حمایت غیرمتعهدها از برنامه هسته‌ای ایران

جنبش غیرمتعهد درخصوص اجرای موافقتنامه‌های پادمان معاهده عدم اشاعه هسته‎ای(NPT) و قطعنامه‎های ذی‌ربط شورای امنیت در جمهوری اسلامی ایران بیانیه‌ای صادر کرد.

به گزارش ایسنا، متن این بیانیه به شرح زیر است:

«آقای رئیس

1- جنبش غیرمتعهد مایل است مراتب تشکر خود را از آقای یوکیا آمانو مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی بخاطر گزارش وی در خصوص اجرای موافقتنامه پادمان در جمهوری اسلامی ایران مندرج در سند GOV/2014/43 ابراز کند.

2- جنبش غیر متعهد مایل است اعتماد به حرفه‌ای و بی طرفی بودن دبیرخانه آژانس در انجام فعالیت‌هایش نسبت به اجرای پادمان‌های معاهده عدم اشاعه هسته‌ای در جمهوری اسلامی ایران را مجددا بیان کند.

3- قبل از بیان نقطه نظراتش در خصوص گزارش مدیر کل، جنبش غیر متعهدمایل است مواضع اصولی خود را در باره این موضوع مورد تاکید قرار دهد:

الف. جنبش غیر متعهد بر حق اولیه و غیر قابل انکار کلیه کشورها برای توسعه، تحقیق، تولید و استفاده از انرژی اتمی برای مقاصد صلح آمیز، بدون هر گونه تبعیض و منطبق با تعهدات قانونی مربوطه‌اشان، تاکید می‌نماید. بنا بر این، هیچ موردی نباید به گونه‌ای تفسیر شود که منجر به ایجاد ممنوعیت یا محدودیت حقوق کشورها در توسعه انرژی اتمی برای مقاصد صلح آمیز شود. انتخاب‌ها و تصمیمات کشورها، شامل موارد (مربوط به) جمهوری اسلامی ایران، در زمینه استفاده‌های صلح آمیز از فن آوری هسته ای و سیاست‌های چرخه سوخت می بایست محترم شمرده شوند.

ب‌. جنبش عدم تعهد، آژانس بین المللی انرژی اتمی را بعنوان تنها مرجع ذیصلاح برای راستی آزمایی تعهدات پادمانی مترتب بر اعضا مورد شناسایی قرار داده و تاکید می‌کند که هیچ فشار یا مداخله غیر مقتضی در فعالیت‌های آژانس بویژه در فرآیند راستی آزمایی که می‌تواند کارایی و اعتبار آژانس را به مخاطره اندازد، نمی بایستی وجود داشته باشد.

پ. جنبش غیر متعهد بر تفاوت بنیادین میان وظایف قانونی کشورها وفق موافقتنامه‌های پادمان مربوط به آنها با هر گونه اقدامات اعتماد ساز که بطور داوطلبانه اتخاذ می‌گردند و این که این امر موجد تعهدات قانونی پادمانی نمی‌گردد تاکید می‌کند.

ت‌. جنبش غیر متعهد تاسیس منطقه عاری از سلاح هسته‌ای (NWFZ) در منطقه خاورمیانه را بعنوان گامی مثبت در راه نائل شدن به هدف خلع سلاح هسته‌ای جهانی مورد توجه قرار داده و مراتب حمایت خود از تاسیس چنین منطقه‌ای مطابق با قطعنامه‌های مربوطه مجمع عمومی و شورای امنیت را تکرار می‌کند.

ث‌. جنبش غیر متعهد مصونیت فعالیتهای هسته‌ای صلح آمیز را مورد تایید مجدد قرار داده و تاکید می‌نماید هر گونه حمله یا تهدید به حمله بر علیه تاسیسات هسته‌ای صلح آمیز اعم از در حال فعالیت یا در حال ساخت که بشریت و محیط زیست را در معرض خطر جدی قرار داده و نقض عمده حقوق بین الملل، اصول و اهداف منشور ملل متحد و مقررات آژانس بین المللی انرژی اتمی محسوب می‌شود، تاکید می‌نماید. جنبش غیر متعهد نیاز به تدوین سند مذاکراتی چند جانبه جامع برای اعلام ممنوعیت حملات یا تهدید به حملات بر تاسیسات هسته‌ای مختص استفاده‌های صلح آمیز از انرژی هسته‌ای را تصدیق می‌نماید.

ج‌. جنبش غیر متعهد قویاً معتقد است که کلیه موضوعات پادمان و راستی آزمایی، من‌جمله موارد مربوط به ایران، می‌بایست در چارچوب آژانس بین المللی انرژی اتمی و بر اساس مبانی حقوقی و فنی حل و فصل گردد. علاوه بر آن جنبش غیر متعهد تاکید دارد که آژانس می‌بایست به کار خود برای حل موضوع هسته‌ای ایران در چارچوب اختیاراتش ذیل اساسنامه آژانس ادامه دهد.

چ. غیر متعهد تاکید می‌نماید که دیپلماسی و گفتگو از طریق صلح آمیز و همچنین مذاکرات محتوایی بدون پیش شرط بین طرفهای ذیربط می‌بایستی بعنوان تنها روشهایی که از طریق آنها یک راه حل فراگیر و پایدار برای موضوع هسته‌ای ایران قابل دستیابی است، باقی بماند.

4- جنبش غیر متعهد تاکید می‌کند که موضوع عدم اشاعه بایستی از طریق ابزارهای سیاسی و دیپلماتیک حل و فصل گردد و اقدامات و ابتکاراتی که در این رابطه اتخاذ می گردند بایستی در چهار چوب حقوق بین الملل، کنوانسیونهای ذیربط و منشور سازمان ملل باشند.

5- جنبش غیر متعهد ملاحظه می‌کند که مدیر کل بار دیگر بیان داشته که آژانس قادر بوده است به راستی آزمایی عدم انحراف مواد هسته‌ای اظهار شده در ایران در تاسیسات هسته‌ای و مکان‌های خارج از این تاسیسات که مواد هسته‌ای به طور عرفی استفاده می‌شود (LOFs) همانگونه که توسط ایران ذیل موافقتنامه پادمان‌هایش اعلام شده، ادامه دهد.

6- جنبش غیر متعهد از تمایز قائل شده، توسط مدیر کل، بین تعهدات ایران ذیل موافقتنامه‌های پادمان و سایر درخواست‌ها توسط شورای امنیت سازمان ملل استقبال می‌کند. در این رابطه جنبش غیر متعهد ملاحظه می‌کند که مدیر کل در گزارشش اظهار داشته که ایران شماری از تعهداتش برخاسته از مقررات مربوطه قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل را اجرا نمی‌کند. جنبش غیر متعهد یادآوری می‌کند که مدیر کل قبلا اظهارات ایران را گزارش کرده مبنی بر اینکه برخی از درخواستهای آژانس "هیچ مبنای قانونی ندارند زیرا آنها در چهارچوب مواقفتنامه پادمان قرار نمی‌گیرند" اظهاراتی که توسط ایران نیز در سند INFCIRC/810 تشریح شده‌اند. جنبش غیر متعهد ایران را ترغیب می‌کند به منظور فراهم آوردن اطمینان‌های معتبر مبنی بر فقدان مواد و فعالیت‌های هسته‌ای اعلام نشده در ایران مطابق با حقوق بین الملل، همکاریش با آژانس را تقویت کند.

7- جنبش غیر متعهد دبیرخانه را ترغیب می‌کند همچنان از درج جزئیات فنی گسترده در رابطه با اطلاعات حساس در گزارش مدیر کل خودداری کند.

8- غیر متعهد از همکاری مستمر بین آژانس و ایران همانگونه که در آخرین گزارش مدیرکل ذکر شده استقبال نموده و در این رابطه موارد زیر را متذکر می‌شود:

الف. ایران ذیل موافقتنامه پادمان‌هایش، 18 تاسیسات هسته‌ای و 9 LOFs را به آژانس اعلام کرده و آژانس همچنان عدم انحراف مواد هسته‌ای اعلام شده در این تاسیسات و LOFs را تحت راستی آزمایی دارد.

ب. فعالیتهای تولید مواد هسته‌ای، خصوصاً مواردی که به غنی سازی مربوط می‌شود همچنان تحت اقدامات کنترلی و نظارتی آژانس قرار داشته، و تا کنون کارخانه غنی سازی سوخت FEP در نطنز و کارخانه نیمه صنعتی غنی سازی سوخت (PFEP) همان طور که اعلام شده‌اند مشغول فعالیت هستند.

پ. آژانس راستی آزمایی نموده است که کارخانه غنی سازی تولید سوخت فوردو ( FFEP) مطابق با آخرین اطلاعات طراحی ارائه شده از سوی ایران ساخته می شود مطابقت داشته است گرچه آژانس همچنین اظهار داشته که اطلاعات بیشتری از سوی ایران در رابطه با این تاسیسات لازم است.

ت. آژانس به نظارت بر استفاده و ساخت سلولهای داغ در تاسیسات هسته‌ای مربوطه در ایران ادامه داده و تایید می کند که ایران فعالیتهای بازفرآوری در هیچیک از تاسیسات اعلامی ذیل موافقتنامه پادمانهای ایران انجام نداده است.

ث‌. آژانس در تاریخ 11 اوت 2014 راستی آزمایی اطلاعات طراحی در رآکتورآب سنگین را در اراک (IR-40​) انجام داد و ملاحظه کرد از زمان گزارش قبلی مدیر کل، هیچکدام از اجزاء عمده باقی مانده راکتور نصب نگشته‌اند.

ج‌. ایران در 31 اوت 2014 یک رهیافت پادمانی برای راکتور IR-40 را با آژانس منعقد نمود.

ح‌. مطابق سند "چهار چوب برای همکاری"، ایران اطلاعات و توضیحات بیشتری را به آژانس جهت ارزیابی نیاز یا کاربری اعلامی ایران برای توسعه چاشنی های انفجاری ((EBW ارائه داده است.

خ‌. دسترسی مدیریت شده آژانس به کارگاههای مونتاژ سانتریفیوژ، کارگاههای تولید روتور سانتریفیوژ و تاسیسات ذخیر سازی ادامه دارد.

د‌. ایران اطلاعات ذیربط مورد توافق طرفین را ارائه نمود و بازدید فنی آژانس از یک مرکز تحقیق و توسعه سانتریفیوژ را نیز تنظیم کرد.

9- جنبش غیر متعهد توجه می‌کند که مدیر کل در گزارش خود موضعش مبنی بر نیاز ایران به برداشتن گامهایی به سوی اجرای کامل موافقتنامه پادمان و سایر تعهداتش به منظور ایجاد اعتماد بین المللی به ماهیت صرفا صلح آمیز برنامه هسته ایش، را تکرار کرده است. در این رابطه جنبش غیر متعهدایران را تشویق می کند به همکاری کامل خود ادامه دهد.

10- جنبش غیر متعهد از اجرای سه گام از پنج اقدام عملی توسط ایران پیرو سند "چهار چوب برای همکاری" که در تاریخ 20 می 2014 بین جمهوری اسلامی ایران و آژانس موافقت گشته بود و مطابق آن، آژانس و ایران توافق کردند همکاری و گفتگوی خود برای فراهم کردن اطمینان در خصوص ماهیت صرفا صلح آمیز برنامه هسته ای ایران از طریق حل و فصل کلیه موضوعات باقی مانده ای که تا کنون توسط آژانس حل و فصل نشده، را تقویت نمایند، استقبال می کند. جنبش غیر متعهد توجه می کند که گفتگو در خصوص دو اقدام عملی دیگر آغاز شده و طی ملاقات فنی دیگری که مورد توافق ایران و آژانس قرار گرفته، ادامه خواهد یافت. جنبش، ایران را به تداوم همکاری‌هایش با آژانس برای اجرای دو اقدام عملی باقیمانده تشویق می‎کند.

11- علاوه بر این، جنبش عدم تعهد، ایران و آژانس را به تداوم کارشان با هدف نیل به توافق بر سر اقدامات عملی جدید تشویق می‎کند.

12- جنبش غیر متعهد منتظر گزارش مدیرکل به نشست ماه نوامبر شورای حکام، در خصوص پیشرفت اجرای دو اقدام باقیمانده‌ای که قبلا مورد توافق قرار گرفته و همچنین درباره اقدامات عملی احتمالی بعدی می‎باشد.

13- جنبش عدم تعهد، ادامه مباحث بین آژانس و ایران را به منظور حل همه موضوعات باقی مانده،اعم از گذشته و حال، که تاکنون توسط آژانس حل و فصل نشده، تشویق می کند.

14- جنبش غیر متعهدتوجه دارد که آژانس، در اجرای سند "چهار چوب برای همکاری" نگرانی های امنیتی ایران را از جمله از طریق استفاده از دسترسی مدیریت شده و حفاظت از اطلاعات محرمانه، مورد توجه قرار خواهد داد.

15- جنبش غیر متعهد همچنین توجه دارد که ایران هنوز اسناد مربوط به مطالعات ادعایی را دریافت نداشته است. در این چهار چوب جنبش غیر متعهداز درخواستهای پیشین مدیر کل خطاب به آن دسته از اعضایی که اطلاعاتی را در ارتباط با « مطالعات ادعایی» به دبیرخانه ارائه کرده‌اند، برای موافقت با اینکه آژانس تمامی اسناد مربوطه را به ایران ارائه کند، کاملا حمایت می‌کند. جنبش غیر متعهد یکبار دیگر نگرانی‌های خود را نسبت به ایجاد موانع در این خصوص که فرآیند راستی آزمایی آژانس را با مانع مواجه می سازد، ابراز می‌دارد. جنبش غیر متعهد در این رابطه، خاطر نشان می‌سازد که مدیرکل قبلا طی سند GOV/2009/55 گزارش نموده:

الف. آژانس بطور مستقل ابزارهای محدودی را برای اثبات صحت مدارک ارائه شده که اساس مطالعات ادعائی را تشکیل می دهند در اختیار دارد.

ب‌. محدودیتهای اعمال شده از سوی برخی اعضا در قبال در اختیار گذاشتن اطلاعات به ایران، انجام مذاکرات مشروح را با ایران در این خصوص برای آژانس مشکلتر می سازد.

16- جنبش غیر متعهد از تصمیم ایران برای ادامه همکاری با آژانس استقبال می‌کند و کماکان منتظر است که اجرای پادمان در ایران به صورت معمول به انجام برسد. در این چهار چوب، جنبش عدم تعهد، آژانس و ایران را تشویق می کند، به منظور فراهم نمودن روشنگری در خصوص موضوعات شناسایی شده در گزارش و با نظر حل و فصل سریع این موضوعات مطابق برنامه عمل « تفاهم نامه جمهوری اسلامی ایران و آژانس در خصوص مدالیته حل و فصل موضوعات باقی مانده» ((INFCIRC/71l و سند "چهار چوب برای همکاری"، تلاشها را مضاعف کرده، به فوریت به تعامل محتوایی خود ادامه دهند.

17- جنبش غیر متعهد از فعالیتهای نظارت و راستی آزمایی آژانس در جمهوری اسلامی ایران، در ارتباط با برنامه مشترک اقدام که در تاریخ 24 نوامبر 2014 بین جمهوری اسلامی ایران و Eu3+3 در ژنو توافق گشت قدردانی می کند و به روز رسانی انجام گرفته در ضمیمه سوم گزارش مدیر کل، در مورد اجرای اقدامات داوطلبانه توسط ایران که در ارتباط با برنامه مشترک اقدام تعهد گشته را مورد توجه قرار می دهد.

18- جنبش غیر متعهد موضع اصولی خود را مبنی بر اینکه دیپلماسی و گفتگو تنها راه برای حل بلند مدت موضوع هسته ای ایران می باشند ، تصریح می نماید جنبش غیر متعهدبدین منظور همه کشورهای عضو را نسبت به مشارکت مثبت، تشویق می نماید.