رودی از گاز هیدروژن، از ابرهای ماژلانی بزرگ و کوچک که دو کهکشان کوتوله در حومه کهکشان راه شیری هستند، به بیرون جریان دارد. محتویات این رود که «جریان ماژلانی» نام دارد، دهههاست که ستارهشناسان را متحیر کرده است.
به گزارش ایسنا، اکنون برای اولین بار گروهی از پژوهشگران توانستهاند ستارههایی را در ابرهای گازی این جریان بیابند. این کشف نه تنها به آنها کمک میکند تا تکامل کهکشانهای اصلی این جریان را بهتر درک کنند، بلکه به توزیع ماده در خود راه شیری نیز کمک میکند.
اخترشناسان مرکز اخترفیزیک هاروارد-اسمیتسونیان، این ستارگان را با استفاده از تلسکوپ ۶.۵ متری ماژلان باد(Magellan Baade) در رصدخانه لاس کامپاناس در شیلی پیدا کردند.
آنها با کمک یک نقشه دقیق از کهکشان راه شیری که توسط تلسکوپ فضایی گایا متعلق به آژانس فضایی اروپا ایجاد شده است، ۲۰۰ ستاره را که در دورترین نقاط کهکشان ما، واقع در جهت جریان ماژلانی نشسته بودند، یافتند.
آنها طیف نور ساطع شده از آن ستارهها را تجزیه و تحلیل کردند و دریافتند که ترکیب شیمیایی ۱۳ ستاره با ابرهای ماژلانی مطابقت دارد.
این اندازهگیریها همچنین نشان داد که آن ۱۳ ستاره باید بین ۱۵۰ هزار تا ۴۰۰ هزار سال نوری از زمین فاصله داشته باشند، یعنی تقریباً همان فاصله مورد انتظار با جریان ماژلانی.
این جریان که در ابتدا در دهه ۱۹۷۰ کشف شد، در منطقهای از آسمان جنوبی به اندازه ۳۰۰ ماه کامل که از زمین دیده میشود، گسترده شده است، اما با وجود این عظمت، رصد آن به تجهیزات حساسی نیاز دارد.
اخترشناسان فکر میکنند گازی که این جریان را تشکیل میدهد توسط کشش گرانشی کهکشان راه شیری از کهکشانهای کوتوله جدا شده است.
مشاهدات جدید ممکن است اطلاعات بیشتری در مورد ماهیت این جریان نشان دهد و به دانشمندانی که به دنبال درک نحوه تعامل آن با کهکشان ما هستند، کمک کند.
دانشمندان میگویند در حال حاضر به نظر میرسد که این جریان در حال سقوط به کهکشان راه شیری است.
چارلی کانروی پروفسور نجوم در مرکز اخترفیزیک هاروارد-اسمیتسونیان(CfA) و یکی از نویسندگان این پژوهش در بیانیهای گفت: ما با این نتایج و موارد مشابه دیگر امیدواریم که به درک بسیار بیشتری از شکلگیری جریان ماژلانی و ابرهای ماژلانی و همچنین تعاملات گذشته و آینده آنها با کهکشان خود دست یابیم.
بر خلاف جریان ماژلانی، ابرهای ماژلانی از زمانهای قدیم برای بشر شناخته شده است، زیرا آنها به وضوح با چشم غیرمسلح قابل مشاهده هستند.
با این حال، هنوز اخترشناسان سوالات زیادی در مورد منشاء و تاریخچه این دو کهکشان دارند که به نظر میرسد در حال برخورد با کهکشان راه شیری هستند. نقشهبرداری و مدلسازی جریان ماژلانی به اخترشناسان کمک میکند تا درک کهکشانهای منشأ آن را که گمان میرود مسیر گذشته آنها را ردیابی کند، ارتقا دهند.
ودانت چاندرا دانشجوی دکترای نجوم و اخترفیزیک در CfA و نویسنده ارشد این مطالعه گفت: زیبایی وجود یک جریان ستارهای عظیم مانند جریان ماژلانی این است که اکنون میتوانیم تحقیقات اخترفیزیکی زیادی با آن انجام دهیم.
همانطور که بررسی طیفسنجی ما ادامه دارد و ستارههای بیشتری پیدا میکنیم، هیجانزدهایم که ببینیم حاشیههای کهکشانی چه شگفتیهای دیگری برای ما دارند.
دانشمندان فکر میکنند که با سقوط گاز هیدروژن از این جریان به کهکشان راه شیری، شرایط مناسبی برای تشکیل ستاره ایجاد میشود.
پژوهشگران با تجزیه و تحلیل دادهها همچنین دریافتند که این جریان تقریباً دو برابر بیشتر از آن چیزی است که فکر میکردند و این بدان معناست که گاز بسیار بیشتری نسبت به محاسبات قبلی وجود دارد.
آنا بوناکا یکی دیگر از نویسندگان این مطالعه که اکنون کارمند رصدخانه کارنگی است، گفت: جریان ماژلانی منبع اصلی تغذیه ستارهای برای کهکشان راه شیری است. بر اساس تخمینهای جدید و تخمین جرم بیشتر برای جریان ماژلانی، کهکشان راه شیری ممکن است بیشتر از آنچه در ابتدا تصور میشد وزن داشته باشد.
دانشمندان میگویند، با محدود کردن بهتر جرم این جریان و با به دست آوردن درک بهتر از ابرهای ماژلانی، اخترشناسان قادر خواهند بود توزیع جرم کل کهکشان راه شیری را بهتر تخمین بزنند.
آنها افرودند: بسیاری از این جرم به شکل ماده تاریک است، مادهای که هنوز به خوبی شناخته نشده است. سنجش بهتر جرم کهکشان ما در مناطق دوردست آن به محاسبه ماده معمولی در مقابل محتویات ماده تاریک کمک میکند و ویژگیهای احتمالی ماده تاریک را مشخص میکند.
این مطالعه در مجله Astrophysical منتشر شده است.