چگونه با احساس عذاب وجدان خود کنار بیاییم؟

غلبه بر احساس عذاب وجدان

هر کس ممکن است در مقاطع مختلف زندگی احساس گناه کند. این حس درونی که "عذاب وجدان” نیز نام دارد از احساس مسئولیت نسبت به عملی اشتباه نشأت گرفته و ذهن فرد را به خود درگیر می‌کند. به عنوان مثال، عمل زیان رساندن به فردی دیگر ممکن است وجدان را به درد آورد.

عذاب وجدان باعث ایجاد تنش‌های شدید، چه از لحاظ فیزیکی و یا روانی در انسان می‌شود. یک روانشناس در این خصوص می‌گوید: «فشار روحی ناشی از عذاب وجدان می‌تواند آسیب جدی به قلب، مغز و حتی سیستم دفاعی بدن وارد کند».

از طرفی، عذاب وجدان همیشه یک حس منفی محسوب نمی‌شود و در شرایطی ممکن است باعث تقویت حس همدردی و تغییر رفتارهای نامناسب شود.

روانشناسان به طور کلی معتقدند افراد نباید بابت انجام کارهای زیر احساس گناه کنند:

1.خلوت کردن با خود
دوستان معمولاً انتظار دارند که روزهای آخر هفته را با آنان سپری کنید. حال، ممکن است شما تمایل داشته باشید آخر هفته را در تنهایی به سر برده و با خود خلوت کنید. در چنین شرایطی بهتر است همین کار را انجام دهید.
دانشمندان می‌گویند: خلوت کردن با خود باعث افزایش صبر و حوصله، تقویت اعتماد بنفس و ایجاد افکار مثبت می‌شود که این موارد لازمه برقراری ارتباط صمیمانه با دیگران محسوب می‌شوند.

2.گفتن "نه”
یک روانشناس می‌گوید: توانایی گفتن "نه” به طور صادقانه به این معناست که فرد می‌تواند به طور صادقانه از واژه "آره” نیز استفاده کند. علاوه بر آن، صادقانه صحبت کردن باعث جلب اعتماد اطرافیان می‌شود.

3.صداقت به خرج دادن
صداقت به معنای گفتن جملات صرفاً منفی نیست. هیچگاه از گفتن حقیقت عذاب وجدان نداشته باشید. حقایق را باید به طور "کامل” بیان کرد؛ به این مفهوم که هنگام انتقاد کردن از دیگران باید علاوه بر نقاط ضعف به نقاط مثبت نیز اشاره کرد.

4.تعیین حد و مرز در روابط
تعیین چارچوب و خطوط قرمز هنگام برقراری ارتباط با دیگران (به خصوص افرادی که برایمان مهم هستند) کار صحیح و منطقی به شمار می‌آید. روانشناسان رعایت حقوق شخصی و خلوت همسر را عنصری مهم از رابطه زناشویی می‌دانند.
در واقع زمانی که حد و حدود یک رابطه عاطفی گنگ و نامعلوم باشد، هیچ پیشرفتی در آن ایجاد نمی‌شود.

5.سوال کردن از دیگران
سوال کردن و پرسش از دیگران بخش مهمی از فرآیند یادگیری است و فرد نباید از انجام آن خجل شود. پرسش از دیگران باعث می‌شود فرد از سردرگمی، بلاتکلیفی و سوءتفاهم رهایی یابد.

6.خداحافظی از شبکه‌های اجتماعی
اگر در نظر دارید برای مدتی شبکه‌های مجازی را ترک کنید، تصمیم بدی نگرفته‌اید، چرا که محققان دانشکده پزشکی پیتسبرگ متوجه ارتباط معناداری بین افراط در استفاده از شبکه‌های اجتماعی و افسردگی کاربران شده‌اند.

7.در نقش "خود” ظاهر شدن
هیچگاه از اینکه نقش بازی نمی‌کنید و خودتان هستید، احساس گناه نکنید. در عوض کمال بهره را از ویژگی‌های منحصربفرد خودتان ببرید و اجازه ندهید نظرات دیگران روی رفتارتان تاثیر بگذارد.
به کسانی که شما را مورد انتقاد قرار می‌دهند احترام بگذارید، از آنان یاد بگیرید، اما تحت تاثیر صحبت‌های آنان قرار نگیرید و ویژگی‌های فردی خود را زیر سوال نبرید.

8.خوردن غذاهای لذیذ
همه غذای خوشمزه را دوست دارند. پس از خوردن یک غذای خوشمزه، صرف نظر از آسیب‌هایی که آن غذا ممکن است به بدنتان وارد کند، نباید احساس گناه کنید. تحقیقات اخیر نشان می‌دهد احساس گناه پس از خوردن غذاهای خوشمزه باعث می‌شود که فرد در نهایت تصمیمات اشتباه‌تری در خصوص امور تغذیه خود بگیرد.

دکتر سلام