بازگشت ری‌شهری به سياست

روزنامه اعتماد - فصل مشترك بسياري از سياسيون اصلاح‌طلب و اصولگرا تاكيد بر وجود احزاب قوي است، اگرچه در بين اصولگرايان هنوز هستند كساني كه تحزب را مفيد نمي‌دانند و اتفاقا معتقدند هر اتفاق ناگواري كه در غرب رخ مي‌دهد دليلش همين احزاب هستند.

انتخابات رياست‌جمهوري دور يازدهم نشان داد مجموع احزاب اصولگرا از راست سنتي تا جبهه پايداري به اندازه حمايت بزرگان اصلاح‌طلب از يك كانديدا قدرت راي‌آوري ندارند. پس از انتخابات بود كه برنده و بازنده براي بهبود وضعيت به فكر چاره افتادند. چه چاره‌يي بهتر از راه‌اندازي يك حزب قدرتمند. ماجرا از ارائه پيشنهاد به آيت‌الله هاشمي‌رفسنجاني كليد خورد. جمعي از نيروهاي اصولگرا و اصلاح‌طلب به صورت‌هاي مختلف از آيت‌الله هاشمي خواستند تا حزبي فراگير تشكيل دهد.

آيت‌الله هاشمي‌رفسنجاني هم هنوز به اين درخواست‌ها پاسخي نداده است. شايد مشغول مطالعه است. مطالعه و مرور تجربه‌هاي گذشته كاري است كه اين روزها رييس مجمع تشخيص مصلحت نظام انجام مي‌دهد. فكر كردن به سرانجام حزب جمهوري اسلامي شايد مهم‌ترين دليلي باشد كه هاشمي نمي‌خواهد تمامي نيروهاي انقلاب را حول خود جمع كند. اگرچه جبهه مخالفان هاشمي‌رفسنجاني امروز در ضعيف‌ترين دوران حيات سياسي خود به سر مي‌برند اما تشكيل حزب از سوي هاشمي مي‌تواند آنها را هم متحد كند.

تنها تفاوت اين دو اتحاد اين است كه وحدت حول محور اعتدال با نماد آيت‌الله هاشمي‌رفسنجاني ايجابي بوده و وحدت براي بر هم زدن برنامه رقيب كاملا سلبي است و تجربه نشان داده نتيجه مطلوبي به همراه ندارد. در هفته‌هاي گذشته موضوع تشكيل حزب فراگير بار ديگر توسط افراد مختلف مطرح شد. ابتدا زمزمه‌هاي تشكيل حزب توسط محمدرضا عارف مطرح شد. اين گمانه با سفرهاي زنجيره‌يي عارف به استان‌هاي مختلف بيش از پيش تقويت شد و حالا يك اتفاق كاملا محتمل است. اصولگرايان هم براي اينكه رنج باخت را كم كنند و از حالا به فكر بازي بعدي باشند راه‌اندازي حزب بزرگ با ليدري ناطق نوري را دنبال مي‌كنند.

البته آنها خود به خوبي مي‌دانند كه ناطق نوري كه امروز او را به عنوان ليدر حزب جديدشان مي‌خوانند همان كسي است كه در جريان انتخاب نامزد نهايي اصلاح‌طلبان در همين انتخابات گذشته نقش موثري داشت. از طرفي بي‌مهري اصولگرايان به او پس از آنچه در سال 88 رخ داد بيش از هميشه ناطق را از اصولگرايان دور كرده است. در كنار تلاش‌هاي راست و چپ براي تشكيل حزب جديد برخي نيز به دنبال ايجاد جريان سوم هستند. همان جرياني كه يك بار با عدم موفقيت محمد محمدي ري‌شهري در انتخابات رياست‌جمهوري سال 76 به‌طور كامل از بين رفت و هرگز نتوانست صداي سومي در ساحت سياسي ايران باشد. حال با كانديداتوري محمد شريعتمداري و فعاليت جديد برخي از اعضاي جمعيت دفاع از ارزش‌هاي انقلاب اسلامي با مركزيت محمد شريعتمداري و محمد محمدي ري‌شهري قصد دارند تا جريان ناكام گذشته را به جبهه فراگير اعتدال تبديل كنند.

آنها به اندازه 14 سال با تجربه‌تر شده‌اند. راه و روش‌ها معلوم است. از آن جمع متضاد كه جمعيت دفاع از ارزش‌ها را تشكيل مي‌دادند امروز روح‌الله حسينيان با جبهه پايداري روزگار مي‌گذراند و احمد پورنجاتي در حلقه مشاوران حجت‌الاسلام خاتمي.

محمد شريعتمداري نامزد احراز صلاحيت نشده انتخابات است و از همه مهم‌تر آيت‌الله ري‌شهري كه مدت‌هاست هيچ سراغي از سياست نگرفته است. جبهه فراگير اعتدال قرار است با محوريت شريعتمداري و ري‌شهري تشكيل شود. اما آيا اعضاي سابق حاضرند دوباره دور يك ميز بنشينند؟

شريعتمداري در فكر حزب فراگير

حالا دبيركل اقتصادي جمعيت دفاع از ارزش‌ها بنا دارد جبهه فراگير اعتدال راه بيندازد. محمد شريعتمداري، وزير بازرگاني دولت اصلاحات و يكي از نامزدهاي انتخابات رياست‌جمهوري كه توسط شوراي نگهبان احراز صلاحيت نشد اين روزها به دنبال تشكيل حزبي است كه صداي سوم باشد؛ صدايي بين راست و چپ. اين اتفاق اگر چه با انحلال جمعيت دفاع از ارزش‌ها در 24 آبان سال 77 ناكام ماند اما حالا ري‌شهري مي‌خواهد به سياست‌ورزي بازگردد. روز گذشته محسن بهرامي ارض‌اقدس درباره جبهه فراگير اعتدال گفت: اقدام شريعتمداري براي تشكيل جبهه اعتدال هيچ گونه ارتباطي با دولت منتخب ندارد و ما به دنبال تشكيل حزب دولتي نيستيم. محسن بهرامي با اشاره به ويژگي‌هاي جبهه فراگير اعتدال محمد شريعتمداري گفت: آقاي شريعتمداري از ابتداي ورود به عرصه انتخابات با شعار اعتدال وارد صحنه رقابت‌ها شد و خوشبختانه پروسه انتخاباتي كه در اين دوره طي شد آقاي روحاني با شعار اعتدال روي كار آمدند و مردم نيز نشان دادند كه اين شعار را مي‌پسندند.

ري شهري دوباره سياستمدار مي‌شود

وي گفت كه آيت‌الله ري‌شهري از تشكيل جبهه اعتدال توسط شريعتمداري استقبال كرده و حتي قبول كرده كه كتابي هم درباره اعتدال در اسلام بنويسد.

همه موافق هستند

محسن بهرامي با بيان اينكه هنوز پروسه رسمي تشكيل جبهه اعتدال آغاز نشده است، اظهار داشت: شريعتمداري در دو روز گذشته ديدگاه‌هاي خود پيرامون تشكيل جبهه فراگير اعتدال را در جمع هسته اوليه ستادهاي انتخاباتي خود بيان كرده است، ضمن اينكه شريعتمداري توضيح داده كه براي راه‌اندازي جنبش يا همان جبهه اعتدال، با اشخاصي همچون آيت‌الله هاشمي‌رفسنجاني، ناطق نوري و ري شهري صحبت كرده است. حتي آقاي ري‌شهري تقبل كرده تا ابعاد بحث نظري اعتدال در اسلام را در قالب يك كتاب منتشر يا مباحثي را به صورت شفاهي در جمع دوستداران اعتدال بيان كند.

اين فعال سياسي با بيان اينكه از لحاظ تشكيلاتي، جبهه اعتدال از افراد و تشكل‌هاي تشكيل مي‌شود كه به خط و مشي اعتدال اعتقاد داشته باشند، خاطرنشان كرد: در حال حاضر شاهد حضور احزاب و تشكل‌هايي معتدلي هستيم كه به صورت پراكنده فعاليت مي‌كنند اما آنها در مقاطع و حركت‌هاي اجتماعي، سياسي مي‌توانند با اتحاد و همبستگي جبهه فراگيري را همچون جبهه پيروان كه اصولگرايان سنتي را تشكيل مي‌دهند، يا جبهه پايداري و ايستادگي كه در اصولگرايي تعريف مي‌شوند، تشكيل دهند.

جبهه اعتدال را احزاب و تشكل‌هاي رسمي كه به مشي اعتدال نزديك هستند، تشكيل خواهند داد.

بهرامي تاكيد كرد: البته تعدادي از احزاب كه در دوره انتخابات به عنوان حامي شريعتمداري به ميدان آمده بودند، در تشكيل اين جبهه نقش‌آفريني مي‌كنند ضمن آنكه احزاب ديگر نيز پيوستن و همكاري خود را با اين جبهه اعلام كرده‌اند كه بنده در حال حاضر نمي‌توانم اسامي آنها را اعلام كنم.

باز توليد جمعيت دفاع از ارزش‌ها

جمعيت دفاع از ارزش‌ها آن‌طور كه احمد پورنجاتي، دبير سياسي اين تشكل مي‌گويد قرار بود پاسبان دو ارزش باشد: «يكي اينكه مي‌گفتيم در شرايط انسداد سياسي بعد از دور چهارم مجلس از موضع دفاع از نظام وارد شويم به اين جمع‌بندي رسيديم كه جامعه انگيزه ندارد و براي شكستن يخ لازم است جريان سوم ولو به صورت حاشيه‌يي وارد شود.

حتي وقتي آقاي ري شهري با آقاي خامنه‌اي مشورت كرد ايشان خطاب به آقاي ري شهري گفته بود شما مورد قدح هر دو جناح اصلي كشور قرار مي‌گيريد. يعني از هر دو طرف ضربه مي‌خوريد. در موضوع دوم هم انگيزه ما اين بود كه انقلاب با حضور همه نيروها موفق شده و امام هم بالانس ايجاد مي‌كرد بنابراين بايد همين موضع ادامه داشته باشد.»

اين جمعيت از اختلاف‌هايي ضربه خورد كه از همان روز اول هم پيش بيني آن كار سختي نبود. اگرچه همه اعضا بر اصولي كه پورنجاتي گفت قصد دفاع داشتند اما اين دفاع هرگز با يك شيوه مشخص انجام نشد. حسينيان به سبك خودش دفاع مي‌كرد و ري شهري به سبك خود.

اين‌گونه بود كه آنها با وجود سر و صداي فراوان بالاخره تعطيلي موقت فعاليت‌هاي جمعيت را با يك بيانيه اعلام كردند.