معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری استان تهران می‌گوید: شرکت توسعه فضاهای فرهنگی تهران برخلاف قول و قرارهایی که دو سال پیش و در زمان خرید خانه «سیمین و جلال» برای دعوت از میراث‌فرهنگی در روند مرمت این خانه‌ی تاریخی داده بود، بدقولی کرده است.

اوایل فروردین ۹۳ بود که ویکتوریا دانشور - خواهر سیمین دانشور - ، خانه‌ی خواهرش را به شهرداری فروخت تا بنابر اعلام، به «خانه‌ی ادبیات» تبدیل شود و در نخستین اقدام نیز این خانه توسط شهرداری تخلیه شد و همه‌ی اشیاء و وسایل سیمین و جلال در یکی از اتاق‌های معاونت فرهنگی و اجتماعی شهرداری منطقه‌ی یک تهران جا خوش کردند، تا در کمترین زمان ممکن به خانه‌ی خود برگردانده شوند، حتی کارشناسان این شرکت اعلام کردند با انجام مستندنگاری کامل در این خانه، پس از پایان کار وسایل به طور کامل در جای قبلی قرار داده می‌شوند.

به گزارش ایسنا، این در حالی است که با گذشت بیش از دو سال، نه تنها هنوز آثار به جای خود بازنگشته‌اند، که به نظر می‌رسد مرمت‌ها در این خانه‌ی تاریخی آنطور که باید براساس اصول و ضوابط میراث فرهنگی جلو نمی‌رود و از سوی دیگر، کار در این خانه تاریخی باعث کشف سازه‌ی جدید «آب‌انبار» در زیر آشپزخانه شده است، اما در این شرایط نیز میراث فرهنگی از این سازه‌ی به دست آمده هیچ اطلاعی نداشت.

مرمت‌ها در خانه سیمین و جلال بدون نظارت میراث‌فرهنگی است

سپیده سیروس‌نیا، معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری استان تهران در این زمینه به خبرنگار ایسنا می‌گوید: متاسفانه مسئولان این شرکت وابسته به شهرداری تهران، اداره کل میراث فرهنگی استان تهران را در جریان جلسات، مرمت‌ها و اتفاقات رخ داده در این خانه‌ی تاریخی قرار نمی‌دهند، در حالی که براساس صحبت‌های اولیه پس از تملک خانه، آن‌ها موظف بودند زمان برگزاری جلسات را به ما اعلام کنند تا ناظر و یک نماینده از این اداره کل نیز در خانه‌ی در دست مرمت حضور داشته باشد،‌ اما هیچ مکاتبه‌ای در این زمینه با ما نشده است.

او با بیان این‌که سال گذشته نیز در مکاتباتی به شرکت توسعه فضاهای فرهنگی شهرداری تهران درباره‌ی حضور یک ناظر از میراث فرهنگی، نوع مرمت‌ها و دیگر موارد مکاتبه داشتیم، اما هیچ جوابی از ان‌ها نگرفتیم؛ می‌افزاید: براساس صحبت‌هایی که با رئیس نمایندگی میراث فرهنگی و گردشگری شمیرانات داشته‌ایم، قرار است مکاتباتی از سوی آن دفتر نمایندگی میراث‌فرهنگی به این شرکت انجام شود.

سیروس‌نیا تاکید می‌کند: روند مرمت خانه‌ی تاریخی «سیمین و جلال» در مکاتبات با این اداره مورد بررسی مجدد قرار می‌گیرد.

خانه «سیمین و جلال»؛ «خانه ادبیات» یا «پاتوق فرهنگی»

بازدید چند روز گذشته خبرنگاران از خانه‌ی تاریخی «سیمین و جلال» در محله‌ی دزاشیب تهران به دنبال بازدید احمد حکیمی‌پور، رئیس کمیته میراث فرهنگی شورای شهر تهران از روند مرمت خانه‌ی «سیمین و جلال» توسط شرکت توسعه فضاهای فرهنگی شهرداری تهران، اتفاق افتاد. بازدیدی که به نظر می‌رسد سبب خیر شد تا دفتر نمایندگی میراث فرهنگی شمیرانات نیز پس از دو سال از این بنا دیدن کند.

بنایی که گفته می‌شد قرار است به «خانه‌ی ادبیات» تبدیل شود، چون دو شخصیت کاملا فرهنگی در آن زندگی می‌کردند، اما حکیمی‌پور در زمان مرمت این خانه می‌گوید: بر اساس اطلاعات ارائه شده از سوی پیمانکار مرمت خانه سیمین و جلال که به عنوان یک «پاتوق فرهنگی» برای نویسندگان بدل می‌شود، تا چند ماه آینده و در نیمه اول سال آینده به پایان می‌رسد.

اگر مالکِ خانه «نیما یوشیج» هم قصد فروش بنا را داشته باشد...

وی همچنین درباره‌ی وضعیت خانه‌ی نیما یوشیج که چند قدم آن‌طرف‌تر از خانه‌ی «جلال و سیمین» و در ابتدای کوچه‌ی رهبری است، بیان می‌کند: خانه نیما یوشیج در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است، اما متاسفانه به دلیل اختلافی که میان ورثه وجود دارد، شهرداری نمی‌تواند در خصوص تملک این خانه اقدامی داشته باشد.

او با بیان اینکه متاسفانه زمانی‌که بحث تملک به میان می‌آید، سوداگران نیز وارد میدان می‌شوند، ادامه می‌دهد: خانواده نیما هیچ اعلام آمادگی برای مرمت و احیای خانه‌ی این شاعر بزرگ به شهرداری تهران نکرده‌اند و مطمئن باشید شهرداری می‌تواند با تملک و مرمت خانه نیما یوشیج که فقط ۱۰۰ قدم با خانه جلال و سیمین مسافت دارد، این منطقه را به «قطب داستانی و ادبیات کشور» تبدیل کند.

رئیس کمیته میراث فرهنگی شورای شهر تهران همچنین در ادامه ضمن بازدید از قسمت‌های مختلف خانه جلال و سیمین دانشور با بیان اینکه شهرداری تمام اسباب و وسایل این دو نویسنده بزرگ را در انبارهای مخصوص نگهداری می‌کند تا آسیبی به آنها نرسد گفت: این در حالیست که قبل از برداشتن وسایل و آغاز مرمت این خانه، از تمامی اسباب و نحوه چینش آنها عکس و فیلمبرداری صورت گرفته و پس از مرمت نیز مجددا این وسایل به مانند قبل بر سر جای خود قرار می‌گیرند.

خانه سیمین و جلال به چه تبدیل می‌شود؟

هادی مظفری، معاون برنامه‌ریزی شرکت توسعه فضای فرهنگی شهرداری تهران نیز در این بازدید نخست به ساخت این خانه در ۲۸ بهمن ماه سال ۱۳۳۱ توسط جلال آل احمد اشاره می‌کند و می‌گوید: اهمیت این بنا در این است که علاوه‌بر اینکه منزل دو نویسنده و روشنفکر معروف معاصر است، این خانه توسط جلال آل احمد ساخته شده است که در نامه‌هایی که میان سیمین و جلال رد و بدل شده است نیز موضوعاتی درباره نحوه ساخت این بنا به چشم می‌خورد.

وی با بیان این که با درگذشت سیمین دانشور این خانه توسط شهرداری تهران به مبلغ ۵ میلیارد تومان تملک شد، می‌افزاید: اما اختلاف بین این دو ورثه‌ی خانه باعث شد که به مدت یک سال کار مرمت مسکوت بماند، چون شهرداری تملک و مرمت این خانه را موکول به حل مسائل می‌کند و سرانجام سال ۹۳ شهرداری منطقه یک این خانه را تملک و برای مرمت در اختیار شرکت توسعه فضای فرهنگی قرار می‌دهد و این شرکت نیز پیمانکاری را به عنوان مشاور و مجری پروژه انتخاب می‌کند.

او با بیان اینکه پیشنهاد شده بود که این خانه به خانه ادبیات تغییر کاربری بدهد، تاکید می‌کند: واقعیت آن است که ما سعی داریم کمترین مداخله را در این خصوص داشته باشیم و اتاق‌های این خانه ظرفیت کافی برای برگزاری مراسمات را ندارد به همین دلیل پیشنهاد شده است که منزل سیمین و جلال به حالت اولیه برگشته و حیاط خانه به یک کافه کوچک یا چیزی شبیه آن تبدیل شود و نویسندگانی که می‌خواهند در این ساختمان که به نوعی به پاتوق فرهنگی بدل می‌شود با این فضا ارتباط برقرار کنند.

مظفری با بیان اینکه در زمینه مرمت و استحکام بخشی خانه سیمین و جلال کف و سقف این خانه مورد توجه قرار گرفت، ادامه می‌دهد: کف این خانه مرطوب بود و رطوبت به پی لطمه می‌زد و همچنین سقف این بنا نیز در معرض ریزش قرار داشت که باید هر چه زودتر برای آن فکری می‌شد که قطعا پس از پایان کارِ استحکام‌بخشی تمام وسایل به حالت قبل بازگردانده می‌شود، هر چند تلاش کردیم کمترین مداخله را در مرمت و احیای خانه سیمین و جلال داشته باشیم.

او با بیان اینکه از میان یادداشت‌های جلال که این خانه را ساخته بود متوجه شدیم که در زیر اتاق «خان بابا» که سرایدار این خانه بوده آب انباری وجود دارد، می‌گوید: این آب انبار که درش از آشپزخانه باز می‌شود تخلیه و به گالری تبدیل می‌شود.

یک و نیم میلیارد اعتبار برای پایان مرمت خانه لازم است

وی با بیان اینکه سعی کردیم که در مراحل مرمت به درختان خانه آسیبی نرسد گفت: همچنین گلخانه جلال نیز احیا خواهد شد چرا که در نظر داریم در مرمت حداقل تغییرات را ایجاد کنیم به گونه‌ای که حتی کلید و پریزها هم همان قبلی‌ها باقی می‌مانند.

او با بیان اینکه امیدواریم تا شش ماه دیگر مرمت خانه سیمین و جلال به اتمام برسد گفت: یک تا یک و نیم میلیارد تومان لازم است تا این مرمت به پایان برسد.