متن و حاشیه "فجر 31"/اختتامیه جشنواره، سیمرغ ها و پدیده ها، زرشک زرین و اقتصاد سینما

سی و یکمین جشنواره فیلم فجر با تقسیم جوایز بین نامزدهای برگزیده به کار خود پایان داد. هیئت داوران امسال بدون شک جزو یکی از بهترین ترکیب هیئت داوران چندسال اخیر جشنواره بود. حضور چهره های مطرح و موجهی چون داود میرباقری، رسول صدرعاملی،  مهدی فخیم زاده، بهروز افخمی، ضیاء الدین دری، مصطفی شایسته و جمال شورجه در ترکیب هیئت داوری نشان از توجه ویژه ی جشنواره برای داوری مستقل آثار ارائه شده به جشنواره بود.

برگزیدگان جشنواره فیلم فجر از نگاه هیئت داوران به شرح زیر اعلام شد:

جلوه‌های ویژه میدانی: محسن روزبهانی (زیباتر از زندگی)

جلوه‌های ویژه بصری: بهنام خاکسار (عقاب صحرا)

صداگذاری: محمد رضا دلپاک (برلین منفی 7)

صدابرداری: نجفی / دانشمند (قاعده تصادف)

طراحی صحنه و لباس: آتوسا قلمفرسایی (حوض نقاشی)

چهره‌پردازی: امیر اسکندری (رسوایی)

تدوین: بهرام دهقانی (آسمان زرد کم‌عمق) و (استرداد)

موسیقی: حامد ثابت (برلین منفی 7)

فیلمبرداری: هومن بهمنش (دربند)

بازیگر نقش مکمل زن:  پگاه آهنگرانی (دربند)

بازیگر نقش مکمل مرد: رامبد جوان (گناهکاران)

بازیگر نقش اول زن: هانیه توسلی (دهلیز)

بازیگر نقش اول مرد: حمید فرخ نژاد (استرداد)

بهترین فیلمنامه: بهنام بهزادی (قاعده تصادف)

بهترین کارگردانی: پرویز شهبازی (دربند)

بهترین فیلم: استرداد (محسن آقا علی اکبری/ بنیاد فارابی)

جایزه ویژه هیئت داوران: علیرضا داودنژاد (کارگردان کلاس هنرپیشگی) به خاطر حضور نجیبانه مستمر و پرتلاش در راستای اعتلا و تکریم محیط خانواده ایرانی.
 
جایزه بهترین فیلم از نگاه تماشاگران سودای سیمرغ: منوچهر محمدی به خاطر فیلم حوض نقاشی /  پوران درخشنده به خاطر فیلم هیس... دخترها فریاد نمی زنند.

جایزه بهترین فیلم از نگاه تماشاگران بخش بین الملل: بهنام بهزادی به خاطر فیلم قاعده تصادف.
 
جایزه ملی: انسیه شاه حسینی و سید سعید سید زاده به خاطر فیلم "زیباتر از زندگی".

سیمرغ بهترین کارگردانی فیلم های اول: هادی مقدم دوست (سر به مهر)

سیمرغ بهترین فیلم بخش فیلم های اول: فیلم دهلیز به تهیه کنندگی محمودرضوی

قطعا به سلایق هیئت داوران باید احترام گذاشت. به نظر می رسد جوایز نسبتا عادلانه تقسیم شده است، جز در مواردی که می شد درمورد آنها تبادل نظر کرد. باید صبر کرد و منتظر نتایج آرای انجمن منتقدان و نویسندگان سینمایی شد تا متوجه شویم سلایق آنها با هیئت داوران در چه سطحی بوده است. اما در مدت 10 روزی که اهالی رسانه و منتقدان در برج میلاد به تماشای فیلم ها نشستند، گاه با شگفتی هایی مواجه می شدند که نمی شد بی توجه از کنار آن گذشت. فارغ از توجه به این مسئله که فیلم ها در بخش مسابقه اصلی، مسابقه فیلم های اول، بخش بین الملل و... طبقه بندی شده اند در این یادداشت به پدیده هایی که در کل جشنواره سی و یکم نمایش داده شده اند اشاره می کنیم و بعد از آن زرشک زرینی ناقابل را به بعضی از آثار که روح و روان ما را به بازی گرفتند اعطا خواهیم کرد.

کمتر دیده شده ها:

فیلم: خسته نباشید، تنهای تنهای تنها، پرویز

بازیگر: لوون هفتوان (پرویز)، رضا عطاران (دهلیز)، اکبرعبدی (رسوایی)، طناز طباطبائی(هیس دخترها فریاد نمی زنند)

پدیده های جشنواره ی سی و یکم:

5 فیلم از کارگردان هایی که -فارغ از اینکه بعضی هایشان فیلم اولشان را ساختند- توانستند اثری برجسته و استاندارد به مخاطبشان ارائه کنند:

پرویز (مجید برزگر)، تنهای تنهای تنها (احسان عبدی پور)، خسته نباشید (محسن قرایی)، تاج محل (دانش اقباشاوی)، دهلیز (بهروز شعیبی)

امسال کم نبودند فیلم های ضعیفی که از فرط بی کیفیتی مخاطبشان را افسرده و عصبانی کردند ولی زرشک زرین را بیشتر متعلق به آثاری می دانیم که در بخش خارج از مسابقه به نمایش درآمدند.

زرشک زرین:

فیلم: فرشتگان قصاب، از تهران تا بهشت، گام های شیدایی، یک دو سه ... پنج

بازیگر: حامد بهداد (چه خوبه که برگشتی)

غایبان بزرگ جشنواره:

- "زندگی مشترک آقای محمودی و بانو" که تحویل دبیرخانه جشنواره شده بود ولی به دلیل مخالفت هیئت انتخاب و دبیرجشنواره مجوز ورود به جشنواره را کسب نکرد.

- فیلم "روز رستاخیز" به کارگردانی احمدرضا درویش که مراحل فنی آن تمام شده و آماده ی نمایش بود ولی به دلایل نامشخصی به جشنواره ارسال نشد.

- فیلم چمران حاتمی کیا و آشغال های دوست داشتنی به کارگردانی محسن امیریوسفی نیز به گفته ی عواملش به دلایل فنی به جشنواره نرسید.

اقتصاد سینما

کسی نیست که نداند سینما با مخاطب زنده است و اگر مخاطب به تماشای فیلم نرود حیات سینما به خطر می افتد. اینجاست که می گوییم سینما هنر صنعتی است که باید چرخه اش تا پایان ادامه داشته باشد. باید فیلم ها دیده شوند و بفروشند تا برای تولیدات بیشتر سرمایه گذاری پیدا شود. خطر سینمای دولتی اینجا به چشم می آید چون تا زمانی که تهیه کننده با سرمایه ی دولتی فیلم تولید کند دیگر نگران فروش و بازگشت سرمایه نخواهد بود و در نتیجه ممکن است با سرمایه ی دولتی آثار ضعیفی تولید شود که خنثی ترین آثار سال لقب گیرند.

در جشنواره ی فیلم فجر امسال شاهد حضور آثار فراوانی از این قبیل بودیم. حتی فیلم هایی با سرمایه ی بخش خصوصی دیده شد که بی شک در اکران عمومی اقبالی ندارند و شکست در انتظارشان است.

خطرناک تر آن که فیلمسازان برای فرار از شکست در گیشه به سراغ سوپراستارها می روند و با استفاده ی نابجا حتی حیات هنری آن بازیگر را به خطر می اندازند. گاهی ممکن است فیلمی مانند "تنهای تنهای تنها" یا "خسته نباشید" که چهره ی معروفی در آن حضور ندارند در اکران عمومی با موفقیت بالایی مواجه شود چون اثر باکیفیتی خلق کرده اند و در نتیجه مخاطب خود را در صورت اکران در زمان مناسب خوهند یافت. متاسفانه امسال در بین آثار بخش مسابقه اصلی جشنواره تعداد فراوانی از فیلم ها پتانسیل اکران عمومی ندارند و اگر هم اکران شوند شکست در انتظارشان است و در نتیجه در حالت بالقوه بعد از مدتی با کمی سانسور باید منتظر پخششان از تلویزیون بود تا شاید اینچنین کمی از سرمایه هزینه شده بازگردد.

جشنواره سی و یکم فیلم فجر با تمام فراز و فرودهایش به پایان رسید و باید منتظر ماند و دید مدیران سینمایی که سال آخرشان را در این مسند سپری می کنند برای حیات، رشد و تعالی سینما چه سیاست هایی را اعمال خواهند کرد.