با داغ شدن رقابت بزرگ قدرت، ایالات متحده و چین در حال توسعه نسل بعدی بمب افکن های استراتژیک پنهانکار خود هستند. B-21 Raider آمریکایی در حال توسعه با بودجه ای قابل توجه است و اکنون وارد مرحله تولید با نرخ پایین شده است.
در عین حال، شایعاتی در مورد بمب افکن جدید چین با نام Xi’an H-20 وجود دارد که ظاهراً به زودی رونمایی خواهد شد. با این بمب افکن جدید، چینی ها امیدوارند سلطه ایالات متحده در عرصه بمب افکن های پنهانکار را به چالش بکشند. اما کدام بهتر است؟ B-21 یا H-20؟
به گزارش روزیاتو، جنگ سرد در سال ۱۹۹۰ به پایان رسید و ایالات متحده به عنوان تنها ابرقدرت در جهان باقی ماند. پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، بسیاری از برنامه های نظامی پرهزینه از نظر ابعاد کاهش یافته یا لغو شدند.
در حالی که روسیه تنها سایه ای از آنچه اتحاد جماهیر شوروی بود به نظر می رسد، چین به سرعت در حال توسعه نظامی و تکنولوژیکی بوده است. بار دیگر، جهان وارد عصر رقابت قدرت های بزرگ شده است و ایالات متحده دیگر نمی تواند مطمئن باشد که در آینده نیز مانند گذشته از سلطه خود برخوردار خواهد بود.
به نظر می رسد B-21 Raider آمریکایی در توسعه خود از Xi’an H-20 جلوتر است. B-21 Raider اولین بار در ۱۰ نوامبر ۲۰۲۳ به پرواز درآمد و اکنون در مرحله تولید اولیه با نرخ پایین قرار دارد.
نیروی هوایی ایالات متحده انتظار دارد که این بمب افکن پنهانکار تا سال ۲۰۲۷ – فقط حدود ۳ سال آینده – وارد خدمت رسمی و گسترده شود. به گفته نیروی هوایی ایالات متحده، B-21 Raider یک بمب افکن تهاجمی پنهانکار با قابلیت نفوذ دوگانه خواهد بود که قادر به حمل مهمات متعارف و هسته ای خواهد بود. B-21 ستون فقرات نیروهای بمب افکن آینده نیروی هوایی را تشکیل خواهد داد که شامل B-21 ها و B-52 ها می شود.
B-21 Raider | |
جانشین این بمب افکن ها می شود | B-1 Lancer, B-2 Spirit |
اولین پرواز | ۱۰ نوامبر ۲۰۲۳ |
تاریخ ورود به سرویس رسمی | اواسط دهه ۲۰۲۰ |
هزینه به ازای هر فروند | ۶۹۲ میلیون دلار |
مهمات های حمل شده | مهمات های متعارف و هسته ای |
تعداد فروندی که تولید خواهد شد | دستکم ۱۰۰ فروند |
یکی از نکات قابل توجه این است که B-21 Raider اولین بمب افکن پنهانکار آمریکایی نیست. آمریکا سال هاست که بمب افکن های پنهانکار دیگری از جمله B-2 Spirit و F-117 Nighthawk می سازد. این بدان معناست که صنعت تولید بمب افکن پنهانکار ایالات متحده تجربه بالایی داشته و می تواند بر اساس مهارت ها و پایگاه دانش خود، نمونه های بهتری نیز بسازد.
بمب افکن Xi’an H-20 اولین بمب افکن پنهانکار در نوع خود در چین است. چین برای اولین بار در سال ۲۰۱۶ اعلام کرد که این بمب افکن را توسعه می دهد و از آن زمان تاکنون، این پروژه کاملاً سری پیش رفته است. نیوزویک به نقل از یک مقام چینی در مارس ۲۰۲۴ گفت که این بمب افکن “به زودی” رونمایی خواهد شد. این مقام همچنین اظهار داشت که دیگر چالش بزرگی برای توسعه بمب افکن چینی باقی نمانده است.
Xi’an H-20 | |
جانشین این بمب افکن می شود | احتمالاً Xian H-6 (بمب افکن استراتژیک کنونی چین) |
اولین پرواز | اعلام نشده است |
تاریخ ورود رسمی به سرویس | اعلام نشده است |
قیمت هر فروند | نامشخص |
مهمات های قابل حمل | متعارف و هسته ای (ظاهراً) |
تعدادی که تولید خواهد شد | نامشخص |
در حال حاضر، تنها بمب افکن استراتژیک در خدمت چین، جت بمب افکن دو موتوره Xi’an H-6 است. این بمب افکن یک نسخه کپی ساخته شده با مجوز از روی توپولف Tu-16 ساخت شوروی است که اولین پرواز خود را در سال ۱۹۵۲ انجام داده و اولین بار در سال ۱۹۵۸ به چین تحویل داده شد.
اعتقاد بر این است که چین حدود ۲۳۱ فروند از این هواپیماها را در خدمت دارد، هواپیماهایی که به شدت بازطراحی و مدرن شده اند. صرف نظر از قابلیت های واقعی H-20 جدید، این هواپیما احتمالاً یک جهش قابل توجه نسبت به H-6 قدیمی خواهد بود.
ما اکنون به این تغییرات نیاز داریم. ما برای بهینه سازی مجدد نیروهای خود برای مقابله با چالش های استراتژیک در زمان رقابت قدرت های بزرگ وقت نداریم. ~ فرانک کندال، وزیر نیروی هوایی
بدون دسترسی به اطلاعات طبقه بندی شده، ارائه بینش زیادی در مورد اینکه کدام بهتر یا توانمندتر است غیرممکن است. بسیاری از آنچه در مورد H-20 نوشته شده است حدس و گمان است. با این حال می توان به مواردی اشاره کرد.
مقامات ایالات متحده نسبت به بمب افکن چینی H-20 چندان نگران به نظر نمی رسند. یکی از مقامات اطلاعاتی وزارت دفاع که به شرط ناشناس ماندن با خبرنگاران صحبت میکرد، به گزارش Defence One گفته است: «موضوع H-20 این است که وقتی واقعاً به طراحی این سیستم نگاه میکنید، احتمالاً به خوبی پلتفرمها [با پنهانکاری بیشتر]، بهویژه پلتفرمهای پیشرفتهتری که در حال توسعه دادنشان هستیم، نیست. آنها با چالشهای طراحی مهندسی زیادی مواجه شدهاند، از این نظر که چگونه میتوانید عملکرد سیستم را به روشی مشابه با B-2 یا B-21 انجام دهید.»
این مقام آمریکایی همچنین در مورد ادعای چینی ها مبنی بر اینکه بمب افکن آنها به زودی وارد بازار می شود، تردید داشته و گفته است که احتمالاً این موضوع سال ها طول خواهد کشید. این مقام مسئول تصریح کرده که حتی اگر این بمب افکن رونمایی شود، به این معنا نیست که «نوع قابلیتی که آنها نیاز دارند یا مقداری که نیاز دارند» را داشته باشد.
با این حال، باید توجه داشت که چین در حال توسعه سریع در زمینه نظامی بوده و به سرعت در حال مدرن شدن است. همچنین، “به خوبی نسخه آمریکایی نبودن” به این معنی نیست که بمب افکن چینی مرگبار یا یک تهدید مهم نیست. هر روزه تعداد بیشتری از سیستم های قدیمی ساخت شوروی و تحت لیسانس شوروی، با سیستم های بومی جایگزین می شوند.
حتی اگر این سیستمها مطابق با تواناییهای همتایان غربی خود نباشند، شکاف بین این دو احتمالاً با گذشت زمان کم خواهد شد. روسیه نیز در حال توسعه بمب افکن پنهانکار خود است – توپولف PAK DA، اما چین بیش از پیش از اتکا به روسیه و تکنولوژی این کشور مستقل می شود. چین اکنون از نظر فناوری از روسیه پیشی گرفته است.