در ششمین کنفرانس بین المللی تقریب بین مذاهب اسلامی چه گذشت؟

ششمین کنفرانس بین المللی تقریب بین مذاهب اسلامی است که روز شنبه، هشتم مهرماه در مرکز اسلامی انگلیس برگزار شد.

به گزارش عصر ایران، طی سالیان گذشته تاکنون پنج کنفرانس بین‌المللی با عناوین« تقریب بین مذاهب اسلامی ضرورتی برای مسلمین در عصر حاضر»، «تقریب، راهکار دفاع از قرآن کریم و پیامبر خاتم حضرت محمد (ص)»، « تقریب میان مذاهب اسلامی؛ راهی به سوی تکریم انسان وتقویت اتحاد اسلامی»، «نقش تقریب در تعالی امت اسلامی و ساختن آینده آن» و «بیداری جهانی اسلامی و طرح تقریب میان مذاهب اسلامی» در مرکز اسلامی انگلیس برگزار شده است و «نقش فرهنگی تقریب در رسیدن به همزیستی اجتماعی» عنوان ششمین کنفرانس بود که روز شنبه، هشتم مهرماه برگزار شد.

این کنفرانس بین المللی با حضور آیت الله اراکی، دبیر کل مجمع تقریب مذاهب اسلامی و حجت الاسلام و المسلمین عبدالحسین معزی، رئیس مرکز اسلامی انگلیس و متفکران و اندیشمندان مسلمان از کشورهای مختلف جهان برگزار شد.
 
«ارزش‌های صلح اجتماعی از منظر امت اسلام»، «پایه‌های صلح اجتماعی و تأثیر آن در توسعه جوامع بشری» و «ارزش‌های تقریب در رویارویی با تهاجم فرهنگی پیش روی امت» از محورهای مورد بررسی در این کنفرانس بود.

دکتر علی الأوسی، دبیر ششمین کنفرانس بین المللی تقریب میان مذاهب با اشاره به اهمیت تقریب بین مذاهب اسلامی در جهان اسلام و وحدت هرچه بیشتر مسلمانان، به ویژه در عصر حاضر که مساله بیداری اسلامی نیز مطرح است، گفت: برگزاری کنفرانس هایی از قبیل کنفرانس تقریب بین مذاهب اسلامی، از اهداف و رسالت های مرکز اسلامی انگلیس به شمار می رود.

وی درباره شرکت کنندگان در این کنفرانس اظهار داشت: اندیشمندانی از کشورهای مصر، انگلیس، لبنان، الجزایر، عراق، مغرب، فرانسه، پاکستان، هند، یمن، استرالیا، ایران، عربستان سعودی و بحرین در این کنفرانس حضور دارند.

وی افزود: ایجاد زمینه های تقریب و وحدت امت اسلامی در حقیقت وظیفه ای اسلامی بر عهده همه مسلمانان جهان و بویژه اندیشمندان اسلامی است و هر کس به اندازه توان خود باید در راه تحقق این آرمان ارزشمند تلاش و کوشش نماید.

حجت‌الاسلام و المسلمین عبدالحسین معزی، رئیس مرکز اسلامی انگلیس نیز در ششمین کنفرانس بین المللی تقریب میان مذاهب اسلامی سخنرانی کرد.


نماینده آیت الله خامنه ای در بریتانیا و رئیس مرکز اسلامی انگلیس در مراسم افتتاحیه ششمین کنفرانس بین المللی تقریب میان مذاهب اسلامی ابتدا به میهمانان و اندیشمندان شرکت کننده در این کنفرانس خوشامد گفت و سپس به دستاوردهای پنج کنفرانس گذشته تقریب بین مذاهب اسلامی اشاره کرد.

رئیس مرکز اسلامی لندن، نشست اندیشمندان و متفکران جهان اسلام را فرصت مغتنمی برای تقارب افکار و رایزنی در خصوص مسائل و مشکلات جهان اسلام دانست.

حجت الاسلام و المسلمین معزی با بیان اینکه وحدت اسلامی، آرمانی بلند مرتبه و برخاسته از قرآن کریم است که ریشه در فطرت انسانی دارد و تقریب مذاهب، بستری طبیعی و عقلایی برای ایجاد وحدت در جهان اسلام است، اظهار کرد: برگزاری هر ساله کنفرانسی در زمینه تقریب بین مذاهب به ویژه در عصر حاضر که مساله بیداری اسلامی جهانی نیز مطرح است، از اهداف مرکز اسلامی انگلیس به شمار می رود.
 
وی افزود: این وظیفه ای اسلامی است که بر عهده همه اندیشمندان اسلامی است و هر کس به اندازه توان خود باید در راه تحقق این آرمان ارزشمند تلاش و کوشش نماید. چرا که تقریب مذاهب و در نهایت دستیابی به وحدت اسلامی به معنای واقعی کلمه مهمترین و اساسی ترین عامل برای تحقق عزّت،کرامت و سعادت مادی و معنوی مسلمانان است و هرگز نمی توان سعادت اسلامی را در مدار تفرقه و جدایی مسلمانان از یکدیگر جستجو نمود.

در این کنفرانس، در مرکز اسلامی لندن، اندیشمندان مسلمان از کشورهای مختلف جهان به سخنرانی و خواندن مقالات خود پرداختند.

چکیده ای از مقالات و سخنرانی های این کنفرانس را در ادامه می خوانید:

آیت الله اراکی، دبیر کل مجمع جهانی تقریب بین مذاهب اسلامی:
 امت اسلامی در هر زمان و مکانی، یک هویت دارد

آیت الله محسن اراکی، دبیر کل مجمع جهانی تقریب بین مذاهب اسلامی در ایران، سخنان خود را با عنوان "شخصیت رسول اعظم(ص) و هویت امت واحده اسلامی" ارائه کرد.

دبیر کل مجمع جهانی تقریب بین مذاهب اسلامی با اشاره به اینکه قرآن عظیم بر یگانگی و وحدت امت اسلامی در گستره تاریخ تاکید می ورزد و این بیانگر آن است که امت اسلامی در طول زمان و در هر مکان با هر رنگ و نژاد و سنت و فرهنگ فقط یک هویّت دارد، اظهار داشت: قرآن کریم بر تفاوت جوهری امتهای مختلف بشری و اختلاف هویت آنان تاکید کرده و شاخص جوهر هر امت را در رهبریتی می داند که آن امت او را به پیشوایی پذیرفته و تبلور ارزشها و آمال خود می داند. ولی امت اسلامی که به حق می توان آن را "امت محمدی" نامید، دارای هویتی اعتقادی و تمدنی و ارزشی است که عصاره وجودی اوست و در شخصیت پیشوای بزرگش حضرت محمد (ص) خلاصه شده است.

شیخ محمود عبدالغنی عاشور، دبیر سابق دانشگاه الازهر مصر:
خداوند فرموده که در استنباط احکام دینی از عقل بهره بگیریم

در ادامه مراسم، مقاله شیخ محمود عبدالغنی عاشور دبیر سابق دانشگاه الازهر مصر و عضو مجمع تحقیقات اسلامی با عنوان "تقریب بین مذاهب اسلامی و آثار آن در وحدت مسلمانان" قرائت شد.

شیخ محمود عبدالغنی عاشور به عنوان یکی از مدعوین و سخنرانان اصلی قرار بود در این کنفرانس حضور بهم رساند، ولی در آخرین لحظات بدلیل بیماری، از شرکت در کنفرانس عذرخواهی نمود. وی در مقاله خود آورده است: پیام اسلام نه تنها در ظاهر؛ بلکه در باطن زندگی انسانها را در بر می گیرد و با بهره گیری از ایمان، ارتباط سازنده میان ملتها را نیز شامل می شود. ما در میان متون دینی خود در می یابیم که خداوند متعال به پیامبر خود اجازه فرموده است که در استنباط احکام دینی از عقل بهره گیرد و این مساله در راستای تکریم انسان از سوی خداست که او را به به کارگیری از فکر و اندیشه خود فراخوانده است.

دبیر سابق دانشگاه الازهر مصر با تاکید بر اینکه ما در بسیاری از امور مشاهده می کنیم که پیامبر اکرم(ص) با بهره گیری از اجتهاد ، حکم موضوعات مختلف را بیان می کرده است و به همین طریق اجازه اجتهاد را به صحابه خود نیز عنایت فرموده است.

دکتر سید فاضل میلانی، امام جماعت مرکز اسلامی امام خویی لندن:
ما دعوت به حکمت و برخورد دوستانه با طرف گفتگو و تکیه بر عدل و انصاف شده ایم

سخنران بعدی این نشست، حجت الاسلام والمسلمین دکتر سید فاضل میلانی، امام جماعت مرکز اسلامی امام خویی لندن بود که سخنان خود را با محور "تقریب چه کمکی به همزیستی اجتماعی می کند؟" آغاز کرد.

امام جماعت مرکز اسلامی امام خویی با اشاره به اینکه در محدوده اجتماعی، ارتباط و برخورد با دیگران دارای سه حالت مختلف می باشد؛ به تشریح این حالتها پرداخت و گفت: حالت اول این است که هرکس در محدوده خود باقی بماند و بی مبالاتی بورزد و این به معنای آن است که در حقیقت همه کانالهای ارتباطی را قطع کرده است. در حالت دوم ایجاد خصومت و دشمنی ورزیدن و سعی هر طرف برچیره شدن بر دیگری است. و حالت سوم گفتگو و سعی برای ایجاد ارتباط و درک سخن طرف مقابل و رسیدن به نقاط اشتراک و برجسته نکردن نقاط اختلاف است.

شیخ خالد عبدالوهاب ملّا، رییس جمعیت علمای عراق:
بهره گیری از عامل تقریب برای ساماندهی زندگی اجتماعی، بسیار مهم است

سخنران بعدی کنفرانس، آقای دکتر شیخ خالد عبدالوهاب ملّا رییس جمعیت علمای عراق و مشاور معاون رییس جمهوری عراق مقاله خود را با عنوان"اهمیت تقریب در رسیدن به وحدت میان امت اسلام" مطرح کرد.

مشاور معاون رییس جمهوری عراق با تاکید بر اهمیت تقریب در رسیدن به وحدت میان مسلمین برای تشکیل امت واحده، به تبیین چگونه بهره گرفتن مسلمانان از تمدن در زندگی جاری پرداخت.
شیخ دکتر خالد عبدالوهاب ملّا بهره گیری از عامل تقریب توسط مسلمانان برای ساماندهی زندگی اجتماعی را بسیار مهم برشمرد و با پرداختن به چالشهای موجود در مساله تقریب میان مذاهب پیشنهادهایی را برای عملی شدن مساله تقریب ارائه کرد.

دکتر عبد علی سفیح، محقق و استاد دانشگاه از فرانسه:
هویت و موجودیت از مهمترین پرسش های تفکر نوین اسلامی است

دیگر سخنران این نشست، دکتر عبدعلی سفیح، محقق و استاد دانشگاه از کشور فرانسه بود که نظریه خود را با عنوان "وحدت اسلامی و همزیستی اجتماعی در سایه هویت و موجودیت" ارائه کرد.

این محقق با اشاره به اینکه هویت و موجودیت از مهمترین پرسشهایی هستند که در تفکر نوین اسلامی در ابعاد مختلف مطرح شده اند، تلاش نمود تا با تجربیات زندگی طولانی خود در جامعه غربی پاسخ مناسبی برای این پرسشها ارائه نماید.

دکتر عبد علی سفیح با طرح این پرسش که چرا با وجود وضعیت و موقعیت ضعیف مسلمانان، اسلام هراسی در غرب فقط به رهبران سیاسی و مسئولان حکومتی منحصر نمی شود ، بلکه دامنه آن به دانشمندان و محققین علوم اجتماعی و تاریخی وفلسفی نیز کشیده می شود؟ ، اظهار داشت: این ترس از نیمه دهه 60 و از آن هنگام که آندریه مالرو یکی از وزرای ژنرال دوگل رییس جمهوری فرانسه ،قرن 21 میلادی را قرن معنویت نامید سرچشمه گرفته وشدّت یافته است و بعدها در اوایل دهه 70 نیز نظریه جنگ تمدنها مطرح گردید و برخی از سیاستمداران و نویسندگان آمریکایی نیز در این خصوص کتابهایی را به رشته تحریر درآوردند.

دکتر شیخ تاج الدین الهلالی، از علمای برجسته اهل تسنن در استرالیا:
 اگر اسلام نبود، اثری از غیرمسلمانان در سرزمین های فتح شده باقی نمی ماند

از دیگر سخنرانان برنامه صبح کنفرانس تقریب بین مذاهب اسلامی دکتر شیخ تاج الدین الهلالی از علمای برجسته اهل تسنن در استرالیا بود که محور سخنان خود را "چگونگی بهره برداری از مفهوم بیداری اسلامی برای تحقق همزیستی اجتماعی میان ملل جهان" قرار داد.

دکتر الهلالی در سخنان خود با اشاره به اینکه ما به عنوان یک مسلمان به دین اسلام افتخار می کنیم و تلاش می نماییم تا آیین اسلام را به انسانهای عصر معاصر نیز عرضه کنیم چون مطمئن هستیم که اسلام تضمین کننده آزادیها و حقوق در برابر تعصبها و تنگ نظریها است، گفت: در دوره ای که مسلمانان مقتدر بودند و لشکر اسلام سرزمین های مختلفی را فتح کرد، اگر اسلام نبود اثری از غیر مسلمانان در این سرزمینها باقی نمی ماند. امّا واقعیت آن است که اقلیتها در سرزمین های اسلامی باقی ماندند و این بزرگترین شاهد است و از سوی دیگر در کشورهایی چون اسپانیا و پرتغال اثری از مسلمانان باقی نماند و این نیز خود شاهدی بر رفتار غیرمسلمانان با مسلمانان می تواند باشد.

دکتر عبدالعزیز التویجری، مدیرکل آیسسکو:
یکی از راهکارهای عملی برای از بین بردن انواع تندروی ها نشر فرهنگ صحیح اسلامی است

در ادامه کار کنفرانس تقریب، مقاله دکتر عبدالعزیز التویجری، مدیرکل سازمان اسلامی تربیت و علوم و فرهنگ (آیسسکو) از کشور مغرب با عنوان "نقش فرهنگی تقریب در تحقق همزیستی اجتماعی" قرائت شد.

در مقاله ارسالی دکتر عبدالعزیز التویجری که به علت گرفتاری کاری از حضور در کنفرانس عذرخواهی نموده بود، آمده است: یکی از راهکارهای عملی برای از بین بردن انواع تندروی ها و افراطها و تکفیرها که متاسفانه در برخی از مجامع اسلامی رایج شده است، نشر فرهنگ صحیح اسلامی و عمق بخشیدن به آگاهیهای درست دینی و بیان حقایق تاریخی به دور از تحریف و کم و زیاد کردن از راه اصلاح نظام های آموزشی و به ویژه نظام آموزش دینی است؛ تا به تدریج نسلهای جدید با تفکّر و اندیشه دینی پیراسته و به دور از کینه وتعصبهای بی مورد و عقده های روانی، پرورش یابند.

حجت الاسلام و المسلمین معزی:
اسلام، یک دین جاودانه و جهان شمول و آیینی برای همۀ انسانها است

در نشست بعد از ظهر ششمین کنفرانس بین المللی "تقريب ميان مذاهب اسلامي"، حجت الاسلام و المسلمین عبدالحسین معزی، رئیس مرکز اسلامی انگلیس، مقاله را با عنوان "گفتمان وحدت اسلامی در کلام و سیرۀ امام علی (ع)" ارائه کرد.

رييس مرکز اسلامی انگليس در سخنان خود با تاکيد بر اينکه اسلام پیش از آن که یک دین فردی باشد، یک دین جاودانه و جهان شمول و پایان بخش همۀ ادیان و دينی آیینی برای همۀ انسانها از هر نژاد و هر زبان و هر منطقه است و پیش از آن که به ابعاد نیکبختی فردی انسانها توجه کند به سعادت اجتماعی انسانها و به ويژه مسلمانان و ترقی و تعالی آنان نگریسته است، اظهار داشت: جهاد و کوشش جانکاه و همه جانبۀ پیامبر اکرم (ص) برای تبدیل جامعۀ جاهلی که از قبیله ها و جمعیت های متفرق و پراکنده شکل گرفته بود و کارشان جنگ وغارت بود؛ به جامعۀ اسلامی در محیط شبه جزیرۀ عربی و در مدت کوتاه 23 ساله از هر نظر در تاریخ بشریت بی مانند است و همواره کسانی را که به مطالعه و بررسی تاریخ اسلام می پردازند، شگفت زده و متحیر خواهد ساخت و تنها با اعتقاد به معجزه الهی است که می توان این حرکت اجتماعی را پذیرفت.

حجت الاسلام شيخ حاتم ابوديه از كشور لبنان:
امام خمینی بر نقش فرهنگی تقریب بین مذاهب تأکید داشت

حجت الاسلام شيخ حاتم ابوديه از كشور لبنان و امام جمعه و جماعات جمعيت مسلمانان لبناني مقيم بريتانيا در لندن، یکی از سخنرانان ششمين نشست تقريب بين مذاهب اسلامی بود که سخنان خود را با عنوان "تقريب گامی پيشروانه در تحقق گفتگوی مذهبی" آغاز نمود.

حجت الاسلام ابوديه با تاکيد بر اينکه برگزاری ششمين کنفرانس تقريب با عنوان نقش فرهنگی تقريب در تحقق همزيستی اجتماعی، موضوعی است که حضرت امام خمينی (ره) از آغاز پيروزی انقلاب اسلامی همگان را به آن دعوت می نمود، اظهار داشت: اين تاکيد امام خمينی پيشرفتهای بزرگی را در راه وحدت وتقريب بين مذاهب به ارمغان آورد و هم اينک حضرت آيت الله العظمی خامنه ای نيز در همين مسير با عزم وجديّت تمام گام بر می دارند.

امام جماعت جمعيت مسلمانان لبنانی مقيم بريتانيا افزود: اين کنفرانس در زمانی برگزار می شود که جهان اسلام در حال تغيير و تحوّل است و نهضتهای اسلامی در سرزمينهای مختلف فعالانه رشد کرده و دست آوردهای بزرگی نيز بدست آورده اند و البته اين موضوع موجب افزايش توطئه ها بر عليه امت اسلامی نيز شده و خطرات متعدد ومتنوعی آنان را تهديد می نمايد.

دکتر کمال الهلباوی رييس انجمن وحدت اسلامی مصر در بريتانيا:
فايده اصلی تقريب، رواج گفتگوی هدفمند دينی و معالجه مشکل افراطی گری است

دکتر کمال الهلباوی رييس انجمن وحدت اسلامی مصر در بريتانيا و از شخصيتهای برجسته کشور مصر، از ديگر سخنرانان بود که محور سخنان حود را "فوايد و بهره های تقريب بين مذاهب" قرار داد و با تاکيد بر اينکه قرآن و سنّت پيامبر اکرم(ص) مرجع همه مسلمانان و منابع اصلی قوانین اسلامی هستند و پیام اسلام و مسلمانان به جهانیان را از خلال آيات قرآن و احاديث که اختلافی در جوهر معنای آنها بين شارحان و مفسران دينی نيست، می توان فهميد. راه دستيابی به اين مفاهيم آنگونه که در قرآن نيز آمده است که: "همانا امت شما امت واحدی است" و نيز "با هم نزاع نکنيد که شکست می خوريد" و همچنین "به ريسمان الهی چنگ زنيد و متفرق نشويد"، می باشد.

دکتر نابی بوعلی استاد دانشگاه معسکر الجزاير:
کنفرانس تقریب، بهترين گزينه برای حل مشکلات جهان اسلام است

دکتر نابی بوعلی استاد دانشگاه معسکر الجزاير به طرح نظرات خود با عنوان "تقريب: پاسخی به فراخوانی اسلام به وحدت" پرداخت و با استناد به آيه: "إِنَّ هَذِهِ أُمَّتُكُمْ أُمَّةً وَاحِدَةً وَأَنَا رَبُّكُمْ فَاعْبُدُونِ" اظهار داشت: در روزگاری که امت اسلامی مورد هجوم همه جانبه از سوی دشمنان اسلام قرار گرفته است؛ مغتنم ترين فرصت برای پيگيری مسائل جهان اسلام، حضور جدّی و مشارکت فعّال در کنفرانس هايی از قبيل کنفرانس تقريب بین مذاهب اسلامی است که رسالت نهايی آن نيز وحدت و تشکيل امت واحده اسلامی است و قطعاً بهترين گزينه ممکن برای حل مشکلات جهان اسلام ،تقارب افکار ميان رهبران مذاهب دينی و انديشمندان جهان اسلام است.
استاد دانشگاه معسکر الجزاير با اشاره به اينکه همه ملتهای جهان در حوادث مختلف تاريخی خود دچار سختی ها و مشکلات فراوانی می شوند ولی ملتهای بزرگ و آزاده هيچگاه آسيب های وارده به خود را در برابر ديگران پنهان نمی نمايند؛ بلکه با اميد و اراده و اعتماد به نفس، عزم خود را برای بازسازی و پيشرفت سرزمين خود بکار بسته و در کوتاهترين زمان ممکن برای مشکلات خود راه حلی پيدا می کنند، گفت: امت اسلامی نيز به دليل رسالت جاودانی که بردوش دارد؛ از هيچ تلاش و کوششی در اين راه فروگذاری نمی کند و با توکل به خدای متعال و به استناد ايه کريمه قرآن که می فرمايد: "فان مع العسر یسراً"، اميد به آينده دارد و مطمئن است که وعده الهی که همان پيروزی حق بر باطل و پيروزی امت اسلام بر دشمنان و هم پيمانان شيطان است ،روزگاری محقق خواهد شد.

شيخ فيض الاقطاب صديقی، رييس دانشگاه اسلامی حجاز در بريتانيا:
اخلاق حسنه، بُرنده ترين سلاح پيامبر برای نزديک شدن به يکديگر است

از ديگر سخنرانان اين کنفرانس شيخ فيض الاقطاب صديقی، رييس دانشگاه اسلامی حجاز در بريتانيا بود که با اشاره به تهاجمات توهين آمیز اخير و اهانت دشمنان اسلام به ساحت گرامی پيامبر اکرم(ص)، اين حرکات را که روز به روز به ويژه در کشورهای اروپايی و آمريکا در حال گسترش است؛ رويکردی نظامند از سوی دشمن به منظور ترويج اسلام هراسی و زشت انگاری مسلمانان دانست و گفت: ما که در اين کنفرانس گردهم آمده ايم تا در خصوص تقريب بين مذاهب بحث کنيم بايد ببينيم که در سايه اين تقريب چه کار گروهی می توانيم در خصوص برخورد با اين توهين ها و اهانتها به ساحت پيامبر و مسلمانان جهان، انجام دهيم.

وی افزود: همانطور که بُرنده ترين سلاح پيامبر اخلاق حسنه او بود، ما نيز می توانيم با پيروی از رفتار پيامبر گرامی خود و بکار گيری اخلاق حسنه برای ترويج وتوسعه اسلام عزيز بهره ببريم.
خانم دکتر مريم آيت احمد، رييس بخش اديان و فرهنگها در دانشگاه ابن طفيل مغرب:
مهمترين مشکل مسلمانان ساکن در اروپا، مشخص کردن رابطه بين هويّت و ادغام شدن در فرهنگ غير است.

در بخش پايانی برنامه ششمين کنفرانس تقريب مقاله خانم دکتر مريم آيت احمد رييس بخش اديان و فرهنگها در دانشگاه ابن طفيل و دانشکده ادبيات و علوم اسلامی قنيطره مغرب که به دليل گرفتاری کاری نتوانسته بود در کنفرانس حضور يابد قرائت شد.

در مقاله خانم دکتر آيت احمد که با عنوان"چالشهای تربيت دينی و اجتماعی و سياسی" تنظيم شده بود، آمده است: مهمترين مشکلی که مسلمانان ساکن در اروپا و از مذاهب اسلامی با آن مواجه هستند، مشخص کردن رابطه بين هويّت و ادغام شدن و يا جذب در فرهنگ غيرشدن است. تربيت دينی و اجتماعی مسلمانان و فرزندان آنان بسيار فراتر و مهمتر از آن است که با نگاهی کم توجه ويا بی توجه و يا حتی با بزرگنمايی سطحی به آن نگريسته شود. بلکه بايستی با انديشه ای عميق و فعّال و دورنگر، آينده شهروند مسلمان اروپايی را به دور از حساسيت ها و ترس از طرح پرسشهای جدّی بررسی کرد تا پاسخهای مناسبی برای راهنمايی نسلهای دوم وسوم مسلمانان پيدا نمود.

ششمين کنفرانس بين المللی تقريب بين مذاهب اسلامی کار خود را با صدور قطعنامه ای پايان داد. شرکت کنندگان در این کنفرانس، ديدگاهها و توصيه های خود را تحت بيانيه پايانی اين کنفرانس منتشر کردند.


در بخشی از این بیانیه آمده است که تقریب بین المذاهب می تواند بسیاری از موانع را از سر راه بردارد و افقهای جدیدی را پیش رو بگشاید و اوهامی را که مانع دستیابی به درک و موضع مشترک می شود را زائل کند. ولی اگر امت بی اعتناء به تقریب به درگیری و اختلاف مشغول باشد، همزیستی اجتماعی به خطر خواهد افتاد و به دليل اهميت پيوسته این موضوع همين عنوان به صورتهای مختلف در پنج کنفرانس پیشین تقریب نیز مورد تاکید قرار گرفت.

شرکت کنندگان با مشارکت فعالانه خود مجموعه ای از پیشنهادات و نظرات و توصیه ها را ارائه کردند از جمله این که تقریب طرحی فرهنگی، یکی از مهمترین عوامل ایجاد وحدت اسلامی است. زیرا همگرائی در افکار و اندیشه ها زمینه ساز وحدت عملی است. می بایستی میان (بیداری اسلامی)  و (بهار عربی) که دستهای استکبار به انحاء مختلف سعی در تحریف بلکه به خدمت گرفتن آن برآمده، تفاوت قائل شد. چرا که بیداری اسلامی یعنی بازگشت به پذیرش بلا منازع رهبری و هدایت پیامبر اکرم (ص) و ایجاد امت واحدۀ اسلامی. هرگونه اهانت به شخصیت ها و مقدسات دینی موجب بر هم زدن همزیستی اجتماعی میان انسانها بوده و هیچ ربطی به حق آزادی بیان و اندیشه ندارد. چرا که آزادی تا آنجا مورد تائید است که موجب سلب حقوق دیگران نشود و لذا شرکت کنندگان از همۀ سازمانها و نهادهای ذیربط به ویژه سازمان تعاون اسلامی و جنبش غیر متعهدها و جامعۀ کشورهای عربی می خواهند که تمام تلاش خود را برای ایجاد راهکارهایی جهت مجازات تحریک کنندگان و مسببن اهانت به ساحت پیامبر اکرم (ص) و دیگر موارد اینچنین  به کار برند و نیز از سازمانهای بین المللی بخواهند با صدور قوانین مناسب اهانت کنندگان و مروجین اینگونۀ اهانت ها را مجرم معرفی کرده تا به مجازات خود برسند.