هنوز در مادربوردها از یک ساعت real time یا RTC استفاده می شود. این ساعت همیشه فعال است و خاموش یا روشن بودن رایانه تاثیری در عملکرد آن ندارد. RTC در واقع یک ساعت کوارتز است که شما هم روی مچتان می بندید. زمانی که کامپیوتر خاموش باشد این باتری نیروی مورد نیاز برای فعالیت ساعت را تامین می کند.

کی از بنیادی ترین سوالات تمام کسانی که حداقل یک بار مادربورد رایانه ها را از نزدیک دیده باشند آن است که باتری دایره ای شکل کوچکی که روی آن قرار گرفته به چه دردی می خورد؟ آیا این باتری مانند باتری های ماشین وظیفه آغاز فرآیند استارت زدن را به عهده دارد و در نتیجه باید دنبال دینام و دلکو هم بگردیم؟ یا اینکه وظیفه دیگری مانند روشن نگه داشتن چراغ ها را به آن سپرده اند؟ شاید هم یک جایی از مادربورد یک ساعت کوچک LED قرار دارد که زمان روشن بودن سیستم را نشان می دهد و باید دنبال آن گشت؟ به هر حال می توان با اطمینان گفت بیشتر از 90 درصد افرادی که اولین بار این باتری را دیده اند سوالاتی مانند موارد بالا به ذهنشان رسیده. اما واقعا این باتری کوچک که به خاطر اندازه اش به نظر می رسد خودش را هم به زور فعال نگه دارد در یک مادربورد که به منبع تغذیه متصل است به چه کار می آید؟ برای آگاهی از این نکته در ادامه با ما همراه باشید.

باتری روی مادربورد به چه دردی میخورد؟

برای سر در آوردن از شرح وظایف این قطعه مجهول اول باید با چند اصطلاح آشنا شویم. مورد اول BIOS (همان بایوس) است. هر کامپیوتری دارای یک سیستم ورودی / خروجی ساده است که با نام بایوس شناخته می شود. البته کامپیوترهای جدید دارای یکfirmware به نام UEFI هستند که جایگزین بایوس شده اما در واقع همان کار را انجام می دهد. بایوس روی چیپی در مادربورد ذخیره می شود. زمانی که کامپیوتر بوت می شود بایوس هم آغاز به کار می کند و سخت افزارها را راه اندازی می نماید. سپس کنترل به بوت لودر ها سپرده می شود که روی دیوایس ها و معمولا هارد درایو قرار گرفته است و این بوت لودر سیستم عامل را راه اندازی می کند. بایوس مسئولیت وظایف سطح پایین را در سیستم بر عهده دارد و همان طور که می دانید می توانید در زمان بوت شدن دستگاه وارد تنظیمات بایوس شوید. در این بخش می توانید برای مثال CPU دستگاه را اوورکلاک کنید. همچنین دیگر تنظیماتی مانند ترتیب بوت شدن دستگاه هم از همین طریق قابل دسترسی هستند.

اصطلاح بعدی CMOS است. CMOS مخفف عبارت complementary metal oxide semiconductor یا نیمه رسانای اکسید فلزی مکمل است. در گذشته تنظیمات بایوس در حافظه CMOS ذخیره می شدند که در زمانی که کامپیوتر خاموش بود توسط یک باتری نیروی خود را تامین می کرد. باتری از این نظر ضروری بود که اگر جریان قطع می شد تنظیمات هم پاک می شدند و از این نظر درست مانند حافظه RAM است. در حال حاضر در رایانه های مدرن از حافظه رم CMOS استفاده نمی کنند و تنظیمات بایوس را در یک حافظه غیر فرار ذخیره می کنند.

حالا این سوال به ذهن می رسد که با وجود حافظه های غیر فراری که به باتری نیاز ندارند پس باتری به چه دردی می خورد؟ پاسخ بسیار ساده است. هنوز در مادربوردها از یک ساعت real time یا RTC استفاده می شود. این ساعت همیشه فعال است و خاموش یا روشن بودن رایانه تاثیری در عملکرد آن ندارد. RTC در واقع یک ساعت کوارتز است که شما هم روی مچتان می بندید. زمانی که کامپیوتر خاموش باشد این باتری نیروی مورد نیاز برای فعالیت ساعت را تامین می کند. این باتری هم مثل هر باتری دیگری طول عمری دارد و هر چقدر سیستم شما بیشتر روشن باشد طول عمر آن هم بیشتر خواهد شد. اما به هر حال زمانی می رسد که دیگر توانی در آن باقی نمانده و آن وقت است که در زمان بوت شدن سیستم با پیامی مانند CMOS Battery Failure مواجه خواهید شد. اگر هم رایانه شما جدیدتر باشد و اطلاعات بایوس در حافظه های غیر فرار ذخیره شود سیستم بدون مشکل بوت خواهد شد اما تنظیمات زمان آن به هم خواهد خورد.

منبع: سخت افزار