داستان نبرد شاهان ایران و شیرهای غران (فیلم)

کیفیت پایین:

کیفیت خوب:

عصر ایران؛ محسن ظهوری ـ با یک دست شاخ حیوان را گرفته و با دست دیگر خنجر را در قلب او فرو کرده. شیر نر قوی‌جثه نعره می‌زند. بازوی شاه را با پنجه‌اش فشرده اما نمی‌تواند شاخش را از دست او بیرون بیارود. یک پایش را روی ساق پای شاه گذاشته و با دستش به سینه او فشار می‌آورد؛ انگار بخواهد او را از خود دور کند. اما نمی‌تواند؛ هر دو تا ابد به همین صورت مانده‌اند. نقشی است که ۲۵۰۰ سال پیش حک شده تا قدرت پادشاه هخامنشی را به بینندگان نمایش دهد.

داستان این نقش باستانی که را که به نبرد شاه و شیر معروف است، در این قسمت از «ایران به روایت آثار» ببینید. مجموعه ویدئویی «ایران به روایت آثار» هر هفته شنبه‌ها و سه‌شنبه‌ها در سایت عصر ایران منتشر می‌شود و قسمت بعدی آن را می‌توانید روز شنبه ۲۱ تیرماه ببینید.

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

در قسمت قبل منتشر شد:

• ایران به روایت آثار؛ قسمت پانزدهم: قلعه بابک

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

شیر در دنیای باستان نماد قدرت بود. نقش‌مایه‌ای بسیار قدیمی‌تر از هخامنشیان. مثلا نقشی ۶۰۰۰ ساله که در مصر باستان یافت شده و یا تندیسی که از تمدن هوری در عراق امروز به دست آمده و متعلق به حدود ۵۰۰۰ سال پیش است. نقش مُهری از شیر متعلق به دوره عیلامی هم در هفت‌تپه خوزستان یافت شده و حدود ۳۵۰۰ سال قدمت دارد.

شکست شیر به معنای پیروزی بر تمامی قدرت‌ها بود و نقش آن هم شایسته شاهان. نقشی که نشان می‌دهد پادشاه بر حق است و قدرت مطلق از آنِ اوست. به‌خصوص شیری بالدار با شاخی بر سر که قدرتی اهریمنی دارد و به دست شاهی کشته شود که در کمال آرامش با او نبرد می‌کند؛ لباس رزم به تن ندارد و با دشنه‌ای کوتاه به جنگ شیر رفته؛ انگار تلاشی برای این پیروزی نمی‌کند که قدرت او اعطاشده است و خاص.

این دست نقش‌ها را در تخت‌جمشید دیده‌اید در کاخ‌های صدستون و تچر؛ شاهی موجودات افسانه‌ای را شکست می‌دهد؛ گاو و شیردال و شیر و شیر بالدار. موجوداتی تلفیقی‌ که نخستین تصاویر ضبط شده از آن‌ها به مصر و بین‌النهرین برمی‌گردد. مثل نقشی از آشوربانیپال شاه امپراتوری آشور در ۲۶۰۰ سال پیش. نقش‌مایه‌ای بسیار شبیه به آنچه در تخت‌جمشید می‌بینیم. گرچه در مجموعه کاخ عظیم هخامنشی، امثال جانوران واقعی یا افسانه‌ای که از پادشاه شکست خورده‌اند، بر بالای سرستون‌ها نگهدارنده سقف کاخ پادشاه شده‌اند.

شاه هخامنشی عظمت خود را اینطور به دیگران نشان می‌داد. با نقوشی معنادار و رعب‌انگیز که حجاران هنرمندانه آن را بر سنگ می‌تراشیدند تا چشم بینندگان خیره شود. آن‌طور که پژوهشگران با بررسی نقوش و محل آن‌ها در تخت‌جمشید دریافته‌اند، خشایارشا در دوره دوم حکمرانی خود یعنی پس از شکست از یونانیان به ساخت این نقوش بیشتر علاقه پیدا کرده. اینکه از درون کاخ خود، اقتدارش را به نمایش بگذارد. گرچه این اقتدار برای اطرافیانش آن‌چنان رعب‌آور نبود؛ چرا که او را شبی در خواب و در تخت‌خوابش به قتل رساندند.

بیشتر بخوانید:

هخامنشیان نوروز را در تخت‌جمشید جشن می‌گرفتند؟ (فیلم)

تماشاخانه

بابانویل سوار بر جت اسکی / ذوق و شوق باورنکردنی کودکان (فیلم)

پروین، از آتش سوزی تا زندگی دوباره / معلولیت این زن را خانه‌نشین نکرد! (فیلم)

فیلم های دیگر