.png "عصر ایران")
۱۹ آبان ۱۴۰۳
به روز شده در: ۱۹ آبان ۱۴۰۳ - ۰۰:۳۶
خوش شانسی یک مرد هنگام سقوط درخت (فیلم) تصاویر محرمانه ماهواره‌‌های جاسوسی سیا دژهای رومی را در نزدیکی مرز شاهنشاهی ساسانی آشکار کرد
شماری از این قلعه‌های نظامی در مناطق مرزی امپراتوری روم بنا شده‌اند؛ یعنی آن دسته از نواحی که به طور متناوب توسط قوای شاهنشاهی‌‌های ایران، شامل اشکانیان و ساسانیان، مورد حمله و تهدید قرار می‌گرفتند.
باستان‌شناسان می‌گویند توانسته‌اند با استفاده از تصاویر قدیمی ماهواره جاسوسی سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا)، که به تازگی از طبقه‌بندی محرمانه خارج شده‌اند، حدود ۴۰۰ قلعه مربوط به امپراتوری روم در سده دو تا شش پس از میلاد را شناسایی کنند.
به گزارش یورونیوز، این عکس‌ها توسط دو برنامه تجسسی سازمان سیا در دهه‌های ۶۰ و ۷۰ میلادی به نام‌های «کرونا» و «هگزاگون» گرفته شده بود، با این حال تا همین اواخر از حالت طبقه‌بندی خارج نشده بودند. در این تصاویر ماهواره‌ای مناطقی از سوریه، عراق، ترکیه و سرزمین‌های حاصلخیر شرق مدیترانه به چشم می‌خورند.
باستان‌شناسان می‌گویند تصاویر آرشیو شده این ماهواره‌ها امکان یافتن آن دسته از بقایای باستان‌شناسی را فراهم کرده که در حالت عادی بازدید از آنها برای محققان دشوار است. به گفته آنان ۳۹۶ قلعه باستانی از فضا مشاهده شده‌اند که پیش از این دیده نشده بودند و امپراتوری روم را در حال استحکام بخشیدن به مرزهای خود نشان می‌دهند.
جسی کاسانا، باستان‌شناس و نویسنده اصلی این مقاله، در این باره می‌گوید: «این قلعه ها از نظر ظاهر شبیه بسیاری از قلعه‌های نظامی رومی در جاهای دیگر نظیر اروپا و شمال آفریقا هستند. در مطالعه ما قلعه‌های بسیار بیشتری نسبت به جاهای دیگر دیده شده‌اند، اما این ممکن است به این دلیل باشد که آنها بهتر حفظ می‌شوند و تشخیص آنها آسان‌تر است.»
این برج و باروهای رومی مربوط به قرن دوم تا ششم میلادی هستند و شماری از باستان‌شناسان می‌گویند بخش عمده آنها احتمالا محصول دوران ساخت و ساز شدید قلعه‌های نظامی در قرن دوم و سوم پس از میلاد باشد. تصاویر سیاه و سفید از سطح کویر، ساختارهای مستطیلی بزرگ را نشان می‌دهد که زمانی زیربنای قلعه‌های بزرگ به شمار می‌رفتند.
امپراتوری روم در حدود سال ۲۷ قبل از میلاد و با حکومت آگوستوس آغاز شد و سلسله «امپراتورها» پس از وی برای قرن‌ها ادامه یافت.
امپراتوری عظیم روم، که در اوج قدرت از بریتانیا تا مصر را تحت تسلط خود گرفته بود، برای حفظ مرزهایش اقدام به برپایی قلعه‌های نظامی و برج و باروهای دیدبانی می‌کرد تا از آسیب‌پذیری خود در مقابل هجوم دشمنان (از جمله قبایل محلی و گروه‌های عشایری ساکن نواحی) کم کند.
پیشتر آنتوان پوادبار، باستان‌شناس پیشگام فرانسوی، در سال ۱۹۳۴ با تحقیق بر تصاویر هوایی گرفته‌شده از منطقه در سال‌های ۱۹۲۰ توانسته بود تعداد ۱۱۶ قلعه در مرز شرقی امپراتوری روم را شناسایی کند. او گفته بود که این استحکامات در اصل به عنوان یک خط دفاعی در برابر ایرانیان (در واقع اشکانیان و ساسانیان که دیگر ابرقدرت‌های آن دوران بودند) ایجاد شده بودند.
در همین حال مطالعه جدید نشان می‌دهد ۳۹۶ قلعه تازه‌کشف شده الگوی دفاعی مشخصی در برابر مردمان شرقی نداشتند و در عوض پراکنده بودند. گروهی از پژوهشگران استدلال می‌کنند که این قلعه‌ها ممکن است برای محافظت از کاروان‌هایی که کالاهای با ارزش به نواحی روم می‌بردند استفاده می‌شده است.
تصاویر هوایی منتشره مربوط به دو برنامه تجسسی آژانس اطلاعات مرکزی ایالات متحده به نام «کرونا» (از ۱۹۵۹ تا ۱۹۷۲) و «هگزاجون» (۱۹۷۱ تا ۱۹۸۶) است که ایالات متحده در جریان جنگ سرد در دست اجرا داشته است. مقامات واشنگتن در اوج رقابت فضایی با شوروی، از این برنامه‌ها برای شناسایی مناطق نظامی کشورهای دیگر از جمله چین و روسیه استفاده می‌کرده است.
با این حال آنچه این تصاویر را برای محققان تاریخی باارزش می‌کند، تصاویر چشم‌انداز با وضوح بالا است که منبعی منحصربه فرد برای تحقیقات باستان‌شناسی فراهم می‌کند. تصاویر بعد از نیم قرن از طریق سازمان زمین‌شناسی ایالات متحده در دسترس عموم گذاشته شده‌اند و محققان توانستند با صرف ساعت‌ها وقت، عکس‌ها را پردازش کنند و مورد تجزیه و تحلیل قرار دهند.
دکتر کاساندار در این باره می‌گوید: «ارزش واقعی در تصاویر تاریخی و با وضوح بالا مانند کرونا در حفظ تصاویر از منظره‌ای است که به طور کلی دیگر وجود ندارد. از آن زمان تاکنون تغییرات زیادی در عراق و سوریه رخ داده و مطالعه ما نشان می‌دهد که تعداد نامعلومی از مکان‌های تاریخی احتمالاً در فاصله زمانی بین پروازهای دهه ۱۹۲۰ و پروازهای کرونا در اواخر دهه ۶۰ گم شده و از بین رفته‌اند.»
در حالی که در گذشته مکان‌های باستانی به خاطرغارت و فعالیت‌های نظامی در معرض تخریب بودند، باستان‌شناسان می‌گویند اکنون نابودی مکان‌های تاریخی «به خاطر گسترش شهر‌ها، تشدید فعالیت کشاورزی در مناطق و ساخت‌و‌ساز گسترده سدها بسیار شدیدتر از قبل شده است.»
نتایج مطالعات تازه در نشریه علمی «Antiquity» منتشر شده است.
نظرات کاربران
لینک کوتاه: کپی لینک
داستان خاندان مدیچی که از روستا آمدند و اروپا را متحول کردند: خطای تک تخصص بودن چیست؟! گاردین : در حادثه آمستردام ؛ هواداران اسرائیلی آغازکننده تنش بودند! لیبرمن : یهودیان اروپا به اسرائیل مهاجرت کنند عراقچی : هیچ وقت از تهاجم روسیه به اوکراین حمایت نکرده ایم رئیس اسرائیل : حوادث آمستردام ۷ اکتبر را یادآوری کرد/ این حادثه جدی و زنگ خطر است وعده ترامپ به محمود عباس: برای توقف جنگ تلاش خواهم کرد اتهام جدید آمریکا به ایران : فردی به نام فرهاد شاکری را برای ترور ترامپ اجیر کرده بود! عراقچی : جمشید شارمهد رهبر یک گروه تروریستی بود / اگر خانواده اش مایل باشند، ما مشکلی نداریم که کالبد شکافی صورت گیرد دختر امام خمینی(ره) : غزه و لبنان به حمایت ما نیاز دارند تا بمانند و مقاومت کنند سقوط سنگ در جادۀ هراز یک فوتی برجای گذاشت آکسیوس : در تماس تلفنی ترامپ با زلنسکی، ایلان ماسک نیز روی خط بود/ رئیس جمهور اوکراین از آنچه که از ترامپ شنید، دلگرم شد صید کوسه ماهیان ممنوع ۷ خاصیت شگفت انگیز کیوی زمان حراج ربع سکه جدید/ آخرین مهلت واریز وجه اعلام شد یونیفل : اسرائیل عمداً نیروهای ما را هدف قرار می‌دهد