سکوت مدعیان ولایتمداری در قبال "فریضه مالیات"

عصر ایران - با گذشت یک هفته از سخنان صریح رهبری درباره «فریضه» بودن پرداخت مالیات و تاکید بر این موضوع به عنوان یکی از جلوه های اقتصاد مقاومتی شاهد انتشار اطلاعیه های معمول از جانب دستگاه هایی که به قاعده باید خود را مخاطب یا مشمول این فرمان می دیدند و می شناختند، نیستیم.

این در حالی است که برخی از این دستگاه ها و نهادها بیش از دیگران داعیه ولایتمداری دارند و مدام دیگران را سرزنش می کنند که به قدر کافی تبعیت نمی کنند و التزام ندارند و مثلا اگر مقام معظم رهبری سال آینده را به عنوان «اقتصاد مقاومتی» نام گذاری کنند بلافاصله بنرهای متعددی بر سر در ادارات و دفاتر خود به قصد ترویج این شعار نصب می کنند.

یا اگر سخن دیگری شنیده بودند که مجال تفسیر علیه رقیب سیاسی را به آنها می داد فروگذار نمی کردند. اکنون اما یک هفته پس از تصریح بدون قید استثنا بر فریضه بودن مالیات به قصد کاهش وابستگی به درآمد نفت و به مثابه نمود عینی و علنی اقتصاد مقاومتی از برخی آستان ها و بنیاد ها و قرار گاه ها و جامعه ها که در 36 سال گذشته یا مالیات نپرداخته اند یا اگر پرداخته اند اندک بوده یا به حساب آنها عودت داده شده است صدایی در حمایت و اطاعت نشنیده ایم و هنوز ندیده ایم تا لبیک بگویند و اعلام کنند آمادگی اجرا داریم یا رفع شبهه کنند که پیش از این نیز می پرداخته ایم یا قول دهند در تیرماه آینده اظهار نامه مالیاتی تسلیم می کنند.

از برخی سرمایه داران کلان که به انحای مختلف از پرداخت مالیات می گریزند انتظار نمی رفت و نمی رود که خود را معرفی کنند ولی از داعیه داران ولایت پذیری انتظار می رفت در اسرع وقت، لبیک بگویند و آمادگی خود را برای پرداخت مالیات اعلام کنند.
دقت کنید! رهبری واژه «فریضه» را به کار بردند که بار شرعی دارد و جای عذر و بهانه هم باقی نمی گذارد.

بهانه هایی که برای نپرداختن مالیات در این 36 سال رسما و غیر رسمی آورده شده اینهاست:

یکی این که کار انتفاعی نمی کنند. حال آن که بعضا بانک تاسیس کرده اند و از دریافت و پرداخت سود بانکی از وام گیرنده و به سپرده گذار ابایی ندارند و آن را شبهه ناک نمی دانند. اما نوبت به مالیات که می رسد بحث شبهه شرعی و مسبوق نبودن در فقه شیعی را به میان می آورند. اصناف کشور که مدام با پول سر و کار دارند بانک ندارند. 

بهانه دیگر اتکا به نذورات و نه تجارت است حال آن که سرمایه گذاری های آنان در امور تولیدی و تجاری اظهر من الشمس است و اگر به رغم انحصار زیان داده اند یا ناشی از مشکلات مدیریتی است یا می توانند در اظهار نامه ها قید کنند زیان داده اند تا از زیان دیده مالیات نگیرند.

نکته اصلی اما تاکید بر پرداخت مالیات به مثابه یک وظیفه و فریضه نیست. توجه دادن به این واقعیت است که چرا با سخنان رهبری گزینشی برخورد می کنند؟ چرا پای پول که به میان می آید دست و دل خیلی ها می لرزد؟

ماکیاولی می گوید:« آدمیان از خون پدرشان می گذرند چون ممکن است قاتل پدرشان را با گذر زمان مشمول عفو و بخشایش کنند اما از آنچه طلب دارند نمی گذرند و تا دریافت نکنند نمی بخشایند!»  در قبال پرداخت مالیات هم این مقاومت وجود دارد چون پای پول در میان است و اگر در کشورهای توسعه یافته مالیات بیشتری پرداخت می شود 5 سبب دارد:

نخست این که نهادهایی غیر پاسخ گو ندارند یا کمتر دارند و دستگاه مالیاتی سراغ همه می رود.

دوم این که نپرداختن مالیات یک نقطه ضعف اساسی در فعالیت های اجتماعی فرد است و رقیب رصد و افشا می کند و در نظام های حزبی بر روی این نقطه ضعف رقیب دست گذاشته می شود.

سوم از این رو که مردم واقعاً احساس می کنند در قبال پرداخت مالیات خدمات می گیرند و می دانند که آنچه گرفته می شود ، خرج خودشان می شود.

چهارم این که پلیس مالیاتی در برخی کشورها مانند ایتالیا به صورت رندوم و تصادفی بررسی می کند و نپرداختن یا فریب دادن دستگاه های مالیاتی جرم سنگینی به حساب می آید و شهروندان به این ریسک تن نمی دهند.

پنجم هم این که غالبا نفت ندارند!

اگر رهبری سخنی گفته بودند که هزینه ای یا مسوولیتی را متوجه دیگری می کرد آیا همین دستگاه ها بیانیه نمی دادند؟ حال چرا سکوت کرده اند و نمی گویند آمادگی داریم و با جان و دل پذیرا هستیم؟ در حالی که مالیات پرداختی آنها جای دوری هم نمی رود و به بودجه مملکت کمک می کند و خودشان مگر از همین بودجه برخوردار نیستند؟

 کوتاه سخن این که نوع مواجهه دستگاه ها و نهادهایی که تا کنون مالیات نپرداخته اند با انجام این فریضه محک مناسبی برای ارزیابی تقید به فرمان های رهبری است.

صدور اطلاعیه هم کافی نیست. جا دارد سال آینده بعد از پایان فرصت ارائه اظهارنامه های مالیاتی، وزارت اقتصاد و دارایی فهرستی از نهادهایی که لبیک گفته و این فریضه را به جا می آورند منتشر کند تا مشخص شود پای عمل که به میان می آید رفتارها چگونه است.