واقعیت این است که جنگ های سایبری در حال وارد شدن به فاز جدیدی هستند. اگر تا پیش از این، هک شدن وب سایت های دولتی یا سرقت اطلاعات مهمترین نوع عملیات سایبری بوده است، اکنون پای مجاز به واقعیتی که در آن زندگی می کنیم باز شده و اولین خاموشی تاریخ که چندی پیش توسط یک بدافزار رقم خورده است، حاکی از دامنه دار شدن و اساسی شدن تهدیدات سایبری برای ساحت انسانی است.

متأسفانه جریانات به سمتی می رود که با توجه به افزایش حجم اخبار و گزارش های پیرامون حملات مختلف سایبری در سراسر دنیا به تدریج این دست از اخبار و مسائل اهمیت و حساسیت خود را از دست می دهند؛ اما واقعیت این است که حملات سایبری و جنگ های شبکه ای تا آن حد که لازم است جدی تلقی نمی شوند و این موضوع در مورد کاربران ایرانی بیشتر صدق می کند.

هکرها از آنچه در اینترنت می‌بینید به شما نزدیکترند!

این موضوع به لحاظ ماهیت تقریبا برای هیچ کس جای بحث و جدل ندارد. تهدیدات در فضای سایبری اگر زمانی به عنوان یک استثنا تلقی می شد، امروز به یک قاعده درآمده و امنیت کمیاب شده است. جنگ تغییر چهره داده و به زودی مفاهیم انسانی که تا همین جا نیز تا حد زیادی تحت تأثیر وب و فضای مجازی باز تعریف شده اند، در برخورد با یک هستی شناسی جدید به کلی متحول خواهند شد.

ایران البته کشوری است که با توجه به تجربیات خود در حملات سایبری از جمله تهدید به وسیله ویروس استاکس نت و دوکو، گویا اکنون از شهرتی خاص در کل دنیا در جنگ سایبری برخوردار است. اغلب شرکت های آمریکایی و غربی حملات سایبری و تلاش برای هک شدن زیرساخت های اقتصادی را به هکرهای ایرانی نسبت می دهند و این موضوع صرف نظر از درستی و نادرستی آن، نشان از آن دارد که ایران در حوزه سایبری و جنگ های شبکه ای به عنوان یک بازیگر جدی تلقی می شود.

اما واقعیت این است که جنگ های سایبری در حال وارد شدن به فاز جدیدی هستند. اگر تا پیش از این، هک شدن وب سایت های دولتی یا سرقت اطلاعات مهمترین نوع عملیات سایبری بوده است، اکنون پای مجاز به واقعیتی که در آن زندگی می کنیم باز شده و اولین خاموشی تاریخ که چندی پیش توسط یک بدافزار رقم خورده است، حاکی از دامنه دار شدن و اساسی شدن تهدیدات سایبری برای ساحت انسانی است.

بر این اساس که برای اولین بار در تاریخ، هکرها با استفاده از عملیات پیچیده و یک بد افزار، موفق شدند یک قطعی برق سراسری را در کشور اوکراین و در ناحیه ایوانو فرانکیوسک، رقم بزنند. این ماجرا که در روز 23 دسامبر رخ داده بود، اکنون مشخص شده است که توسط یک گروه هکری صورت گرفته و وزیر انرژی اوکراین تأیید کرده، این قطعی برق که منجر به خاموشی نیمی از خانه های این ناحیه یک شب قبل از کریسمس شده، ناشی از یک حمله سایبری بوده است.

این حمله سایبری را شرکت امنیتی ESET گزارش داده و آن را مربوط به بد افزاری می داند که نام آن را BlackEnergy گذاشته اند. برای خواندن گزارش کامل این ماجرا در «آی تابناک» می توانید به اینجا مراجعه کنید.

محققان امنیت بین الملل از چندی پیش متوجه تغییر جهت و تغییر ماهیت جنگ در دوران وب و شبکه شده و در مورد آن هشدارهای اساسی داده بودند. این گونه اتفاقات و اتفاقات مشابهی که دیگر اکنون تنها در تئوری مطرح نیستند، بلکه احتمال عملیاتی شدن آنها در واقعیت بیش از همیشه وجود دارد، گواهی بر آن است که مرزهای بین واقعیت و مجاز در تعریفی خاص از بین می رود و یک هکر می تواند از آن سوی دنیا از مسیر کدها و کابل ها و احتمالا با در اختیار گرفتن سیستم کنترل یک فرودگاه فاجعه ای واقعی را رقم بزند.

ماجرای اوکراین به روس ها نسبت داده شده، ولی هیچ کس در این مورد شکی ندارد که اکنون تمامی قدرت های بزرگ و همه کشورهایی که در این زمینه از تخصص و تجربه برخوردارند، در همین مسیر قدم برمی دارند. قدرت و موازنه قوا تا چند صباحی دیگر به شکل کلی در فضای مجازی موضوعیت می یابد و از هم اکنون نیز پیش زمینه های این مسأله رقم خورده است.

موضوع مهم در این میان این است که آسیب این قدرت آزمایی و قدرت نمایی در نهایت متوجه افراد و موجودیت های انسانی است. بخش مهمی از این نبردها و پیامدهای آن چون در سطوح دولتی رقم می خورد از کنترل افراد خارج است؛ اما بخشی دیگر هنوز در اختیار آنهاست. واقعیت این است که هر یک از رایانه های موجود در یک کشور در زمان حملات سایبری می تواند به عنوان یک سرباز برای دشمن عمل کند و از این جهت حفظ امنیت و هشیاری کامل در برابر تهدیدات سایبری، موضوعی اساسی است که مسئولان ایرانی باید به شدت بر آن تأکید کنند، زیرا کشور ما از اولین قربانیان حملات سایبری بوده است.

خوشبختانه آن گونه که بیان شد، ایران در مدیریت جنگ های سایبری اکنون حرف های زیادی برای گفتن دارد و حداقل در سطح بین المللی به عنوان یک بازیگر سایبری مطرح به ایران نگاه می شود که این موضوع قطعا ناشی از داشتن نیروهای کارآزموده و توانمند در این زمینه است؛ اما دفاع سایبری باید به همین اندازه تمرکز و دقت نظر داشته باشد و زمینه آن باید از کاربران ایرانی آغاز شود.

آموزش و هشدارهای امنیتی مهمترین مسأله در این میان است که متأسفانه تقریبا هیچ یک از نهادهای دولتی و حاکمیتی آن گونه که باید در این زمینه اقدام مناسب ندارند. جالب آنکه نهادهایی مانند مرکز ماهر که به عنوان متولی دولتی این بخش مطرح شده است نیز در کار مداخلاتی از جانب سایر نهادها مشاهده می کند که این امر ناشی از عدم تعریف صحیح حوزه امنیت سایبری در کشور و متولیان آن است.

واقعیت آن است که هکرها این روزها نزدیکتر از آنچه تصور می شود، هستند. چه این هکرها نیروهای منسجم دولت های دیگر باشند یا مجرمان سایبری که به دنبال پول و سوای اطلاعات اند، امنیت کاربران و دفاع منسجم سایبری آن چیزی است که باید مد نظر قرار گیرد و اگر بیش از این در این زمینه تعلل شود، جبران مافات آن با توجه به سرعت رشد تکنولوژیک بسیار دشوار و تبعات آن بسیار سنگین خواهد بود.

منبع: تابناک

تماشاخانه