200 تا 300 ساعت از هشت‌هزارو 760 ساعت يك سال، ساعات اوج مصرف يا پيك ناميده مي‌شود. در اين ساعات يكباره ميزان مصرف برق افزايش مي‌يابد و وزارت نيرو براي عبور سالم و بدون خاموشي از ساعات اوج مصرف با ساخت نيروگاه‌ها و برنامه‌هاي مختلف كنترل مصرف سعي مي‌‎كند اين ساعات بحراني را پشت سر بگذارد. محمودرضا حقي‌فام، معاون هماهنگی توزیع شرکت مادرتخصصی توانیر، در گفت‌وگو با «شرق» تأكيد مي‌كند كه منطقي نيست براي عبور از ساعات پيك، نيروگاه بسازيم، زيرا سرمايه‌گذاري‌هاي وسيعي كه كرده‌ايم، در طول سال بدون استفاده مي‌ماند و فقط در مقطع كوتاهي مي‌توانيم از آن استفاده كنيم.

بع گزارش شرق، او تأكيد دارد كه به جاي ساخت نيروگاه بايد بر تدوين برنامه‌هاي مديريت مصرف متمركز شويم. به گفته معاون هماهنگي توزيع شركت مادرتخصصي توانير، امسال علاوه‌بر برنامه‌هاي كاهش مصرف در بخش صنعتي و كشاورزي، برنامه كاهش مصرف در بخش خانگي هم در دستور كار است. تغيير ساعات كار ادارات حداقل 10 استان گرمسير از جمله برنامه‌هايي است كه توسط وزارت نيرو پيگيري مي‌شود. مشروح گفت‌وگو با حقي‌فام در ارتباط با برنامه‌هاي وزارت نيرو براي جلوگيري از خاموشي در تابستان امسال، در ادامه مي‌آيد.

‌امسال تابستان با توجه به كاهش توليد نيروگاه‌هاي برقابي وقوع خاموشي قطعي است. چه برنامه‌هايي براي تشويق مصرف‌كنندگان در‌راستاي صرفه‌جويي داريد؟
بر اساس آخرين آمارها، انتظار اين است كه مصرف برق كشور به حدود 58 هزار مگاوات برسد. تخمين‌هاي بدبينانه مصرف را حدود 59 هزار مگاوات برآورد مي‌كنند. به‌دليل كاهش آب پشت سدها و توان توليد نيروگاه‌هاي برقابي و ورود دو هزار مگاوات نيروگاه حرارتي جديد به مدار، با كمبود برق مواجه هستيم و بايد مصرف را مديريت كنيم. بر اساس برنامه‌ريزي انجام‌شده، براي پنج هزار مگاوات كاهش مصرف در مجموعه‌هاي صنعتي از طريق برنامه ذخيره عملياتي، تعطيلات و تعميرات و برنامه‌هايي از اين دست، اقدامات لازم انجام شده است.

‌درباره برنامه‌هاي كاهش مصرف بيشتر توضيح مي‌دهيد. صنعت بايد تعطيل كند كه در تابستان با مشكل برق مواجه نشويم؟
در بحث تعطيلات و تعميرات، خود صنعت و كارخانجات زماني را براي اورهال‌كردن خط توليد انتخاب مي‌كنند. خواهش كرديم اين كار را در تابستان و در پيك انجام دهند.

پيك چه زماني رخ مي‌دهد؟
زمان اوج مصرف از 15 خرداد شروع مي‌شود و تا حدود 15 شهريور ادامه مي‌يابد. البته براساس تجربيات گذشته عمده فشار در شبكه نيمه دوم تير و نيمه اول مرداد است، اما در هر صورت ما براي سه ماه برنامه‌ريزي كرديم. در اين سه ماه هر يك از كارخانجات كه حاضر باشند براي تعطيلات و تعميرات اقدام كنند، ما مشوق مي‌دهيم. جداي از اين، كارخانجاتي كه ما با يك روز فاصله به ‌آنها اطلاع بدهيم، بارشان را كاهش مي‌دهند و در طرح ذخيره عملياتي ما مشاركت مي‌كنند، براساس دستورالعمل‌‎هايي كه براي شركت‌هاي توزيع و برق منطقه‌اي ارسال كرده‌ايم، تشويق خواهند شد. درحال‌حاضر هم مشوقان و مبلغان ما به كارخانجات براي جلب همكاري مراجعه مي‌كنند و قرارداد بين صنعت و بخش برق منعقد مي‌شود و بر‌اساس آن عمل خواهيم كرد.

‌اين تشويق‌ها شامل چيست؟ معافيت از پرداخت قبض برق است يا تخفيف‌هاي ويژه‌اي است كه در طول سال اعمال مي‌شود؟
تخفيف ويژه است؛ عملا مثل اين است كه پول به آنها پرداخت مي‌كنيم. در پول برق اولين دوره بعد از پيك تشويق‌ها اعمال مي‌شود و با وجودي ‌كه صنايع مشاركت‌كننده در طرح‌هاي ما برق مصرف كرده‌اند اما از تخفيف‌هاي ويژه برخوردار مي‌شوند. اين رقم بسيار قابل توجه است. خوشبختانه صنايع از اين مسئله استقبال كرده‌اند و در حال همكاري هستند. براي مشتركان كشاورزي تشويق ما اين است كه اگر كشاورزان چهار ساعت در روز خاموشي را بپذيرند، در بقيه روز، برق آنها را مجاني حساب مي‌كنيم.

‌آن چهارساعتي كه كشاورزان بايد خاموشي را بپذيرند، چه ساعاتي است؟
كشاورزان در ساعات اوج مصرف بايد برق مصرف نكنند. حدود ساعت 12 تا 12:30 ظهر و 17 تا 17:30 بعدازظهر كه براي ما حاد است، كشاورزان برق مصرف نكنند، در ساير ساعات برق را مجاني براي آنها حساب مي‌كنيم

‌از محل همكاري صنعت و كشاورزي پنج تا شش هزار مگاوات كمبود برق را جبران خواهيد كرد؟
سال گذشته در بخش تجاري و صنعتي و همچنين بخش كشاورزي حدود چهار هزار مگاوات توانستيم ذخيره انجام دهيم. امسال فعاليت خود را گسترده كرده‌ايم اما به اين بسنده نمي‌كنيم. دو اقدام مهم را در دستور كار قرار داديم. اولين كار اين است كه ساعات كاري ادارات دولتي را در زمان گرما كاهش دهيم.

در تمام استان‌ها تعطيلي ادارات در ساعات گرم روز رخ خواهد داد؟
در استان‌هاي گرمسيري كه تعداد نسبتا قابل توجهي هستند، اين تغييرات رخ مي‌دهد.

‌اين استان‌ها چه تعدادي هستند؟
هنوز تعداد آنها قطعي نشده اما پيش‌بيني ما اين است كه 10 استان در برنامه ما مشاركت كنند.

چه مدت ساعت كاري كم مي‌شود؟
پيشنهاد ما اين بود كه ساعت كاري از حداكثر هفت صبح شروع شود و قبل از ساعت پيك، يعني 13 ادارات تعطيل شوند. اين مسئله سبب مي‌شود مصرف اداري ما كاهش يابد.

‌طرح كاهش ساعات كاري ادارات گرمسير چه مدت ادامه مي‌يابد؟
همان سه ماه ادامه خواهد داشت. منتها ما در خرداد ماه مشكلي نداشتيم. ممكن است در دو ماه تير و مرداد اين برنامه را متمركز كنيم. بسته به وضعيت، پيگير مسئله هستيم اما در هر صورت پيگير هستيم تا مجوز تغيير ساعات كاري را از استان‌ها بگيريم. برنامه ديگري كه خيلي نياز به همكاري داريم، بخش خانگي است. بخش خانگي ما مصرف عمده‌اي در زمان پيك تابستان دارد. به‌ويژه در بخش سرمايش خانه‌ها، مصرف زياد است. انتظار داريم خانم‌هايي كه در خانه‌ها هستند و موثر در مديريت مصرف، بتوانند كمك كنند و با خاموش‌كردن يك لامپ اضافه در منازل يا تغيير ساعات استفاده از وسايل پرمصرف كمك بزرگي به مصرف برق در كشور كنند.

‌بخش خانگي چند درصد مصرف را به خود اختصاص مي‌دهد؟
حدود يك‌سوم مصرف ما مربوط به بخش خانگي است اما مطالعه كرديم كه در زمان تابستان، اين رقم بالاي 40 درصد است. پتانسيل بسيار بزرگي براي صرفه‌جويي در بخش خانگي داريم.

‌اگر در زمان اوج مصرف از وسايل پرمصرف استفاده نشود، پيش‌بيني مي‌كنيد چقدر صرفه‌جويي رخ دهد؟
نزديك به 24 تا 25 هزار مگاوات مصرف برق در زمان پيك، مربوط به بخش خانگي است. اگر بخش خانگي در حد 10 درصد در مصرف برق صرفه‌جويي كند و يك خانه در زمان پيك، مصرف خود را كاهش دهد، ذخيره در حد دو تا سه‌ هزار مگاواتي را در پي خواهد داشت. اين رقم اگر به صرفه‌جويي صنعتي و... اضافه شود، تابستان امسال را بدون هيچ مشكلي پشت سر خواهيم گذاشت.

‌براي صرفه‌جويي بخش خانگي هيچ مشوقي در نظر نگرفته‌ايد؟
اكثر كنتورهاي ما سه‌زمانه است. اگر مصرف در شب يا اول صبح باشد، به صورت خودكار بهاي قبض منازل كاهش مي‌يابد. اما دنبال اين هستيم كه تأييديه بگيريم تا حتي اگر يك خانه نسبت به مدت مشابه سال قبل مصرفش كاهش يافت، مشوق‌هايي برايش در نظر گرفته شود.

‌ميزان مشوقي كه در نظر گرفته‌ايد، چقدر است؟
هنوز قطعي نشده است و بايد براي آن مجوز بگيريم. مشوق‌هاي ما در بخش خانگي رقم قابل توجهي نيست اما اگر بخش خانگي هم‌گرايي ملي داشته باشد و صرفه‌جويي كند، در يك جاي ديگر از كشور، خاموشي نخواهيم داشت.