قالیباف، رأی جلیلی را می شکند/ احمدی نژاد بعد از رد صلاحیت مشایی سکوت می کند چون می خواهد در این کشور زندگی کند

عصر ایران؛ هومان دوراندیش - حسن غفوری‌فرد، عضو شورای مرکزی حزب موتلفه اسلامی، ورود هاشمی رفسنجانی به عرصه انتخابات را همانند حرکت پیچیده‌ ای می‌داند که آرایش تمامی مهره‌های صفحه شطرنج انتخابات را تغییر داده است. او معقتد است که قالیباف به نفع جلیلی کنار نخواهد رفت و مشایی نیز قطعاً رد صلاحیت می شود.

 غفوری‌فرد، در این گفتگو ادعای عجیبی را بر اساس شنیده‌هایش مطرح می کند و آن اینکه، بعید نیست یکی از سه نامزد ائتلاف 1+2 (ولایتی، قالیباف، حداد عادل) رد صلاحیت شود. متن زیر گفتگوی عصر ایران است با حسن غفوری‌فرد درباره آرایش کاندیداها در انتخابات ریاست جمهوری آتی.    


*به نظر می رسد که با ورود سعید جلیلی به عرصه انتخابات، همانند ورود هاشمی، در روزهای آینده، آرایش انتخاباتی اصولگرایان دچار تغییرات اساسی شود. نظر شما در این باره چیست؟

بله، به نظر می رسد که ورود آیت الله هاشمی رفسنجانی و آقای سعید جلیلی به انتخابات، تغییرات عمده ای در آرایش کاندیداها خواهد داشت. ائتلاف 1+2 تلویحاً اعلام کرده است که شاید از آقای جلیلی حمایت کند. از ائتلاف پنج نفره، آقایان متکی و ابوترابی ثبت نام کرده اند که تا به حال موضع خاصی در قبال کاندیداتوری آقای هاشمی و سعید جلیلی نگرفته اند ولی به نظر می رسد که اصولگرایان به عنوان یک قطب در برابر آقای هاشمی بایستند.

 البته من آقای هاشمی را خارج از دایره اصولگرایی نمی دانم و اصولاً معتقد نیستم که ایشان اصلاح طلبند. آقای هاشمی یک فرد فراجناحی است و از این موضع در مسائل مملکت نظر کرده و درباره آنها تصمیم گیری می کند. به هر حال شاید ائتلاف 1+2 و جبهه پایداری و سعید جلیلی، در نهایت به توافق برسند و از میان آنها یک نفر روانه انتخابات شود.

 البته جامعتین هنوز وارد مصادیق نشده اند. اگر جامعه روحانیت مبارز و جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، وارد مصادیق شوند و اصولگرایان را هدایت کنند، اکثریت قریب به اتفاق اصولگرایان تبعیت خواهند کرد و وحدت اصولگرایان بیشتر خواهد شد. اما اگر جامعتین وارد مصادیق نشود، به نظر می رسد که محسن رضایی و ابوترابی فرد کنار نروند و نامزدها و ائتلاف هایی که به آنها اشاره کردم، در نهایت با یکدیگر متحد شوند.

* اجازه بدهید از هاشمی شروع کنیم. اگر هاشمی شخصیتی فراجناحی است، چرا فقط اصلاح طلبان از او حمایت می کنند و هیچ تشکل اصولگرایی پشت سر او نیست.

اصولگرایان هنوز درباره هاشمی اعلام نظر نکرده اند. ولی علی مطهری از هاشمی حمایت کرده و بعید هم نیست در ستاد انتخاباتی هاشمی مسئولیتی داشته باشد. بقیه اصولگرایان هم در حال رایزنی درباره هاشمی رفسنجانی اند.

*به غیر از چهره هایی مثل علی مطهری، شما احتمال می دهید کدام تشکل اصولگرا از هاشمی حمایت کند؟

در جبهه پیروان خط امام و رهبری هنوز بحثی در این زمینه نشده است. فکر کنم جبهه پیروان پنج شنبه این هفته در این خصوص تصمیم گیری کند. سایر تشکل های اصولگرا هم در حال بحث و بررسی اند که چه موضعی در قبال آقای هاشمی اتخاذ کنند. چون حضور آقای هاشمی غیرمنتظره بود، اصولگرایان هنوز درباره ایشان رایزنی کافی نکرده و به تصمیم واحد هم نرسیده اند.

* فرض کنیم ولایتی و قالیباف و حداد عادل به نفع جلیلی کنار بروند. اگر این گونه شود، معنای این کناره گیری سه‌نفره چیست؟

من بعید می دانم که این اتفاق به این شکل رخ دهد. ولی حتی اگر این طور شود، باز آقایان ابوترابی و محسن رضایی کاندیدا هستند. البته شورای نگهبان هنوز درباره صلاحیت ها اعلام نظر نکرده است. ما ابتدا باید منتظر نظر شورای نگهبان باشیم. ولی من بعید می دانم آقای قالیباف به نفع سعید جلیلی کنار برود.

*اگر ولایتی و حداد عادل، به نفع قالیباف کنار بروند، معنای سیاسی این کناره گیری چیست؟

این بحث قبلاً هم مطرح بوده است که اصولگرایان تلاش کنند به وحدت برسند. حتی وقتی احتمال داده می شد که کاندیدای اصلاح طلبان محمدرضا عارف باشد، باز حداد عادل و برخی  دیگر از اصولگرایان ترجیح می دادند اصولگرایان به وحدت برسند.

 من فکر می کنم بحث در این باره که چه کسی به نفع چه کسی کنار می رود، هنوز زودهنگام است؛ چرا که هنوز نه صلاحیت ها تایید شده و نه رایزنی های اصولگرایان به پایان رسیده است. واقعه ای غیر قابل انتظار رخ داده است. یعنی آقای هاشمی برخلاف انتظار اصولگرایان، در روز آخر ثبت نام، نامزد ریاست جمهوری شد و اصولگرایان هنوز درباره هاشمی به جمع بندی نرسیده اند؛ چرا که صفحه شطرنج انتخابات، با یک حرکت اساسی از جانب آقای هاشمی، دچار تغییری عمیق و پیچیده شده است. ولی اگر ولایتی و حداد عادل به نفع جلیلی کنار بروند و قالیباف باقی بماند، ائتلاف این سه نفر تا حدی مخدوش می شود. چون این ها توافق کرده بودند تصمیم جمعی بگیرند.  

*قالیباف برخلاف ولایتی و حداد، پتانسیل شکستن آرای هاشمی را دارد. ممکن است قالیباف به همین دلیل باقی بماند و آن دو نفر دیگر به نفع جلیلی کنار بروند؟

من احتمال می دهم حالتی برعکس رخ دهد. یعنی قالیباف به نفع هاشمی کنار برود. ورود هاشمی فضای انتخابات را دچار شوک کرده است و ما باید صبر کنیم عکس العمل افراد گوناگون را در قبال این شوک ببینیم.

در سال 84 که هاشمی و قالیباف کاندیدا شده بودند، در دور دوم انتخابات، به نظر می رسید که قالیباف از هاشمی حمایت کرد. ممکن است این بار هم قالیباف پس از خارج شدن از عرصه رقابت، به اردوی آقای هاشمی بپیوندد. شاید هم کنار نرود و - به قول شما - بماند تا آرای هاشمی را بشکند.

*اگر ولایتی و حداد به نفع جلیلی کنار بروند و قالیباف به نفع هاشمی، این دیگر چه جور ائتلافی است که اعضایش در نهایت از دو رقیب متضاد حمایت می کنند؟!

بله، اگر چنین امری واقع شود، این ائتلاف در واقع شکست خورده است. دکتر ولایتی در سال 84 از آقای هاشمی حمایت کرد. ابتدا قرار بود کاندیدا باشند ولی در نهایت به نفع هاشمی کنار رفتند. اما این بار ممکن است به نفع جلیلی کنار بروند. بنابراین هر امری ممکن است.

در ائتلاف پنجگانه، قرار بود یک نفر به عنوان نامزد نهایی وارد انتخابات شود ولی الان آقایان ابوترابی و متکی ثبت نام کرده اند. بنابراین، این ائتلاف عملاً به نتیجه مد نظر اعضا نرسیده است.

در ائتلاف 1+2 اگر هر سه نفر به نفع جلیلی کنار بروند، چون از اول گفته شده بود که این ائتلاف در نهایت ممکن است به نفع کس دیگری کنار برود، ائتلاف به شکست نرسیده است. ولی من احتمال نمی دهم آقای قالیباف کنار برود. اگر هم کنار برود، من احتمال نمی دهم به نفع جلیلی کنار برود.

قالیباف حتی اگر به نفع هاشمی کنار نرود، ممکن است به نفع محسن رضایی کنار برود؛ چون قالیباف و رضایی هر دو پاسدار بوده اند. اینجا یک ماتریس خیلی بزرگ پیش روی ماست که عوامل گوناگونی در آن تاثیر دارند؛ بویژه اینکه اصلاً معلوم نیست صلاحیت کدام یک از این کاندیداها تایید می شود.

* ولی فرض ما این است که صلاحیت هاشمی و قالیباف و حداد عادل و ولایتی تایید می شود. صلاحیت این ها در دوره های قبلی انتخابات ریاست جمهوری هم تایید شده است.

همین افرادی که شما از آنها نام بردید، احتمال دارد که صلاحیتشان تایید نشود.

مثلاً کدامشان؟

گفتم احتمال دارد. ولی اسم نمی برم که خدای نکرده مساله ای پیش نیاید. ولی خیلی ها یکبار صلاحیتشان در انتخابات مجلس شورای اسلامی یا مجلس خبرگان تایید شده ولی بعداً رد صلاحیت شده اند.

یعنی ممکن است هاشمی رد صلاحیت شود؟

آقای هاشمی نه. حالا شما یکی یکی نپرسید!

* پس شما خبر دارید که احتمال دارد یکی از این چهار نفر رد صلاحیت شود.

احتمال دارد. من البته از کسی اسم نبردم! ولی می گویم احتمال می دهم از این چند نفری که شما نام بردید، صلاحیت یک نفر تایید نشود.

*پس اگر هاشمی رد صلاحیتش منتفی است، این طور که شما می گویید، از بین ولایتی و حداد عادل و قالیباف، ممکن است یکی‌شان رد صلاحیت شود.

بله. ممکن است صلاحیت یکی از این سه نفر تایید نشود. این طور که به من خبر رسیده است، شورای محترم نگهبان این بار بر روی مصادیق رجل سیاسی مذهبی و نیز بر روی مدیر و مدبر بودن کاندیداها، دقت بسیار زیادی به خرج خواهد داد. مدیر و مدبر بودن باید احراز شود.

 مقام معظم رهبری هم تاکید دارند که شورای نگهبان با دقت و عدالت رفتار کند. شورای نگهبان هم گفته است ما یک سر مو هم از قانون کوتاه نمی آییم. بنابرین ممکن است رجل سیاسی بودن و یا مدیر و مدبر بودن بعضی از این افراد احراز نشود.

*اگر این طور باشد، ممکن است قالیباف چون شهردار است و قبلاً هم نظامی بوده، مصداق رجل سیاسی تشخیص داده نشود و حداد عادل هم به دلیل نحوه مدیریتش در مجلس هفتم، مدیر و مدبر بودنش احراز نشود.

این تفسیر شماست! ممکن است هر سه نفر هم تایید شوند. من نباید وارد جزئیات شوم. بالاخره سیاست به گونه ای ست که همه چیزش را نمی توان خیلی شفاف گفت. من تا جایی که توانستم، قصه را گفتم. البته گفتم "احتمال دارد." این احتمال زیر پنجاه درصد است. به احتمال بالای پنجاه درصد، هر سه نفر تایید صلاحیت خواهند شد. می خواهم بگویم شما خیلی قاطع نگویید این چند نفر حتماً تایید صلاحیت خواهند شد.

*حالا فرض کنیم قالیباف تایید صلاحیت شود و کنار هم نرود. در مثلث قالیباف – هاشمی – جلیلی، قالیباف بیشتر آرای هاشمی را می تواند بشکند یا آرای جلیلی را؟

بیشتر آرای جلیلی را می شکند.

*چرا؟

برای اینکه هر دوی این بزرگواران در جبهه بوده اند و طرفدارانشان بچه های حزب‌اللهی جبهه‌رفته‌اند. هر دو نیز جزو گروههای ایثارگران و رزمندگان‌اند. قالیباف در جبهه فرمانده بود و جلیلی هم رزمنده بود. دیدگاههایشان هم به یکدیگر نزدیکتر است تا به هاشمی. من فکر می کنم اگر قالیباف تا آخر در عرصه رقابت بماند، بیشتر آرای جلیلی را می شکند.

*به نظر شما، آینده سیاسی قالیباف اقتضا می کند تا آخر بماند یا به نفع هاشمی برود کنار و یا به نفع جلیلی؟

قالیباف عمری در نظام خدمت کرده است و مصالح کلی نظام را بیش از آینده سیاسی خودش در نظر می گیرد. قالیباف همیشه گفته است من سرباز آقا هستم. او اگر احساس کند، نظر آقا بیشتر متوجه هاشمی است، به نفع هاشمی کنار می رود. اگر احساس کند نظر آقا روی جلیلی است، به نفع جلیلی کنار می رود. البته کسی نظر آقا را نمی داند. ولی به هر حال قالیباف مثل هر کاندیدای دیگری می تواند به برداشتی اجمالی برسد.

شاید هم قالیباف احساس کند بالارفتن مشارکت مردم مهمتر از هر چیز دیگری است و به همین دلیل تا آخر در صحنه رقابت بماند. ولی نظر شخصی من این است که قالیباف به نفع هاشمی کنار می رود.

*آخر نگفتید کدام گزینه برای آینده سیاسی قالیباف بهتر است!

اگر بر اساس احساس تکلیف شرعی تصمیم بگیرد، خداوند حتماً آینده اش را روشن می کند!

*هاشمی هم ممکن است از انتخابات کنار بکشد؟

من خیلی بعید می دانم که آقای هاشمی انصراف بدهد. البته من کاندیداتوری ایشان را هم بعید می دانستم. تا جایی هم که اطلاع داشتم، قرار نبود ایشان کاندیدا شوند. ولی به هر حال هاشمی در آخرین لحظه کاندیدا شد. حالا که آقای هاشمی آمده اند، خیلی بعید است کناره گیری کنند.

*اگر همان تخریب های سال 84 باز هم متوجه هاشمی شود، چه؟ ممکن است در اعتراض به این وضع کنار برود؟

بعید می دانم تخریب ها به شکل سابق باشد. مسئولان مملکت، بویژه مقام معظم رهبری هم فضا را هدایت کرده اند که کاندیداها یکدیگر را تخریب نکنند. احتمالاً شورای نگهبان هم حساسیت بیشتری بر روی این موضوع نشان می دهد. رجل مذهبی، کسی است که اخلاق اسلامی داشته باشد.

*حتی اگر کاندیداها یکدیگر را تخریب نکنند، هیچ تضمینی وجود ندارد که طرفداران فلان کاندیدا، کاندیدای رقیب را تخریب نکنند. مثلاً همین الان ظاهراً توزیع شبنامه علیه هاشمی آغاز شده است.

اگر قرار باشد که نظام به اخلاق پای‌بند باشد، که حتماً هم این طور است، با کسانی که چنین کارهایی می کنند برخورد خواهد شد. این دستور مقام معظم رهبری و توصیه مراجع و ائمه جمعه است که انتخابات در فضایی اخلاقی برگزار شود.

*پس هاشمی این بار تخریب نمی شود.

من فکر می کنم این بار هیچ کس تخریب نخواهد شد. لازمه حماسه سیاسی، حضور حداکثری مردم است و لازمه این امر نیز افزایش رقابت بین نامزدهای ریاست جمهوری است. اگر برخی از کاندیداها ببینند، نفس کاندیداتوری‌شان موجب تحمل هزینه‌‌های سنگین است، طبیعی است که خیلی از نامزدها، تمایلی به حضور در میدان رقابت نخواهند داشت. این هزینه‌ها می تواند دامنگیر مردم هم شود.

 اگر اخلاق اسلامی در انتخابات رعایت شود، انتخابات برای ملت ایران بازی برد – برد می شود. اگر قرار است فضای انتخابات اخلاقی باشد، نظام نباید به هیچ جریانی اجازه تخریب کاندیداها را بدهد. ما در دوره قبل دیدیم که کاندیداها و هوادارانشان، تخریب های سنگینی علیه کاندیداهای دیگر انجام دادند. ما باید تلاش کنیم تا این دوره این طور نشود تا حماسه سیاسی در این انتخابات شکل بگیرد.

*آیت الله مصباح گفته است ما یک قدم از باقری لنکرانی عقب نمی‌نشینیم. این تصمیم مانع اجماع اصولگرایان نخواهد شد؟

بله، من از قبل هم می دانستم که آقای مصباح در حمایت از باقری لنکرانی پا بر جا خواهند بود. البته نقل قول های دیگری هم از ایشان داریم. مثلاً گفته اند اگر احساس خطر کنیم، ممکن است تصمیمان عوض شود.

*احساس خطر آقای مصباح یعنی افزایش شانس پیروزی هاشمی؟  

شاید! ممکن است حتی پیروزی شخص دیگری را مصداق "خطر" بدانند. به هر حال موضع گیری های سیاسی، آیه قرآن نیست که غیر قابل تغییر باشند. باید هر لحظه شرایط را بررسی کرد و در آن شرایط بهترین تصمیم را اتخاذ کرد.

*حالا برویم سروقت دولت. به نظر شما، مشایی تایید صلاحیت می شود؟

شواهد و قرائن برمی آید، بعید است که آقای مشایی تایید صلاحیت شود. با توجه به آن نامه مقام معظم رهبری به رئیس جمهور، که صلاح ندانستند مشایی معاون اول رئیس جمهور باشد، شانس مشایی برای اینکه صلاحیتش تایید شود، کم است. به قول علما، آن نامه می تواند بینه یا اماره ای باشد دال بر تاییدنشدن صلاحیت مشایی.

 البته رد صلاحیت مشایی، خدای نکرده دال بر این نیست که ایشان صلاحیت سمت‌های دیگر را ندارند. ممکن است کسی صلاحیت ریاست جمهوری را نداشته باشد ولی برای تصدی پست‌های دیگر صالح باشد. ولی چنانکه گفتم، شورای محترم نگهبان در این دوره حساسیت بیشتری بر روی مصداق رجل سیاسی و مذهبی به خرج می‌دهد.

*به نظر می رسد انصراف سایر نامزدهای دولت، یعنی رحیمی و جوانفکر، حاوی این پیام بود که دولت احمدی‌نژاد  یک کاندیدا بیشتر ندارد و آن هم مشایی است. پس اگر مشایی رد صلاحیت شود، دولت احمدی‌نژاد در این انتخابات بی‌کاندیدا می‌ماند.

آقای جوانفکر که به طور طبیعی رد صلاحیت می شدند. کسی که زندانی است و الان در مرخصی به سر می برد، قطعاً تایید صلاحیت نمی شود. به علاوه، دیروز وزیر علوم گفتند مشایی کاندیدای دولت نیست و درباره کاندیداتوری او، بحثی در دولت صورت نگرفته است؛ بلکه مشایی کاندیدای شخص آقای احمدی نژاد است. ضمناً شورای نگهبان به این چیزها نگاه نمی کند. اعضای شورای نگهبان فقط به قانون نگاه می کنند. و کاری ندارند که دو کاندیدای فلان جریان به نفع سومی کنار کشیده اند و اگر سومی رد صلاحیت شود، آن جریان بی‌کاندیدا می ماند.

*ولی ممکن است تک‌کاندیدایی بودن جریان احمدی‌نژاد، ابزاری برای چانه‌زنی باشد تا مشایی با حکم حکومتی به انتخابات بازگردد.

بله، این احتمال وجود دارد ولی بعید می دانم که برای تایید صلاحیت مشایی حکم حکومتی صادر شود. اگر مشایی مصداق رجل سیاسی و مذهبی نباشد، دلیلی هم ندارد حکم حکومتی به نفع او صادر شود.

*اگر مشایی رد صلاحیت شود و حکم حکومتی هم به نفعش صادر نشود، ممکن است احمدی نژاد مقاومت کند و بحران‌ساز شود؟

فکر نمی کنم. خود آقای مشایی هم گفته اند اگر رد صلاحیت شوند، به قانون پای‌بند خواهند بود.

*ولی مشایی تا قبل پیش از نامزدی ریاست جمهوری، وقتی از حضورش در انتخابات سوال می شد، جوری حرف می زد که انگار اصلا قصد کاندیداشدن ندارد!

بله، ولی همه می دانستند مشایی قصد کاندیداشدن دارد. از چند سال پیش معلوم بود. حتی آقای احمدی نژاد چهار پنج سال قبل گفت من افتخار می کنم آقای مشایی رئیس جمهور شود و من معاون اولش باشم. به هر حال مشایی گفته است از قانون تبعیت می کند و من هم فکر می کنم احمدی نژاد و مشایی تمکین می کنند و هزینه ای روی دست نظام نمی گذارند. مصلحت خود آنها در این امر است؛ چرا که آنها بعد از انتخابات هم می خواهند در این کشور زندگی کنند. دکتر احمدی نژاد صبغه ولایتمداری دارد و خیلی بعید است که در برابر قانون نظام مقاومت کند.

*و سوال آخر: حزب موتلفه در این کاندیدابازار جانب چه کسی را می گیرد؟

موتلفه همیشه تابع تصمیم جمعی است. چون ثبت نام آقای هاشمی بعد از آخرین جلسه موتلفه کاندیدا شده است، ما تا به حال در این خصوص بحثی نکرده ایم. ولی حزب موتلفه همیشه در جهت وحدت اصولگرایان حرکت کرده و این بار هم تلاش می کنیم که وحدت اصولگرایان حفظ شود.