مراسم و مناسک محرم، به ویژه تاسوعا و عاشورا، تنها جنبه دینی و مذهبی ندارند و در گذر زمان به بخشی از فرهنگ ایرانی تبدیل شده اند، کما این که بخش قابل توجهی از آیین های عزاداری در ایران، مختص ایرانیان است و در هیچ جای دیگر دنیا نظیر ندارد.
از این رو، این سخنی باطل است که هر ساله با آغاز محرم، با پز روشنفکری مد می شود: "چرا هزینه های مراسم عزاداری را به فقرا اختصاص نمی دهید؟!"
البته دم دستی ترین پاسخ این است که چرا خود شما، هزینه های غیر ضروری زندگی مانند سفرهای خارجی و تعویض خودرو و دکوراسیون خانه و دفتر را صرف فقرا نمی کنید؟!
اما پاسخ عمیق تر این است که حفظ فرهنگ عمومی، آن هم فرهنگی که همچنان مردمی و غیر دولتی مانده است، آنقدر می ارزد که سالانه مردم از جیب خود و با رغبت قلبی و بی هیچ اجباری، هزینه کنند.
برپایی حسینیه ها، هیات ها و آیین های عزاداری در محرم، جلوه های بارزی از جامعه مدنی است و نمی شود از یک سو، جامعه مدنی را ستود و از دیگر سو، عمیق ترین و گسترده ترین مصداق همگرایی مدنی در جامعه را تخطئه کرد.