۰۷ فروردين ۱۴۰۴
به روز شده در: ۰۷ فروردين ۱۴۰۴ - ۲۰:۳۶
کد خبر ۹۴۸۵۹
تاریخ انتشار: ۱۷:۲۷ - ۰۲-۱۰-۱۳۸۸
کد ۹۴۸۵۹
انتشار: ۱۷:۲۷ - ۰۲-۱۰-۱۳۸۸

بازگشت به سال صفر

سيدجواد سيدپور
از نقطه‌نظر توسعه‌اي، آنجايي كه اكنون ايستاده‌ايم جاي خوبي نيست و ملت ايران سزاوار بهتر از اين هستند. اما رسيدن به آن سرمنزل و آن جايگاه و هدايت كشور به آن نقطه وظيفه دولت‌هاست تا با اجراي درست برنامه‌هاي درست چرخ‌هاي توسعه را به حركت درآورند. اما آيا دولتي كه مكلف به انجام برنامه‌ها و مخصوصا برنامه چهارم توسعه است نسبت به آن مقيد هم هست؟

بي‌توجهي و عدم تمكين دولت نسبت به برنامه چهارم توسعه و سند چشم‌انداز 20 ساله، نشاني از اين روشن‌تر ندارد كه گفته شود سال آينده از اجراي برنامه پنجم توسعه خبري نخواهد بود و احتمالا برنامه چهارم توسعه يك سال تمديد خواهد شد. امري كه تاكنون و در تاريخ برنامه‌ريزي در ايران سابقه نداشته است.

تنها در شرايط ويژه‌اي كه كشور در جنگ تحميلي دچار گرديد مجبور به ناديده گرفتن برنامه توسعه شديم و پس از آن بلافاصله دولت‌هاي پس از جنگ همواره خود را مقيد به اجراي برنامه‌هاي پيش‌برنده توسعه‌اي كرده‌اند. زيرا برنامه‌هاي توسعه نقشه راه و مسير حركت ملي يك كشور محسوب مي‌شوند كه مورد اجماع نخبگان سياسي، اقتصادي و اجتماعي است و كشوري كه در دنياي جديد بخواهد بدون برنامه حركت كند محكوم به درافتادن در سيكل‌ها و مدارهاي عقب‌ماندگي است. بي‌اهميتي نسبت به برنامه‌هاي توسعه كه پروگرام‌هاي اجرايي رشد و بالندگي را ترسيم مي‌كنند، سبك شمردن سند چشم‌انداز بلندمدت جمهوري اسلامي ايران را از پي خواهد آورد كه جزو اصلي‌ترين افق‌هاي ملي به شمار مي‌آيد. معلوم نيست اگر قرار باشد برنامه چهارم توسعه يك سال ديگر تمديد شود آيا افق سند چشم‌انداز هم يك سال به تاخير خواهد افتاد يا نه ولي هرچه هست اين تاخير و تمديد ضمن آنكه يك بدعت در برنامه‌ريزي به شمار مي‌آيد زمينه را براي كم‌اهميت دانستن چنين اموري به وجود خواهد آورد.

روا نيست كه چنين برخوردي با سند چشم‌انداز و برنامه‌هاي توسعه در كشور صورت گيرد و مسائل حاشيه‌اي اصل و مقولات اصلي به حاشيه رانده شوند. چه چيزي و چه مسئوليتي مهم‌تر و خطيرتر از توسعه‌يافتگي و گسترش رفاه براي آحاد ملت شريف ايران مي‌توان سراغ گرفت و دولت‌ها چه كاري مهم‌تر و اساسي‌تر از اين دارند كه به آن بپردازند؟ متاسفانه دولت نه گزارش عملكرد برنامه چهارم توسعه را ارائه داده تا بتوان عملكرد آن را به سنجش گذاشت و نه در زمان مناسب لايحه برنامه پنجم توسعه را براي تصويب به مجلس ارائه كرده است. اين تاخيرها هزينه‌زاست، شايد امروز و فردا نشاني از زيان ديده نشود ولي در درازمدت قطعاً به فرآيندهاي توسعه صدمه خواهد زد زيرا ساده‌ترين پيام چنين رويكردي بي‌توجهي به قانون و بي‌ارزش دانستن آن است چرا كه برنامه‌ها قوانين توسعه‌اند و تخطي از قانون بايد هزينه داشته باشد و گرنه هيچ ضمانتي براي انجام درست آن وجود ندارد. شرايط ويژه ايران و منطقه اقتضا مي‌كند كه از كمترين فرصت‌ها بيشترين بهره‌برداري را صورت دهيم نه اينكه از بهترين فرصت‌هاي تاريخي كمترين بهره را نصيب خود سازيم.

بدون شك سند چشم‌انداز بيست‌ساله‌ ابلاغي از سوي رهبر معظم انقلاب زمينه‌ساز ايجاد فرصتي بي‌نظير در تاريخ برنامه‌ريزي محسوب مي‌شود كه متاسفانه دولت تاكنون هيچ گزارش متقن و مناسبي از نحوه اجرا و شرايط شاخص‌ها و آرمان‌هاي آن ارائه نكرده است. از ياد نبايد برد كه برنامه‌هاي توسعه «تجلي همزمان دو عنصر هدفمندي و عقلانيت در نظام اجتماعي است» و فقدان برنامه مي‌تواند به فقدان اين عناصر در زيست اجتماعي تلقي شود. مساله‌اي كه قطعا براي كشوري با اين همه نخبگان فرهيخته، امري گران و سنگين است. توسعه، رفاه و تعالي اجتماعي «حق» مردم و توسعه‌خواهي و تعالي‌جويي «وظيفه» دولت‌هاست و نبايد آن را به تاخير اندازند زيرا زندگي به تاخير انداختني نيست. عنصر زمان در مديريت توسعه مقوله‌اي فراموش شده است كه بايد آن را براي تكميل زنجيره ادبيات توسعه بازشناخت و بازكاويد، شايد با احيا و توجه به چنين امري بتوان اهميت زماني كه اكنون در آن ايستاده‌ايم را بهتر درك كنيم.

منبع: تهران امروز
ارسال به دوستان
بلیط هواپیما فلای تودی
خواهران فیروزه ای خرم‌آباد، گردشگری در قلب شهر شعار ضدتُرکی در رژه نظامیان یونان: آنکارا از آتن رسما توضیح خواست 50 کشته در 12 روز؛ گزارش راه و جاده درباره تصادفات مرگبار خراسان دعوت دولت از مردم برای حضور در راهپیمایی روز قدس ادعای کره جنوبی؛ اعزام 3000 نیروی نظامی کره شمالی به روسیه تهدید ترامپ به اعمال تعرفه‌های بیشتر؛ اروپا و کانادا در معرض خطر جنگ تجاری حمایت تمام قد آزمون از بیرانوند؛ "بهترین گلر تاریخ ایران" کمک نظامی ۲ میلیارد یورویی فرانسه به اوکراین در اجلاس پاریس در آستانه "روز قدس": پروژه ایران و فلسطین میان دستاوردها و چالش‌ها رسم غلط عروسی، جان کودک 7 ساله را گرفت؛ تیراندازی در خرم‌آباد حادثه‌ساز شد تداوم سیاست تثبیت پولی بانک مرکزی در سال ۱۴۰۴؛ کنترل نقدینگی و پایه پولی در دستور کار سقوط از درخت، کاپیتان سابق استقلال را راهی بیمارستان کرد (+عکس) غرق شدن زیردریایی تفریحی در مصر؛ جان باختن پنج گردشگر روس و یک مصری وضعیت مبهم عالیشاه برای بازی با شمس آذر؛ مصدومیت کاپیتان در تمرین پرسپولیس شب ناآرام بلوچستان پاکستان؛ درگیری مسلحانه و مسدود شدن شاهراه‌ها