حذف هنر و خط ایرانی از اماکن متبرکه در عراق

ایلنا: يكي از هنرمندان صنايع دستي اصفهان معتقد است در یک دوره خاص به دستور صدام هنر و خط ایرانی از اماکن متبرکه این کشور حذف و بقاع متبرکه دچار نوعی ایرانی‌زدایی شد و در حال حاضر نیز مسئولان عراقی اسرار بر این امر دارند که در ساخت آثار هنری در این کشور اثری از خط ایرانی در کار نباشد.

نشست رئیس پژوهشکده هنرهای سنتی – اسلامی با جمعی از هنرمندان اصفهانی در راستاي بررسی روند تبلور هنرهای ایرانی در بقاع متبرکه انجام شد.‌

رئیس پژوهشکده هنرهای سنتی – اسلامی در اين نشست گفت: لازم است مکاتب هنری ایران به طور دقیق بازتعریف شود و دوره‌های هر یک از سبک‌های هنری به طور دقیق تقسیم‌بندی شود.

عباس مقتدایی افزود: امروزه سبک‌های هنری را بر‌اساس دوره‌های حکومتی تاریخی مانند سلجوقی، صفوی، قاجاریه و امثال آن تقسیم‌بندی کرده که البته این تقسیم‌بندی دقیق نیست و همین امر موجب شده تا نتوان درک دقیقی در وضعیت هنر در ادوار مختلف داشته باشیم.

در این نشست، همچنین یکی از هنرمندان صنایع دستی با اشاره به اینکه همواره در طول تاریخ فعالیت‌های هنری قابل توجهی توسط ایرانیان انجام شده گفت: در این خصوص به هنرمندان خالق این آثار توجه نشده که باید در این عرصه اقدامات قابل توجهی انجام شود.

حیدر صنیع‌زاده در نشست تخصصی بررسی روند تبلور هنر ایرانی در بقاع متبرکه در این خصوص افزود: به طور مثال در حرم امام رضا (ع) گنبد گوهرشاد را می‌شناسیم این در حالی است که در ‌ارتباط‌ نامی از هنرمند خلق کننده این اثر تاریخی نیست و بیشتر آثار تاریخی و هنری دارای نوعی تاریخ حکومتی هستند.

این هنرمند اصفهانی که در ساخت ضریح امام رضا (ع) نیز نقش داشته اظهار داشت: باید در این ‌ارتباط‌ فعالیت‌های تحقیقاتی آغاز تا در نهایت بتوان تاریخچه قابل توجهی را به دست آورد.

صنیع‌زاده در بخش دیگری از سخنان خود یادآور شد: بر اساس مستندات تاریخی می‌توان گفت همواره آثار هنری در بقاع متبرکه دستخوش برخی حوادث چون سیل آتش‌سوزی و برخی از حوادث طبیعی و غیر‌طبیعی شده که البته این آثار هنری بازسازی و مرمت شده‌اند.

وی ادامه داد: خوشبختانه سیر مرمت این آثار هنری در طول تاریخ روند خوبی به خود گرفته است.

صنیع‌زاده همچنین به سابقه آئینه‌کاری در بقاع متبرکه‌ اشاره كرد و اظهار داشت: این هنر مربوط به دوره صفویه است که بیشتر در سقف بکار می‌رود و این هنر نیز در دوره صفویه و قاجاریه روند تکامل گرفت.
این هنرمند اصفهانی یادآور شد: آئینه کاری در اماکن متبرکه در نهایت سبب می‌شود تا شاهد نوعی فضای معنوی و نورانی در این اماکن باشیم و از همین سبب نیز مورد توجه هنرمندان و حاکمان دوره صفوی و قاجاری بوده است.

صنیع‌زاده همچنین گچ‌بری در نقاط بالادست بقاع مترکه، حجاری سنگ، ‌رزی بافی برای روی سنگ قبر و یا ضریح‌،‌ مفروش کردن این بقاع متبرکه را از دیگر هنرهای ایرانیان دانست که همواره در طول تاریخ مورد توجه هنرمندان صنایع دستی بوده است.

وی همچنین به نقش ایرانیان در بقاع متبرکه و خلق آثار هنری در کشور عراق نیز اشاره كرد و گفت: هنرمندان ایرانی‌ از سال 1330 به بعد نقش قابل توجهی را در خلق آثار هنری در این کشور بر عهده داشتند که متاسفانه این امر در سال 1348 به دلیل ایرانی‌ستیز بودن صدام و رژیم بعث متوقف و پس از آن این روند از سال 1375 به بعد آغاز شد.

این هنرمند صنایع دستی با اشاره به حذف هنر و خط ایرانی از اماکن متبرکه در عراق تاکید کرد: در یک دوره خاص به دستور صدام هنر و خط ایرانی از اماکن متبرکه این کشور حذف و بقاع متبرکه دچار نوعی ایرانی‌زدایی شد و در حال حاضر نیز مسئولان عراقی اسرار بر این امر دارند که در ساخت آثار هنری در این کشور اثری از خط ایرانی در کار نباشد.

وی همچنین در خصوص رنگ طلایی گنبدهای حرم ائمه اطهار (ع) نیز اظهار داشت: باید به هنری ایرانیان در ساخت گنبد توجه داشت و حتی طلایی بودن رنگ گنبدها نیز به این سبب است که در طول روز به سبب برخورد نور با آن این بنا را با دیگر ابنیه متفاوت خواهد کرد و در شب نیز به سبب برخورد نور ماه و اکنون نیز نورهای مصنوعی این بنا را از دیگر ابنیه شاخص‌تر خواهد کرد.

در بخش دیگری از این نشست یکی دیگر از هنرمندان اصفهانی نیز در خصوص آخرین درب ساخته شده که از اصفهان به کربلا ارسال و نصب شده است نیز به بیان توضیحاتی پرداخت و گفت: متاسفانه هنر اصفهان به طور مثال در عرصه صنعت چوب اکنون در حال زوال و فراموشی است که باید در این خصوص توجه لازم انجام شود.

قضاوی خاطر نشان کرد: در حال حاضر هنرمندان باید تلاش و اهتمام لازم را برای احیا‌ي صنایع و هنر ایرانی انجام دهند تا در نهایت شاهد خلق آثار هنری بدیع و بی‌نظیری در این عرصه باشیم.