۱۸ آبان ۱۴۰۳
به روز شده در: ۱۸ آبان ۱۴۰۳ - ۱۰:۰۹
فیلم بیشتر »»
کد خبر ۶۶۰۲۷۰
تعداد نظرات: ۱۴ نظر
تاریخ انتشار: ۱۳:۲۲ - ۰۸-۰۱-۱۳۹۸
کد ۶۶۰۲۷۰
انتشار: ۱۳:۲۲ - ۰۸-۰۱-۱۳۹۸

سیل گلستان و ماجرای عجیب خودداری مسوولان از پایش ماهواره ای جنگل ها

سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور و ساختار عریض و طویل آن مسئول و متولی اصلی پایش، حفظ و حراست و نگهداشت عرصه‌های جنگلی است.

*نویسندگان*

- احد توکلی: استاد تمام دانشگاه صنعتی امیرکبیر، رئیس قطب علمی مخابرات رادیویی و رئیس اسبق مرکز سنجش از دور ایران
مسعود طائفی فیجانی: عضو هیأت علمی پژوهشگاه هوافضا و کارشناس رسمی دادگستری

عصر ایران - سیل گلستان، ویرانی‌ها و خسارات دهشتناک آن و از همه مهمتر جان‌هایی که زیر گل و لای دفن شدند این سوال را در ذهن متبادر ساخت که دلیل این سیل‌های بنیان کن چیست؟

چرا آبی که مایه حیات است و جلوه‌گه رحمت خداوند، به بلای جان و مال آدمیان بدل گشته است.

چرا شهر آق قلا که پیشینه چندصد ساله دارد که در سال 1020 هجری قمری توسط شاه عباس بنیان نهاده شده اکنون استخری بزرگ شده و رنگ ویرانی گرفته است. نه رژیم بارش تغییر کرده و نه بستر رودخانه. سکونت‌گاه‌های انسانی منطقه نیز که هر یک قدمتی چند صد و بلکه چندهزار ساله دارند. پس چه چیزی تغییر کرده؟

واقعیت تلخ این است که تخریب گسترده جنگل‌های مناطق بالادست در حوزه‌های آبخیزی چون گرگان‌رود سبب شده تا طبیعت ناتوان و عاجز از جذب باران شده و رحمت باران به مصیبت سیل بدل شود.

سیل گلستان و ماجرای عجیب خودداری مسوولان از پایش ماهواره ای جنگل ها

سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور و ساختار عریض و طویل آن مسئول و متولی اصلی پایش، حفظ و حراست و نگهداشت عرصه‌های جنگلی است. توسعه فناوری، زمین‌خواران و متجاوزان و متصرفین عرصه‌های طبیعی را قدرتمندتر کرده. اگر روزگاری پژواک صدای اره‌برقی در دل جنگل به مسلخ رفتن درختی را حکایت می‌کرد امروزه با تولید اره‌برقی‌های بی‌صدا یا آتش‌زنه‌های بدون دود، امکان شناسایی و رصد متجاوزین بسیار دشوار و بلکه ناممکن ساخته.

ولی این تمام ماجرا نیست!

به فراخور توانمندی غارتگران و سوداگران منابع طبیعی، فناوری ابزارهای شگرف و مؤثری برای پایش برخط و مستمر عرصه‌های طبیعی ابداع کرده است. توسعه فناوری سنجش‌از دور امکان رصد مستند، دایم و مستمر عرصه‌ها را فراهم ساخته است. با این ظرفیت می‌توان جنگل‌ها را در ابعاد بسیار کوچک و جزئی که مورد توجه ویلاسازان و جنگل‌خواران است در کوتاه‌ترین زمان رصد کرد.

سیل گلستان و ماجرای عجیب خودداری مسوولان از پایش ماهواره ای جنگل ها

سیل گلستان و ماجرای عجیب خودداری مسوولان از پایش ماهواره ای جنگل ها

پایش منظم، مستمر و مستند، یگانه راهکار حفظ باقیمانده جنگل‌های شمال است. نتیجه طبیعی آن شفافیت نحوه مدیریت بر جنگل‌ها و راستی‌آزمایی آمارهای ادعایی در  خصوص افزایش سطح آنها است. به ویژه نحوده عملکرد شرکت‌های بهره‌بردار در محدوده مجوزهای اعطا شده و توجه به این نکته که حجم قاچاق چوب و برداشت غیررسمی از منابع جنگلی چندین برابر مجوزهای اعطایی است.

این مهم در شرایط کنونی جز با استفاده فناوری سنجش‌از دور و تلفیق آن با دیده‌بانی محیطی ممکن نیست.

سیل گلستان و ماجرای عجیب خودداری مسوولان از پایش ماهواره ای جنگل ها

ولیکن نکته تلخ ماجرا و عمق مصیبت آنجاست که سازمان جنگل‌ها، همچنان بر روش‌های سنتی پیشین با تمام محدودیت‌ها، نواقص، کاستی‌ها و حفره‌های نظارتی آن اصرار می‌ورزد. نواقصی که هریک فرصت گرانبهایی است درخدمت زمین‌خواران و غارتگران عرصه‌های طبیعی و هدیه به سوداگران امنیت و رفاه جامعه.

سیل گلستان و ماجرای عجیب خودداری مسوولان از پایش ماهواره ای جنگل ها

در حالی این سازمان همواره از قلت امکانات و کمبود تجهیزات و فقدان جنگل‌بان و نیروهای حفاظتی شکوه‌کنان و نالان است، که مدیریت وقت آن طی سالهای اخیر مانع از اجرای طرح "پایگاه پایش ماهواره‌ای عرصه‌های منابع طبیعی" شده است. طرحی که هزینه آن توسط معاونت علمی ریاست جمهوری تأمین شده بود و اجرای آن می‌توانست ابزاری مؤثر و توانمند برای پایش مستمر و بهنگام عرصه‌های جنگلی در سطح کشور شود. این طرح می‌توانست سطح جنگل‌های کشور به تفکیک 5 منطقه رویشگاهی را بصورت ماهانه نقشه‌برداری و تغییرات آنرا آشکار کند. نقشه پاکتراشی و تخریب کامل جنگل یا حتی کاهش تراکم آن از خروجی‌های ماهانه طرح بود.

طرح مزبور که تأیید فنی و سیستمی مرکز ملی فضایی و  یگان حفاظت منابع طبیعی به عنوان بهره‌بردار اصلی را نیز داشت ولیکن شوربختانه صرفا به دلیل  مخالفت دفتر مهندسی سازمان جنگل‌ها به محاق رفته و معطل ماند.

اگر مدیریت سازمان جنگل‌ها کمبود منابع مالی را عامل عدم اجرای تعهدات خویش در اجرای قانون حدنگار کاداستر عنوان می‌کند ولیکن منابع مالی طرح مزبور تأمین شده بود. مخالفت دفتر مهندسی سازمان جنگل‌ها با طرح مزبور و ممانعت از اجرای آن سوالات زیادی را مطرح می‌کند. به راستی چرا این سازمان اصرار دارد با شمشیر به جنگ موشک برود؟!

وزیر جهاد کشاورزی، خسارت سیل اخیر به بخش کشاورزی را بیش از 500 میلیارد تومان اعلام کرد. هزینه طرح مزبور کمتر از 1% میزان خسارت اعلامی بود. جا دارد وزیر محترم از زیرمجموعه خود دلایل مخالفت و ممانعت از اجرای این طرح را آنهم با بودجه حمایتی معاونت علمی جویا شود.

پرواضح است که سیل‌های بنیان کن شمال کشور از گلستان گرفته تا بهشهر همگلی معلول و نتیجه طبیعی  جنگل‌زدایی‌های گسترده است.

طنز تلخی است که علت و معلول هر دو ذیل یک وزارتخانه‌اند. یکی با اهمال در حفظ و نگهداشت جنگل‌ها و ممانعت و مخالفت با پایش مستمر و دایمی آنها زمینه خسارت بخش کشاورزی و نابودی آن دیگری را فراهم می‌کند.

به راستی، درآمد این بهره‌برداری چقدر است که تنها یک قلم سیل ناشی از آنها بیش از 1600 میلیارد تومان خسارت وارد کرده است. به علاوه آشیانه‌هایی که ویران شد و جان‌هایی که زیر گل و لای مدفون گردید. درآمدی که البته نه به خزانه دولت که به جیب شرکت‌های خاص برداشت چوب سرازیر می‌شود.

چرا سازمان جنگل‌ها به جای اینکه خودش پیشقدم و مشتاق پایش منظم و مستند عرصه‌های جنگلی باشد مانع از اجرای طرحی آنهم با هزینه اعطایی نهاد دیگری می‌شود؟

کمبود امکانات و کاستی‌های لجستیکی و تجهیزاتی، یکی از اصلی‌تریل دلایل مطروحه توسط مسئولان سازمان جنگل‌ها در عدم پایش و مراقبت از عرصه‌هاست و در نقطه مقابل مایه امید و جسارت زمین‌خواران و جنگل‌خواران است.

حال چرا طرحی که می‌توانست با پوشش سراسری تغییرات عرصه‌های جنگلی را بصورت ماهانه رصد کند و ضمن شناسایی متصرفین مهمترین سند، دلیل یا اماره باشد برای رسوایی و مجازات ایشان، با  کارشکنی سازمان جنگل‌ها به عنوان نهاد حاکمیتی متولی، مواجه می‌شود؟

چرا طرحی که می‌توانست سطح بازدارندگی تجاوز و تصرف عرصه‌های طبیعی را به طرز شگفت‌آوری ارتقاء بخشد و امید متخلفین به عدم شناسایی توسط ضابطین قضایی و جنگل‌بانان را واهی کند، قریب به دو سال است که با سنگ‌اندازی مسئولان امر متوقف شده؟

 

ارسال به دوستان
انتشار یافته: ۱۴
در انتظار بررسی: ۵۶
غیر قابل انتشار: ۰
اهواز سالن۳۳
Iran (Islamic Republic of)
۱۴:۳۰ - ۱۳۹۸/۰۱/۰۸
0
32
مشکل اره برقی بی صدا میست کافیه مجازات بازدارنده باشه مثلا ۵ سال زندان و ۱۰۰ سکه بهار ازتدی جزای نقدی و تا جزای نقدی را نده از زندان اراد نمیشه بعد میبینید چقدر مرتکبش کم میسه . خریدار و فروشنده و قطع کننده همه باید مجازات بشن
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۵:۳۴ - ۱۳۹۸/۰۱/۰۸
1
34
این مسئله نیاز به پی گیری قضایی دارد و باید به یک مطالبه ملی تبدیل شود.
ناشناس
Germany
۱۵:۵۰ - ۱۳۹۸/۰۱/۰۸
0
37
علاوه بر جنگلهای شمال جنگلهای ارسباران را هم در روز روشن دارند غارت می کنند کسی جلودارشان نیست.
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۵:۵۷ - ۱۳۹۸/۰۱/۰۸
0
41
دشمن کیه؟! دوست کیه؟!
خیانتکارا کیان؟!!
تو بد وضعی هستیم.
فقط مردم و کشور دارن غارت میشن
داریم تهی میشیم از هر چیزی
پوک پوک
جوالدوز
Iran (Islamic Republic of)
۱۶:۰۴ - ۱۳۹۸/۰۱/۰۸
0
38
به عنوان یک هم وطن از عصر ایران می خواهم با تمام توان این موضوع را پیگیری نماید و نتیجه را تا حصول پاسخ قانع کننده و یا فعال شدن طرح مورد اشاره دنبال کرده و به اطلاع مردم برساند تا مشخص شود آیا واقعا در این میان سودجویانی از قماش غارت گران جنگل های این سرزمین به مناصبی در نهاد های حاکمیتی مرتبط دست یافته اند؟ و یا قوانین و شرایط خاصی مانع کنترل مسوولین دلسوز ر فعالیت های سودجویانه شده است.
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۹:۲۵ - ۱۳۹۸/۰۱/۰۸
0
65
به نظر من یک پولی به مسئولین بدید که از این کشور برن. اینطوری هم به نفع خودشونه هم به نفع ملت
مجید
Iran (Islamic Republic of)
۱۹:۵۸ - ۱۳۹۸/۰۱/۰۸
0
18
از قدیم گفته اند:
آنرا که عیان است چه حاجت به بیان است
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۲۰:۰۲ - ۱۳۹۸/۰۱/۰۸
1
21
چو دانی و پرسی سوالت خطاست...
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۲۰:۲۴ - ۱۳۹۸/۰۱/۰۸
1
24
چون کسی نیست که به کم کاری این ارگان ها رسیدگی کنه و برکنارشون کنن و اقدامات جوابگو نیست
عبدوغلام
Iran (Islamic Republic of)
۲۰:۴۲ - ۱۳۹۸/۰۱/۰۸
0
27
سلام سال 51 ال 53 حقیر در منطقه هزارجریب پشت کوه های مازندران سپاهی دانش بودم جنگل انقدر وپراز درختان تنومند بود که موقع آمدن از ده که فقط یک جاده مالرو داشت وهمش سرازیر بود باید انقدر مواظبت میکردیم تا با درختان بر خورد نکرده و مصدوم نشویم وانموقع با همه بارندگی ها نخ تز سیل حبری بود ونه از رانش زمین طی این مدت بقول امام جمعه محترم شیراز بعضی از مسولین نا دان وبی ایمان چه بر سر جنگل ها آورده اند که هم سیل داریم وهم رانش زمین؟؟؟
مطلع از طرح
Netherlands
۲۰:۴۴ - ۱۳۹۸/۰۱/۰۸
0
20
دوست عزیز کاش در متن مقاله ذکر کردید طرح مذکور توسط چه کسانی ارایه شده بود.
ناشناس
Germany
۲۳:۱۳ - ۱۳۹۸/۰۱/۰۸
0
27
یک عده افرادی در داخل سیستم اجرایی یا قانون گذاری هستند که خواسته یا ناخواسته مانع شفافیت میشوند.عدم شفافیت‌ باعث فساد و رانت میشود
ABC
Iran (Islamic Republic of)
۰۱:۰۷ - ۱۳۹۸/۰۱/۰۹
0
22
جنگل ها رو از بین بردین زمین ها رو صاف کردین حداقل زمین ها رو شخم میزدین تا سیل جمع نشه و سرازیر نشه آب رو فروختن خاک رو بردن درخت ها رو بردن قطع کردن زمین ها رو صاف گذاشتن تا راه برای سیل باز بشه .سازمان محیط زیست آبخیزداری شهرداری وزارت راه کجاست که سپاه و ارتش باید بلدوزه بیل مکانیکی نفر بر بیاره دقیقان کار هلال احمر و سپاه و ارتش زیاد شده چرا پزشکان درمان رایگان نمیدن پزشکا وظیفشونه به اون مکان ها بروند .شرکت های دارویی خودرویی فروشگاه ها بیمه شهرداری باید خدمات رایگان به مردم اهدا کنند باید به این مردمی که در بدترین شرایط سختی اختلاس دزدی رکود گرانی بیکاری فقر نبود آزادی نبود عدالت اجتماعی تحمل کردن
ناشناس
Netherlands
۱۵:۳۹ - ۱۳۹۸/۰۱/۰۹
0
22
یک تشکل شرکتی بسیار بزرگ در گرگان متعلق به یکی از بزرگان گرگان هست که از ذکر نامش خودداری میکنم و کارخانه چوب بری و تولیدی این فرد از بزرگترین های غیر قابل باور است و سه شیفت در حال برش چوب های ورودی به کارخانه و تولید ورق های چوبی و .... هستند !!!
پس پرتقال فروش کجاست ؟
یکی از افراد بلند پایه ! در گرگان ! یک کارخانه چوب ! و سه شیفت کاری با پرسنل زیاد برای برش نهایی درختانی که کامیون ها از جنگل ها به این مرکز می برند ؟!؟!

اصلا ببینید که در گرگان تنها مجوز بهره برداری از جنگل به آقای ... داده شده است ؟ چرا ؟ چند هکتار تا الان برداشت شده است ؟؟؟

سردبیر محترم عصر ایران خواهشمندم حتی نقشه های هوایی پشت روستای زیارت گرگان را و ... را تهیه کنید و به عنوان یک خبر ویژه بگذارید و اگر شفاف سازی کنید متوجه میشوید که فقط یک نوار مشخصی از درخت ها حفظ شده است و الباقی زمین ها خالی از درخت شده اند !!!!

در نقشه های هوایی تمام شهرک های خصوصی در جنگل های زیبای گرگان و ناهارخوران و رستای زیارت و .... هویداست و ببینید که در پشت جنگل ها که دسترسی عامه مردم به انها کم هست چه خبر هست ؟؟؟

فقط عکس های هوایی از گوگل را بررسی کنید تا بیشتر متوجه بشید !!!

یاد توصیه های رهبر معظم انقلاب در روز درختکاری سال 97 افتادم که ایشان تاکید داشتند بر مقابله با تخریب مراتع و جنگل ها...

یا علی ...
تحلیل جورج فریدمن از پشت پرده تداوم جنگ های بدون برنده در خاورمیانه وزیر کشور: روند کنترل و انسداد مرزها شدت گرفته است توقیف آمبولانس‌های بدون مجوز با دستور قضایی انفجار بر اثر نشت گاز در حسینیه ارشاد همدان / شیشه منازل اطراف شکست و برق محله قطع شد کامالا هریس؛ شکست به خاطر اروپایی‌بازی/ 60 سال قبل در تهران: ترور نخست‌وزیر به دلیل آمریکایی‌بازی؟! هواشناسی: بارش پراکنده و وزش باد در برخی استان‌ها کلاس‌ درس دانش‌آموزان اتباع جداسازی نمی شوند پوتین پس از پیروزی ترامپ او را «شجاع» توصیف کرد انصراف ماکرون و شولتس از شرکت در کوپ۲۹ / چرا رهبران کشورهای غربی در نشست باکو شرکت نمی‌کنند؟ اسرائیل در تدارک حمله به عراق است فواد حسین: عراق میدان نبرد ایران و آمریکا نیست / ایران از عراق به اسرائیل حمله نمی‌کند امروز با حافظ: گُل به بویِ تو بر تن چو صبح جامه درید برای پزشکیان، زپلشک آمد و... نور روز خطر ابتلا به افسردگی را تا ۲۰ درصد کاهش می‌‌دهد قرص ویتامین E را چند روز یکبار بخوریم؟