امین بنائی بابازاده
جوامع در طول تاریخ به واسطه روزنه های ایجاد شده برای جوانان تجربه های گوناگونی را از نوع و دامنه تاثیرگذاری این طیف در حوزه های اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی مشاهده کردند.
امروزه جوانان نسل حاضر ایران در دوران ویژه ای به عرصه فعالیت مدنی روی آوردند؛ عصری که سرآغاز بسیاری از پوست اندازی های اجتماعی در آینده ی این کشور لقب خواهد گرفت. تحولاتی که با تبدیل مفاهیم ایدئولوژیک و بنیادین صرف به یک برداشت و رفتار اجتماعی آغاز می شود. شرایطی که پیش از پیش جامعه را به ساماندهی امور جوانان و نقش آفرینی سازمان های مردم نهاد نیازمند می سازد تا در فضایی که موجی از افراط گرایی، تمامیت خواهی و انحصار طلبی را شاهد هستیم؛ این نهادها بتوانند مردم را با شناخت کامل از وضع موجود در برابر حملات مصون و آماده پذیرش شرایط جدید نمایند. در وضعیتی که حتی رئیس جمهور نیز در مقام رئیس قوه مجریه با موانع متعدد، از نگاه های تنگ نظرانه در امان نیست و شرایط شکل متفاوتی از مدیریت را می طلبد. انتظار می رود مدیران حوزه جوانان با درایت بیشتری در مسیر تحقق سیاست های دولت تدبیر قدم بردارند.
اگر بخواهیم موضوع جوانان ایران را کمی ریشه ای و فراتر از مسئله اشتغال، ازدواج و مسکن در قالب عملکرد دولت یازدهم ببینیم، به این مهم خواهیم رسید؛ که در بعد هستی شناسی افزایش میزان توجه به سرمایه های اجتماعی و ارتقاء سطح اعتماد جوانان به جامعه، دولت و نظام سیاسی در قالب ورود به عرصه مشاركت اجتماعی نظامند و کارکردگرا از دستاوردهای مهم دولت در عرصه جوانان به شمار می رود که اساس این امر روحیه و مهارت تعامل را در بین جوانان افزایش و جامعه پذیری آنها را تحکیم می بخشد. به شکلی که در برخی از مناطق کشور ما شاهد رشد ده برابری تعداد سمن های جوانان در طول چهار سال دولت یازدهم هستیم، این مسئله صرفا در یك اصل كمی خلاصه نمی شود. چرا که از منظر كیفی نیز شاهد تنوع موضوعی در حوزه فعالیت ها بوده كه نشان از توسعه دو وجهی در این عرصه دارد. همین امر زنجیره ای از تعاملات مدنی را شکل داده و بافتی را به وجود آورده که همگان با هر سلیقه ای مجال فعالیت پیدا کنند. رهاورد دوم دولت در حوزه جوانان در بعد ساختاری راه اندازی"مجمع ملی سازمان های مردم نهاد جوانان" است، امری که نشان از تدبیری عمیق و برنامه ریزی راهبردی در حوزه جوانان دارد؛ آینده ای روشن که می تواند به بلوغ اجتماعی جوانان کمک شایانی نماید.
از اینرو به تشریح ملزومات مجمع ملی سازمان های مردم نهاد جوانان می پردازیم. در گام نخست می توان آرمان مجمع را در ايجاد تغييرات مثبت اجتماعي، ترویج حس نوع دوستي و در یک کلام تقویت روح تعالی محور، کنشگر و مددرسان در میان جوانان تبیین کرد و سپس آنچه به عنوان بیانیه رسالت مجمع می تواند تعریف شود، نزديک کردن سازمان های مردم نهاد جوانان ایران برای فراهم ساختن فرصت هاي مناسب به منظور تبادل نظر و گفتگو در بستر احترام به يکديگر در عین پذیرش تفاوت در باورها و مشی ها را نهادينه کرده و با تمرینی برای ارتقاء آستانه مدارا یک حس مشترک ایجاد کند. تا موقعيت مطلوبي را جهت همکاري، همفکري و همياري سمن های جوانان برقرار سازد و به توسعه بيشتر، ارتقاء سطح آموزش، رفاه اجتماعي مطلوب و گسترش تعاملات و ارتباطات مدنی بیانديشد. آنچه بدیهی ست موضوعی که بیش از هر چیز متضمن بقاء و شرط تاثیرگذاری مجمع در سطوح استانی و ملی محسوب می شود؛ انسجام، منطق تشکیلاتی، شناخت دقیق الویت ها و در کل نوع عملکرد نمایندگان در کالبد وجود واحد است که مسئولین امر را نسبت به ماهیت و مطالبات آنها متقاعد می سازد. لذا برنامه ریزی مسئولین و عملکرد نمایندگان دولبه این شمشیر هستند.
الویت های مجمع در سال پیشرو
1.تبیین سازوکار لازم برای اداره دبیرخانه کشوری مجمع؛ نحوه اداره دبیرخانه مجمع باید به سمت مدیریت شورایی متشکل از شش نماینده مجمع و یک مسئول وزارتی حرکت کند تا به حل مسئله و شکاف موجود، تدوین آئین نامه و اساسنامه، تعریف مکانیسم لازم برای برگزاری اولین جلسه رسمی مجمع، توجیه دو سویه ادارات کل و نمایندگان مجامع استانی در خصوص ادامه روند فعالیت مجمع، همگرایی بین جوانان منتخب و سازمان های دولتی، سازماندهی طرح های ارائه شده توسط جوانان و در نهایت ابلاغ اعتبارنامه و ارسال نامه به استان ها جهت معرفی و حضور چهار عضو مجمع در ستاد ساماندهی جوانان بپردازد.
2.تاکید بر این اصل که رابطه تعامل مجمع ملی با مراکز دولتی باید در عین استقلال مجمع برقرار شود؛ که این امر زمینه را برای یارگیری و اعمال نظرهای خارج از منطق مسدود می سازد. در این بین آنچه متضمن استقلال مجمع به شمار می رود، تقویت نگاه نظارت محور سازمان های مردم جوانان در موضوعاتی مانند نظارت بر کیفیت اداره خانه جوانان، نحوه تخصیص اعتبارات وزارت به استان ها و بررسی روند حمایت از طرح هاست.
3.تقویت رویکرد صنفی و جایگاه نمایندگی مجمع که موجب ارتقاء سطح نگرش جامعه و دولت نسبت به سازمان های مردم نهاد در حوزه های تخصصی خود خواهد شد.
4.هویت بخشی به مجمع در سطح دولت و جامعه که مسیر باورپذیر کردن نقش سمن ها در جامعه و اعتماد سازی اجتماعی را به عهده دارد.
5.آماده سازی مقدمات برای تدوین سند جامع تحول در حوزه جوانان که در برگیرنده موضوعات آسیب های اجتماعی، حقوق شهروندی، محیط زیست و کار آفرینی به شکل کلی می باشد و با رویکرد ترویج نگاهی مدنی محور به مسئله اشتغال و ازدواج جوانان مطرح می گردد، بدین گونه که پایداری این دو امر را با تکیه بر مهارت ورزی و سازوکارهای تعامل اجتماعی در جهت تثبیت روند جامعه پذیری مبنای هدف خود قرار می دهد. که با توجه به پراکندگی موضوع فعالیت سمن ها و از سوی دیگر چند وجهی بودن مباحث اجتماعی نهادهای مردمی بهترین مرجع برای اجرای این سند به شمار می روند.
6.راه اندازی کمیته ویژه آموزش و تربیت نسل جوان در دو قالب آموزش فعالین تشکل های دانشجویی برای ورود به عرصه فعالیت های اجتماعی و آموزش نمایندگان مجمع در مقام 241 پیشگام جوان
7.پیگیری لازم جهت تخصیص اعتبار مالی مستقل و مجزا برای مجمع در سطح ملی و استان
8.فراهم کردن بستر لازم برای طراحی نظام یکپارچه در حوزه جوانان و تدبیر در خصوص تشکیل مجلس جوانان ایران با فرآیند برگزاری انتخابات مجمع دانشجویان و ترکیب آن با مجمع سازمان های مردم نهاد و نیز بخشی از مجلس دانش آموزی که در نهایت می تواند به تاسیس مجلس جوانان ایران و در گام چهارم با پیشنهاد ایران به تشکیل پارلمان جوانان آسیا منتهی شود.
9.جلوگیری از اقدامات شتاب زده و تنش زا؛ عملکرد مجمع باید به صورت گام به گام و برنامه ریزی شده باشد، این امر به ویژه در حوزه امور بین الملل و ارتباط با شبکه ي پارلمان بين المللي جوانان حائز اهمیت است. موضوعی که در ابتدا باید معطوف به تهیه لیست روسای پارلمان های جوانان جهان و ارسال پیام اعلام موجودیت برای تمامی آنها باشد.
10.تاکید بر تدوین طرح های فرآیند محور، الویت دار و مهم موضوعاتی که پس از ارائه در قالب طرح و یا لایحه قابلیت قانون شدن داشته باشند.
11.توجه به نقش سمن های جوانان در توسعه ي جوامع در سطح ملي و بين المللي، دفاع از حقوق عامه جوانان به ویژه سازمان های مردم نهاد و اجراي پروژه هاي مربوط به ارتقاء موقعيت همه جانبه ي جوانان در زمينه هاي مختلف
12.بررسی تجربیات مشابه کشورهای مختلف نظیر اتحادیه اروپا، کشورهای آسیایی و تشکل های موازی که در صدد تاسیس این مجامع هستند.
13.تعریف بانک اطلاعات جوانان ایران به منظور ایجاد شناسنامه ملی و شناسایی نخبگان و فعالین جوان ایرانی خارج از کشور
مجموع نکات بیان شده نشان از اعتماد دولت به سرمایه های جوانان دارد امری که جوانان را به خودباوری قلبی برای حضوری مقتدر در عرصه های گوناگون علمی، فرهنگی و اجتماعی در سطوح ملی و بین المللی تشویق و انگیزه کنشگر بودن را در میان آنها تقویت می کند. و همین اتفاق میراث ماندگاری خواهد بود تا در آینده جوانان فرزانه و اندیشمندی که یقین به اعتلای نام ایران دارند؛ فرصتی برای ارائه و عملیاتی سازی دیدگاه های خود داشته باشند. در این شرایط کشتی جوانان نیاز به سکانداری دارد که وزنی متناسب با این اهداف، برنامه ها و شان داشته باشد. بی شک ما جوانان امتداد تدبیر و امید را مقدمه ای برای تثبیت این نوع نهادگرایی نوین می بینیم امری که ضرورت حقیقی جامعه ماست. در نهایت امید آن را داریم که اثرگذاری فکری و اجرائی جوانان ما پیش از پیش در جامعه نمود پیدا کند.