مذهب مساوی با سلامت روان

سبك زندگی افراد با چگونگی وضعیت سلامت جسمانی و روانی آنها پیوند می خورد. روانشناسی بهداشت در سالهای اخیر اهمیت زیادی برای نقش راهبردهای مقابله و شیوه های مقابله با ناراحتی های روحی و روانی قائل است و معتقد به ایجاد تواناییهای شناختی و رفتارهایی می باشد كه فرد مضطرب به منظور كنترل نیازهای خاص درونی و بیرونی فشارآور به كار می گیرد.

مذهب مساوی با سلامت روان

در مقابله مذهبی از منابع مذهبی مثل دعا و نیایش و توكل و توسل به خداوند برای مقابله استفاده می شود. یافته های اخیر نشان داده اند از آنجایی كه این نوع مقابله ها هم منبع حمایت عاطفی و هم وسیله ای برای تفسیر مثبت حوادث زندگی هستند می توانند مقابله های بعدی را تسهیل نمایند بنابراین به كارگیری آنها برای اكثر افراد سلامت ساز است.

رفتارهای مذهبی ارزش مثبتی در پرداختن به نكات معنی دار زندگی دارد. رفتارهایی از قبیل توكل به خداوند زیارت وغیره ... می توانند از طریق ایجاد امید و تشویق به نگرش های مثبت موجب آرامش درونی فرد شوند.

باور به این كه خدایی هست كه موقعیت ها را كنترل می كند و ناظر بر عبادت كننده هاست تا حد زیادی اضطراب مرتبط با موقعیت را كاهش می دهد به طوری كه اغلب افراد مومن ارتباط خود را با خداوند مانند ارتباط با یك دوست بسیار صمیمی توصیف می كنند و معتقدند كه می توان از طریق اتكا و توسل به خداوند اثر موقعیت های غیرقابل كنترل را به طریقی كنترل نمود به همین دلیل گفته می شود كه مذهب می تواند به شیوه فعالی درفرآیند مقابله موثر باشد.

به طور كلی مقابله مذهبی متكی بر باورها و فعالیت های مذهبی است و ازاین طریق دركنترل استرس های هیجانی و ناراحتی های جسمی به افراد كمك می كند. داشتن معنا و هدف در زندگی احساس تعلق داشتن به منبعی والا، امیدواری به كمك و یاری خداوند در شرایط مشكل زای زندگی، برخورداری از حمایت های اجتماعی،  حمایت روحانی و... همگی از جمله منابعی هستند كه افراد مذهبی با برخورداری از آنها می توانند در مواجهه با حوادث فشارزای زندگی آسیب كمتری را متحمل شوند.

مذهب می تواند در تمامی عوامل نقش موثری در استرس زایی داشته باشد و درارزیابی موقعیت ارزیابی شناختی فرد فعالیت های مقابله منابع حمایتی و... سبب كاهش گرفتاری روانی شود. براین اساس مدتهاست كه تصور می شود بین مذهب و سلامت روان ارتباط مثبتی وجود دارد و اخیرا نیز روانشناسی مذهب حمایت های تجربی زیادی را در راستای این زمینه فراهم آورده است .

براساس مطالعات انجام شده ، بین مذهبی بودن و معنادار بودن زندگی و سلامت روانی ارتباط نزدیكی وجود دارد. در یك بررسی كه 836 بزرگسال با میانگین 73 4 سال شركت داشتند معلوم شد كه بین سه شاخص مذهبی بودن (فعالیت های مذهبی غیرسازمان یافته و فعالیت های مذهبی سازمان یافته ) و روحیه داشتن و دلگرمی به زندگی همبستگی مثبتی وجود دارد.

« هانت » سازگاری زناشویی 64 زوج را مورد بررسی قرار داد و نشان داد كه مذهب به طور مثبت با سازگاری زناشویی خوشحالی و رضایت زناشویی بالاتر ارتباط دارد و همچنین نتیجه گرفت كه مذهب یك عامل مهم در جلوگیری از طلاق است

مطالعات دیگر تاثیر مداخلات مذهبی را در كاهش اضطراب و تحمل فشارهای روانی پس از بهبودی نشان داده اند. به عنوان مثال نتایج دو بررسی نشان داد كسانی كه به اعتقادات مذهبی پایبند بودند اضطراب و ناراحتی كمتری را نسبت به كسانی كه به اعتقادات مذهبی پای بند نبودند گزارش كرده اند.

« گارنتر » و همكاران او در زمینه سلامت روانی و اعتقادات مذهبی شش مقاله را مورد بررسی قرار دادند و دریافتند كه در تمام این مطالعات بین اعتقادات مذهبی و سلامت روانی رابطه مثبتی وجود دارد . « هانت » سازگاری زناشویی 64 زوج را مورد بررسی قرار داد و نشان داد كه مذهب به طور مثبت با سازگاری زناشویی خوشحالی و رضایت زناشویی بالاتر ارتباط دارد و همچنین نتیجه گرفت كه مذهب یك عامل مهم در جلوگیری از طلاق است .

« زاكرمن » و همكاران او در پژوهشی گزارش كردند در افراد سالمندی كه نمره كمتری در شاخص مذهبی بودن به دست آوردند میزان مرگ و میر 42 % بود در حالی كه این میزان برای افراد سالمندی كه نمره شاخص مذهبی بالایی داشتند 19 % بود . در مطالعه دیگری « كونینگ » « كلین » و همكاران دریافتند كه سرطان در بین افرادی كه نمره بالاتری در شاخص مذهبی درونی كسب می كنند كمتر شایع است . در بررسی دیگری مشاهده كردند افرادی كه همیشه از مقابله های مذهبی استفاده می كنند نسبت به افرادی كه كمتر و گاهی از این مقابله های استفاده می كنند در 9 شاخص از 12 شاخص سلامت روانشناختی نمرات بالاتری كسب كردند . « موریس » اثر زیارت مذهبی را روی افسردگی و اضطراب 24 بیمار سالمند بررسی كرد . او دریافت كه علائم آنها بعد از زیارت رفتن كاهش زیادی داشته و حداقل تا ده ماه بعد از برگشتن از زیارت هم این اثر ادامه دارد.

نماز خواندن

علیرغم این كه اكثر تحقیقات ذكر شده در ادیان دیگری صورت گرفته است و از آنجایی كه باور و اعتقاد ما مسلمانان بر این است كه دین اسلام به عنوان یك ایدئولوژی ارائه دهنده كامل ترین و سلامت سازترین سبك زندگی بشریت است و احكام و دستورات آن حوزه های وسیع اخلاقی فردی بهداشتی و اجتماعی را دربرمی گیرد لذا مطالعه علمی اثرات و نقش متغیرهای مذهبی در سلامت روانی یك ضرورت اساسی به نظر می رسد.

بین مذهبی بودن و معنادار بودن زندگی و سلامت روانی ارتباط نزدیكی وجود دارد . در یك بررسی كه 836 بزرگسال با میانگین 73 4 سال شركت داشتند معلوم شد كه بین سه شاخص « مذهبی بودن » و « روحیه داشتن » و « دلگرمی به زندگی » همبستگی مثبت وجود دارد. همچنین در یك بررسی دیگر مشخص شد كه بین ایمان قوی تر و معتقد بودن به زندگی بعد از مرگ با ترس كمتر از مرگ همبستگی وجود دارد .

منبع: تبیان