اخیرا گروهی 32 نفره از دانشمندان 23 کشور جهان در کارگاهی در ایتالیا گرد هم آمدند که یکی از پیام های آن، ضرورت ارتباط موثرتر دانش با سیاست در بررسی های مربوط به اهداف جهانی بود.

نهادها و شخصیت های علمی جهان در ایجاد پویایی منجر به تصویب سند اهداف توسعه پایدار نقش موثری داشتند، اما آنها در تحقق اهداف یاد شده نیز می توانند مشارکت داشته باشند.

مجموعه تعهدات بین المللی امسال همچون توافق چارچوب سندای برای کاهش خطر بلایا، کنفرانس طرف های سازمان ملل درباره تغییر آب و هوا در پاریس و بیانیه رهبران در آخرین اجلاس جی 7 درباره توقف تدریجی استفاده از سوخت های فسیلی تا پایان قرن حاضر، می تواند وضعیت جهان را در 15 سال اینده شکل دهد.

در سال 2015، دستور کار توسعه پایدار در صدر دستورالعمل های بین المللی و ملی قرار دارد که فرصتی مغتنم به شمار می آید. محوریت این دستور کار 'اهداف توسعه پایدار' SDGs است که سند آن ماه گذشته به طور رسمی در سازمان ملل تصویب شد. اهداف توسعه پایدار نقشه ی راهی مثبت و الهام بخش را برای رسیدن به جامعه ای سالم و پایدار ارائه می کند و مقابله هماهنگ با طیفی گسترده از موضوعات اجتماعی (از جمله فقر، سلامت، آموزش، جنسیت و نابرابری) و موضوعات محیط زیستی و منابع (شامل آب، غذا و امنیت انرژی) را مد نظر دارد.

با این حال شناسایی راه های تحقق این اهداف بلندپروازانه، کار بیشتری می طلبد.

بی تردید تعامل جوامع علمی در امر اطلاع رسانی درباره طراحی و نظارت بر اهداف توسعه پایدار و نیز ارائه راه حل های فنی و اجتماعی یک ضرورت است. این جوامع همچنین باید برای اجرای این راه حل ها بکوشند. به عبارت دیگر، نقش آنها باید فراتر از ارائه توصیه های علمی مناسب باشد و این کار از طریق یافتن راه هایی صورت می گیرد که براساس آن، دانشمندان بتوانند با سیاستگذاران و سایر ذینفعان در چارچوب بندی مشترک مشکلات، تولید دانش جدید و اطمینان از مرتبط بودن آن دانش با حوزه های مد نظر، همکاری کنند.

در این راستا، لازم است که حوزه علوم نوین، اهداف را از سطح جهانی انتزاعی آن به سطح ملی برگردانند و پیاده سازی کنند. .

گرچه اهداف کلانی همچون 'پایان فقر در همه جا' و 'تشویق جوامع صلح آمیز و فراگیر' تحسین برانگیز هستند، اما لازم است که این اهداف اصطلاحا در متن قرار گیرند. به عبارت دیگر، معنی و مفهوم اهداف یاد شده در رابطه با آدیس آبابا، لاپاز و یا داکا متفاوت از لندن و یا نیویورک است.

بنا بر این، برای تعیین اقدامات مقتضی در هر شهر و منطقه، به توصیه های علمی برای کمک به مسیرهای تحقق اهداف مورد نظر و تعیین راه حل های موثق نیاز است.

اهمیت دیگر برگردان اهداف از سطح جهانی آن به ملی در این است که اطمینان لازم از انسجام سیاست ها به گونه ای که اهداف جهانی همسو و منطبق با اهداف و سیاست های ملی موجود باشند، حاصل می شود.

در همین حال، لازم است اهداف توسعه پایدار به دستورالعمل های کاربردی تبدیل شوند، ضرورتی که بار دیگر مشارکت قوی جامعه علمی کشورها را می طلبد.

از سوی دیگر، امکان تقابل میان برخی از 17 هدف توسعه پایدار وجود دارد. برای مثال ممکن است بین تلاش همزمان برای دستیابی به امنیت غذایی برای پایان دادن به گرسنگی (هدف 2) ، حمایت از منابع آبی (هدف 6) ، توقف خسارت های وارد شده به تنوع زیستی(هدف 15) و رسیدگی به تغییر وضعیت آب و هوا (هدف 13) تنش هایی ایجاد شود. در این زمینه هم جامعه علمی کشورها باید نقشی محوری در شناسایی منافع متقابلی ایفا کند که می تواند موجب تسریع پیشرفت شود.

شفافیت نیز یک مولفه ضروری است. ارائه توصیه به سیاستگذاران در خصوص اجرایی کردن اهداف توسعه پایدار نقشی محوری برای جوامع علمی است. با این حال، راه های متعددی برای نقش آفرینی شخصیت ها و نهادهای علمی وجود دارد که داور علمی، هوادار موضوعی و یا میانجی صادق در سیاستگذاری از آن جمله است. دانشمندان باید در مورد نقش خود در فرآیند سیاستگذاری آگاه و در برابر مجادلات سیاسی گریزناپذیر آتی زیرک باشند.

دانشمندان همچنین می توانند در گفت و گوهای جاری در جوامع درباره اهداف توسعه پایدار مشارکت کنند. مسیر منتهی به تحقق این اهداف، پیچیده و مبهم و سرشار از اخبار خوب و بد خواهد بود، به گونه ای که اطلاع رسانی عمومی درباره نتیجه فنی، چه بسا دشوار شود. جامعه علمی باید از آگاهی عموم مردم از اهداف توسعه پایدار و پیاده سازی انها در طول زمان حمایت کنند و مردم و جامعه مدنی را به سمت تعامل مستقیم در این مقوله سوق دهند.

جوامع علمی به ایجاد پویایی مورد نیاز برای توسعه پایدار و اهداف توسعه پایدار کمک کرده اند. در حال حاضر، دانشمندان با برقراری ارتباط به موقع و منطقی میان وضعیت موجود و سیاستگذاران می توانند در امر تحقق اهداف توسعه پایدار نیز مشارکت کنند. هر گونه شکست و یا موفقیت اهداف توسعه پایدار تنها به عملکرد سیاستمداران مربوط نمی شود بلکه دانشمندان نیز در این مسوولیت و سهم دارند.

منبع: ایرنا

تماشاخانه