشتگان بتوانند به خانواده‌هايشان و كشور برگردند.

فرازنده اضافه كرد: بايد مردم و شهروندان ما از اين مسائل آگاه شوند. در مواردي مردمي كه مسئوليت تامين زندگي يك خانواده را دارند تحت تاثير يكسري تبليغات قرار مي‌گيرند. خانواده را فريب مي‌دهند و يا در مواردي زن خانواده فشار مي‌آورد و خانواده‌اي را آواره جنگل كرده و نهايتا مغروق در دريا مي‌كند بايد از نظر اخلاقي و اجتماعي به اين‌ها پرداخت. اين مرد با شرفي نيست كه در يك كشتي شكسته زن و فرزندانش را سوار مي‌كند. در موردي در كشتي غرق شده قبلي زن و كودك يكي از آقايان مرده بود. آن مرد مي‌گفت زن و فرزندم را اينجا به خاك بسپاريد من دوباره سعي كنم به صورت قاچاق بروم و پناهندگي بگيرم و برگردم جنازه آن‌ها را به كشور ثالث ببرم!! در اين شرايط ما با ملاطفت به آن‌ها كمك مي‌كنيم، اما براي ما چندان مفهوم نيست.

سفير ايران در جاكارتا اضافه كرد: حكم حمل مواد مخدر در اندونزي اعدام است. به واسطه ملاحظاتي اعدام در اين كشور صورت نمي‌گيرد. زندان‌هاي طولاني مدت را ثبت مي‌كنند. در مورد قاچاقچيان دولت اندونزي آن‌ها را بازداشت مي‌كند و به كمپ‌هايي مي‌برد. در آن كمپ‌ها آنها تحقير مي‌شوند و مسائلي براي آن‌ها پيش مي‌آيد. برخي از سازمان ملل درخواست پناهندگي مي‌كنند بعد از مدتي آنها با گذراندن فرايندهاي تحقيرآميز با اين موارد برخورد مي‌كنند و گاه ماه‌ها و ماهها آواره مي‌مانند. بسياري از آنها مراجعه مي‌كنند و درخواست بازگشت مي‌كنند. بلافاصله با صدور اسناد مسافرتي دريافت كمك‌هايي از طرف خانواده‌شان براي تامين بليط و مساعدت براي بازگشت به كشور را فراهم مي‌كنيم. به طور كلي در اكثر كشورها اقامت غيرقانوني و قاچاق شدن شرايطي شبيه هم دارد. دولت اندونزي هم مجبور مي‌شود گاهي رفتار نامناسب‌تري را با افرادي كه فكر مي‌كنند با ويزاي توريستي وارد اندونزي شده‌اند و در شرايط قاچاق هستند، داشته باشد.

وي تصريح كرد: در حال حاضر حدود يك صدنفر زنداني مواد مخدري در اندونزي داريم كه غالبا احكام آن‌ها صادر شده است و در حال گذراندن دوره بازداشت و زندان هستند. البته اگر رفتارهاي خوبي داشته باشند در زندان‌ها به آن‌ها مرخصي مي‌دهند. درباره افرادي كه به دنبال قاچاق انسان هستند آمار دقيقي نداريم مي‌بينيم در برخي نقاط گاهي ايراني‌ها ديده‌ مي‌شوند، اما معمولا اخبار آن در قالب درگيري‌ها، شكست كشتي‌ها و غرق شده‌ها و كشته شده‌ها و بعد خانواده‌هايي كه پديدار مي‌شوند منتشر مي‌شوند.

فرازنده با شرح اقدامات سفارت ايران در قبال زندانيان و قاچاقچيان بازداشت شده‌ ايراني گفت: تيم پزشكي فراهم كرديم و دوره‌اي همه ايرانيان را معاينه كردند. آن‌ها كه احتياج به درمان‌هايي داشتند درمان شدند افرادي كه نيازمند مراجعه به بيمارستان تخصصي بودند را ارجاع داديم و زمينه ارسال هدايا و وجوهي كه خانواده‌ها از ايران مي‌فرستند فراهم مي‌كنيم.

سفير ايران گفت: اين حجم از مشكلات ايرانيان در اندونزي شايسته نيست. ملت اندونزي به ملت ايران به عنوان يك ملت رشيد و قادر كه در برابر تمامي زورگويي‌هاي قدرت‌هاي دنيا ايستاده است نگاه مي‌كند به رهبري ايران به عنوان رهبري منسجم و قدرتمند اسلامي نگاه مي‌كند. وقتي ببينند عده‌اي با كيف مواد مخدر به اين كشور مي‌آيند كه هر يك گرم آن مي‌تواند 5 نفر را آلوده و معتاد كند، وقتي بحث صدها كيلو مواد مخدر مطرح مي شود پيام جالبي به نظر نمي‌رسد كه از طرف اين ملت به ملت اندونزي داده شده باشد.

سفير ايران در اندونزي اضافه كرد: حجم روابط تجاري و اقتصادي ايران و اندونزي امسال بالاي دو ميليارد دلار قرار گرفته است و در شرف ورود به بخش‌هايي از خدمات فني و مهندسي اين كشور هستيم. در عرصه‌هاي فرهنگي مراودات بسيار گسترده با اندونزي داريم. بازديدهاي مكرر و سطح بالاي مقامات دو كشور را داريم و در زمينه‌هاي مختلف دانشگاهي و ... فعال هستيم.

وي تاكيد كرد: خواهش ما اين است كه حتي قاچاقچي‌هايي كه به اميد مقاديري پول آبروي ملت ما را مي‌برند دست به چنين اقدامات در اندونزي، ‌مالزي و يا جنوب شرق آسيا نزنند و بازيچه اقداماتي كه بعضا جهت بردن آبروي ملت ما انجام مي‌شود، نشوند.