فوتبال، بازی است؛ نه امری مقدس یا معنوی

عصرایران؛ احسان محمدی – کاغذهای رنگی رها شده در ورزشگاه غدیر اهواز را باد با خود برد، پرسپولیسی ها هم اشک‌هایشان را پاک کردند و آبی‌ها هم به فکر فینال جام حذفی هستند.

اما کتاب هزار و یک شب لیگ فوتبال ایران برای ورق زدن داستان های تازه ای دارد. از آن جمله حرف های فرهاد کاظمی سرمربی سیاه جامگان پس از پیروزی در دیدار فینال‌گونه مقابل ملوان و ماندن در لیگ برتر.

کاظمی که از جمله مربیان با سابقه فوتبال ایران به شمار می‌آید بعد از بازی گفت: «فقط این تیم رو خدا نگه داشت و بس. فقط امام رضا. این لطفی که شامل حال ما شد با پتانسیل مشکلاتی که ما داشتیم نشان‌گر آن بود که فقط باید خدا عنایت می‌کرد و خدا عنایت کرد. غیر از این؛ تاکتیک، تعویض اینا همه اش الکیه!»

نوشتن در این مورد کار آسانی نیست. دست و دل آدم می‌لرزد. احترام به عقیده دیگران چیزی است که در عالم روزنامه‌نگاری مدام توصیه می شود اما آیا واقعاً « تاکتیک، تعویض اینا همه اش الکیه!».

 مشابه این حرف ها را حسین فرکی پس از قهرمانی با فولاد و سپاهان زد و تقریباً تمام مربیان و بازیکنان ایرانی بعد از هر پیروزی از «عنایت خداوند» و «لطف ویژه»  به خودشان و تیم‌شان یاد می کنند.حس مورد توجه بودن و علاقه به اهل بیت البته خیلی پسندیده است اما تصور انحصاری بودن لطف و شامل دیگران نبودن تقلیل امر آسمانی به بازی های زمینی است.

 امیر قلعه نویی معمولاً می گوید « اون بالایی» و علی دایی هم ارادتش را به بزرگواری دیگر بیان می کند. بعضی از بازیکنان مثل مهدی رجب زاده و مهدی سیدصالحی هم زیر لباس ورزشی شان نام یکی از معصومین را درج می کنند و پس از گلزنی رو به دوربین ها نشان می دهند. (اگر به نشان تبلیغ و کاری فرهنگی باشد پسندیده است اما القای این که صاحب آن نام فقط به او نظر دارند و به همکیشان تیم رقیب نه درست نیست).

این اتفاق البته نمونه خارجی هم دارد. نه با مقدسات ما که بر پایه باورهای خودشان. لحظه ای که پیر لوئیجی کولینا سوت پایان فینال جام جهانی 2002 بین آلمان و برزیل را زد، مارکوس دروازه بان طلایی پوشان به جای دویدن و شادی کردن روی خط دروازه زانو زد و مشغول دعا خواندن شد.

کاکا، لوسیو و جونینیو پائولیستا در میانه زمین دست های هم را گرفتند، سجده کردند و برای دقایق طولانی دعا خواندند. آنها به همراه چند بازیکن دیگر برزیل پیراهن های سفیدی پوشیدند که رویش نوشته بود: من عاشق مسیح هستم. من به مسیح تعلق دارم و ... با همین لباس ها هم جام قهرمانی را بالای سر بردند.

بسیاری از بازیکنان فوتبال دنیا با صلیب کشیدن وارد زمین می شوند، دعا می خوانند یا مثل لیونل مسی بعد از هر بار گلزنی به آسمان نگاه می کنند، و با انگشت به خدایی که می پرستند حرف می زنند. اما بعید است کسی از آنها بگوید « تاکتیک و تعویض همه اش الکیه»!

اما آیا اینکه سیاه جامگان چون در مشهد مقدس واقع شده مصونیت خاص دارد و گفتن اینکه «امام رضا(ع)  به تیم ما عنایت ویژه دارد»  درست است؟
 
آیا بیم ندارند با این گونه حرف ها آن کودک شمالی هوادار ملوان که عاشق قوی سفید است و تیمش  به دسته دو سقوط کرده و قلب کوچکش مچاله شده بعد از شنیدن این حرف در خلوتش تصور کند امام رضا(ع) به تیم او عنایت ویژه نداشته و نتواند تحلیل کند که اینها فقط بازی است و در یک بازی خداوند دخالت نمی کند؟

اگر این قضاوت ها درست باشد باید تیم های عراقی همیشه فاتح تمام مسابقات شوند چون بسیاری از حرمین شریفین در این کشور واقع شده اند. اما شاهد هستیم که حتی در جوار این مکان های مقدس هم دست های پلیدی بمب کار می گذارند و عملیات انتحاری می کنند و جان های عزیزی را می ستانند و همجواری مصونیت نمی آورد. مگر غیر از این است که سال گذشته صدها زائر کعبه به دردناک ترین شیوه جان دادند. چه اصراری داریم یک بازی فوتبال را این همه به مسائل معنوی گره بزنیم؟

از سوی دیگر مگر بازیکنان تیم مقابل اعتقاد و ایمان و ارادت قلبی ندارند؟ چه کسی این «ارادت ویژه و توجه خاص» یک معصوم را به یک تیم فوتبال اندازه گرفته است که نسبت به یک تیم کم و نسبت به تیم دیگر زیاد است  که باعث می شود یک توپ به تیر بخورد و توپ دیگر به دروازه بغلتد؟ یکی پیروز شود و دیگری شکست بخورد.

توکل و توسل امری پسندیده است. اینکه آدم در هر لحظه از زندگی اش دلش را به ریسمانی آسمانی گره بزند حتماً گام های او را استوارتر می کند. اما چه اصراری داریم فوتبال که یک «بازی» است را تا این اندازه آسمانی کنیم؟

 اجازه بدهیم بازیکنان به توپ لگد بزنند و اتفاقاً «تاکتیک و تعویض» موثر باشد، آن وقت در کنار این «حرکت» حتماً «برکت» از راه می رسد. همان طور که برای بارسلونا، رئال مادرید، بایرن مونیخ، یونتوس، آرسنال و تیم های بی همتا دنیا از راه می رسد...