عصرایران؛ محمد مهدی حیدرپور - هنگامی که درباره آلودگی هوا هشدار داده می شود، اغلب درباره آسیبی که می تواند به ریه ها و سلامت بدن هنگام تنفس آن وارد شود، فکر می کنیم. اما شواهد رو به افزایشی وجود دارند که از جذب مستقیم برخی آلاینده ها شامل گروهی از مواد شیمیایی به نام فتالات توسط پوست حکایت دارند. در همین راستا، میزان جذب فتالات هایی خاص از طریق پوست با تنفس قابل مقایسه است.
به گزارش "گروه علم و فناوری" عصرایران، فتالات ها در هر چیزی یافت می شوند و در زندگی مدرن امروز فراوانی آنها بسیار است. فتالات ها که به عنوان "نرم کننده" (Plasticizer) نیز شناخته می شوند اغلب برای انعطاف پذیری، شفافیت و دوام بیشتر به پلاستیک ها اضافه می شوند و از رایجترین نرم کننده های مورد استفاده در جهان هستند. با این وجود، این مواد به راحتی از محصولاتی که به آنها اضافه شده اند، آزاد می شوند و به محیط زیست نفوذ می کنند. آنها در هوایی که تنفس می کنیم و به ویژه غذایی که می خوریم، وجود دارند.
اگرچه سازمان غذا و داروی آمریکا این که فتالات ها بر سلامت بدن انسان اثری دارند را نامشخص عنوان کرده و سطوح کشف شده از آن در انسان بسیار کمتر از حدی بوده که نگران کننده باشد، اما برخی مطالعات دریافته اند فتالات هایی مشخص با دامنه ای از وضعیت سلامت مانند مشکلات تنفسی و دیابت در ارتباط هستند. تا پیش از این، برخی مطالعات به احتمال جذب مستقیم فتالات ها به صورت مستقیم از طریق پوست اشاره داشتند و طی مطالعه جدید پژوهشگران بر دو نامزد اصلی یعنی دی اتیل فتالات (DEP) و دی(ان-بوتیل) فتالات (DnBP) متمرکز شدند.
پژوهشگران با انتخاب شش مرد سالم آنها را در اتاقی با غلظت هوای افزایش یافته DEP و DnBP به مدت شش ساعت قرار دادند در شرایطی که تنها شرت به تن داشتند. برای تمایز بین جذب از طریق پوست و از طریق تنفس آنها آزمایش را دو بار انجام دادند که یک بار با پوشش تنفسی که از تنفس هوای آلوده جلوگیری می کرد و یک بار بدون آن بود. برای محدود کردن اثر فتالات ها به طور طبیعی در محیط شرکت کنندگان دارای رژیم غذایی مشخصی بوده و از مواد آرایشی و بداشتی مانند شامپو و دئودورانت پیش از آزمایش استفاده نکرده بودند.
پژوهشگران دریافتند جذب DEP از طریق پوست در واقع بیشتر از تنفس بوده است و 80 درصد مقدار مشاهده شده از تنفس DnBP بوده است. این نتایج نشان می دهد جذب برخی آلاینده های هوای خاص می تواند از طریق پوست که بزرگترین اندام بدن ما محسوب می شود، صورت بگیرد. اما با توجه به تعداد اندک افراد مورد آزمایش و این که آنها چیزی جز شرت به تن نداشته اند باید پژوهش های بیشتری در این زمینه صورت بگیرد.
اگرچه مردم ممکن نیست با غلظت افزایش یافته فتالات که شرکت کنندگان در این مطالعه آن را تجربه کردند، مواجه شوند اما نتایج به دست آمده نشان می دهد در شرایطی که ارزیابی ها درباره ضرر آلودگی هوا تنها بر اثر آلاینده های تنفس شده تکیه دارند، این گونه ارزیابی شاید جامع و کافی نباشد.
برای خواندن مطالب بیشتر در زمینه علم و فناوری به اینجا مراجعه کنید.